Türk pamuğu imajını korudu

Pamuğun kaderini tayin eden Uluslararası Pamuk İstişare Komitesi (ICAC)'nin Burkino Faso'nun Başkenti Ouagadougou kentinde düzenlenen 67. Genel Kurul Toplantısı, sonuç bildirgesinin yazılması esnasında, genetiği değiştirilmiş biyoteknolojik pamuk ile konvansiyonel üretim sistemiyle üretilen pamuk ve organik pamuğun çevre ve insan sağlığına etkileri ile yarattığı ekonomik değer konusunda görüş ayrılıklarına sahne oldu. Sonuç bildirgesine yönelik farklı görüşlerin ortaya konduğu oturumun sonunda Türk heyetinin önerisi kabul edildi.

Genetiği ile oynanmış biyoteknolojik yöntemlerle pamuk üreten ülkelerin ürettikleri pamuğun ve üretiminde kullandıkları yöntemlerin çevreye ve insan sağlığına olan etkileri ve yarattığı ekonomik değer bakımından daha avantajlı olduğunun sonuç bildirgesinde özellikle vurgulanmasını istemesi, konunun tartışma gündemine alınmasına sebep oldu. Halen konvansiyonel yöntemlerle pamuk üreten ve dünyanın 2.ci büyük organik pamuk üreticisi ülkesi konumunda olan Türkiye'nin ısrarlı tutumları, henüz bilim
adamlarının tam bir görüş birliğine varmadığı bir hususun ICAC'ye üye tüm ülkelerin ortak bir görüşüymüş gibi ele alınmasını engelledi.

Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Ziya Altunyaldız'ın Başkanlık ettiği, Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, EBSO ve TARİŞ temsilcilerinden oluşan Türk Heyeti, konvansiyonel pamuğun dünyada önemini koruduğu ve biyoteknolojik pamuğun konvansiyonel yöntemlerle üretilen pamuğa göre göre çevre ve insan sağlığına olan etkileri bakımından avantajlı olduğuna dair bilim çevrelerince ortaya konularak ispat ve kabul edilmiş bir durumun bulunmadığını Genel Kurul'a hatırlattı.

ABD başta olmak üzere, Brezilya, Arjantin ve Hindistan gibi biyoteknolojik pamuk üreticisi ülkelerin, biyoteknolojik pamuğun çevre ve insan sağlığı açısından daha avantajlı olarak kaydedilmesini önermesine karşılık, Türk Heyeti söz konusu ifadenin sonuç bildirgesinden çıkarılmasını önererek, anılan ifadenin biyoteknolojik pamuğun üstünlüğüne ve dolayısıyla konvansiyonel ve organik pamuğun imajının zedelenmesine ve ekonomik değerine yönelik yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebileceğini bildirdi.

Türkiye'nin bu önerisi, Almanya ile bazı Afrika ülkeleri tarafından destek gördü. Çeşitli defalar ülkelerin söz alarak karşılıklı öneri sunduğu oturumun sonunda, biyoteknolojik pamuğun çevre ve insan sağlığı ve ekonomik açıdan daha avantajlı olduğuna ilişkin ifade sonuç bildirgesinden çıkarılarak, bildirge Türk heyetinin görüşleri doğrultusunda şekillendirildi.

Dünya pamuk üretimi 24 milyon 31 bin ton
Uluslararası Pamuk İstişare Komitesi ICAC'nin 17-21 Kasım 2008 tarihleri arasında Burkina Faso'nun başkenti Ouagadougou kentinde düzenlenen 67. Genel Kurul toplantısına katılan 35 farklı ülkenin devlet temsilcilerinin ve başta DTÖ, AB, ITC ve BM gibi uluslar arası Ticaret Kuruluşlarının katılımı ile gerçekleştirilen toplantıda 2008/09 sezonu pamuk rekoltesi 24 milyon 31 bin ton olarak tahmin edildi. 2007/08 sezonundaki pamuk rekoltesi ise 24 milyon 650 bin ton olmuştu. Dünya pamuk rekoltesinde yüzde 3'lük gerileme yaşandı. ICAC Genel Kurulu'nda 2007/08 dünya pamuk üretim sezonunda tahminen 24.65 milyon ton olarak gerçekleşen dünya pamuk üretiminin yüzde 50'sini aşan bölümünün biyoteknolojik yöntemler uygulanarak yetiştirilmiş ürünlerden elde edildiği, konvansiyonel yöntemlerle elde edilen pamuğun payının dünya üretimi içerisindeki payının gün geçtikçe azaldığı sonucuna varıldı.

Çin'den sonra dünyanın 2.ci büyük pamuk üreticisi konumuna hızla yükselen Hindistan pamuk üretiminde 2002 yılında genetik olarak modifiye edilmiş tohum kullanımına geçerek, bugün pamukta biyoteknolojik üretimde en büyük ekim alanlarına sahip üretici ülke konumuna gelmiş, 2002 yılından bugüne değin üretim verimliliğini ve miktarını sürekli arttırmayı başarmıştır. İlk olarak 1996 yılında ticari olarak pamuk sanayisinin kullanımına sunulan biyoteknolojik yöntemlerin çiftçiler tarafından hızlı bir biçimde adaptasyonu başta ABD olmak üzere, Brezilya ve Hindistan'da önemli üretim artışlarına neden oldu.

