Pepe Escobar*
Irak parlamentosu için kader günü bu Çarşamba. 375 milletvekilinin pek çoğu teklif edilen ABD-Irak Güçler Statüsü Anlaşmasının (SOFA) müzakeresinde neredeyse yumruk yumruğa gelmişti. Henüz tam anlamıyla içlerine sindirme fırsatları olmadığından metnin son haline aşina değiller ve daha yüksek bir yüzdeyi hesaba katmıyorlar. Kelimenin tam anlamıyla ya kabul et ya bırak, ya yap ya öl mantığındalar. Meclis bu oylamadan sonra tatile girecek.
Bitiş çizgisinde hala 56 Sünni Milletvekilinin oyu belli değil. Irak içinden ve dışından eleştirmenler şimdiden anlaşmayı Şii-Kürt komplosu olarak döndürüyor. (83 üyeli Birleşik