Türkiye'nin üretimi 900 bin tondan 500 bin tona geriliyor
Çok kısa bir dönem öncesine göre yıllık 900 bin ton üretim hacmi ile Çin, ABD, Hindistan, Pakistan ve Özbekistan gibi ülkelerden sonra dünyanın 6. büyük pamuk üreticisi ülkesi konumunda olan Türkiye'nin üretiminde son yıllarda hem ekim alanlarında hem de üretim miktarında dikkat çekici düşüşler gözlemlendi. Son yıllarda ülkemizde yaşanan kuraklık, pamuğun üreticiye beklediği getiriyi sağlayamaması nedeniyle alternatif tarım ürünlerine geçişi pamuk üretimimizin 2007/08 üretim sezonunda 675 bin tona inmesine yol açtı. Sözkonusu gerilemenin 2008/09 üretim sezonunda da sürmesi ve Türkiye'nin pamuk rekoltesinin 500 bin ton seviyesine gerilemesi bekleniyor.

ICAC 67. Genel Kurulu'nda öne çıkan hususlardan birisi ise, Dünya genelinde de 2008/09 sezonunda pamuk çırçırlama kapasitesinin 10 yıldan beri ilk kez düşmesi beklentisi oldu. Küresel krizin ekonomik büyümede neden olacağı yavaşlama ile kimyasal elyaflara yönelik artan talebin pamuklu ürünlere olan talebi azaltması gibi unsurların 2008/09 sezonunda dünya genelindeki pamuk üretiminin azalmasına ve hatta üretimin tüketimden daha az olmasına ve dolayısıyla dünyada sezon sonu itibarıyla oluşan pamuk stokunun azalmasına neden olacağı öngörüsünde bulunuldu. Benzer şekilde, stoklardaki daralma ve pamuk üretim maliyetlerindeki artışa rağmen; yeni başlayan 2008/09 üretim sezonunda elde edilen ilk veriler, ortalama pamuk fiyatının geçmiş sezon ortalamasının da altına ineceği tahmin ediliyor.

Geçtiğimiz yıl 22-26 Ekim 2007 tarihleri arasında 44 farklı ülkeden 500 'ü aşkın delegenin katılımı ile ülkemiz ev sahipliğinde Dış Ticaret Müsteşarlığı koordinasyonu ve Ege İhracatçı Birlikleri organizasyonunda İzmir'de başarılı bir şekilde gerçekleşen 66. Genel Kurul toplantısını takiben bu yılki toplantı organizasyonuna ev sahipliği yapan Burkina Faso'daki 67. Genel Kurul toplantısına Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Ziya Altunyıldız başkanlığında, Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü ve TARİŞ temsilcilerinden oluşan bir heyet ile temsil edilen ülkemiz, toplantı süresince gerçekleştirilen oturumlarda toplantı sonrasında şekillenecek sonuç bildirgesinde yer alan birçok unsurda aktif bir biçimde görüşlerini bildirdi. Heyet Başkanı Ziya Altunyıldız ülkemiz pamuk üretimi ve tüketimi ile ilgili güncel bilgileri iletti.

Uluslararası Pamuk İstişare Komitesi (ICAC), ülkemizin üyesi olduğu, pamuk üretimi, tüketimi ve üretim teknolojisindeki gelişmeler konusunda araştırmalar yapmak, dünya pamuk durumunu analiz etmek, tahminlerde bulunmak, araştırmalar yapmak, pamuk üreticisi, ithalatçısı ve ihracatçısı ülkeler arasında işbirliği ortamı oluşturmak, uluslararası platformlarda girişimlerde bulunmak ve istatistikler yayınlamak amacına yönelik olarak 1939 yılında kurulmuş hükümetler arası bir örgüt olup, halen 44 üyesi bulunmaktadır. Türkiye ICAC'ye 1947 yılında katılmış olup, Komitede ülkemiz üyeliği ve Komite ile ilişkiler Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yürütülmektedir. ICAC faaliyetleri, yılda bir kez üye ülkelerden birinde düzenlenen Genel Kurul (Plenary Meeting) toplantıları, ayda bir defa gerçekleştirilen Yönetim Komitesi (Standing Committee) toplantıları, pamuk ekonomisi, pamuk üretimi ve tüketimi konusunda yapılan periyodik olmayan toplantılar, pamuk konusundaki istatistiki çalışmalar, piyasalara ilişkin tahminler, pamuk üretim teknolojisindeki gelişmeler, pamukla ile ilgili uluslararası düzeyde yapılan çalışmalar ve yayın ve raporlama çalışmaları şeklinde gerçekleşmektedir.

ICAC'ın en önemli organı olan Genel Kurul toplantıları, geleneksel olarak bir ana tema çerçevesinde bir konferans şeklinde yapılmakta ve bu tema ile ilgili sunumlar ve tartışmalar gerçekleşmekte, ayrıca, bir yıllık faaliyetler değerlendirilerek bütçe denetimi yapılmakta, gelecek bir yıllık döneme ilişkin faaliyetler ve bütçe harcamaları karara bağlanmakta, dünya pamuk piyasalarında meydana gelen gelişmeler, pamuk üretimi ve tüketimindeki eğilimler ve pamuk teknolojisindeki gelişmeler konusunda değerlendirmeler yapılmaktadır. Genel Kurul toplantılarına ICAC üyesi ülkeler, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası, OECD gibi uluslararası kuruluşlar ve üye olmayan ülkelerden 600'ün üzerinde katılım gerçekleşmektedir.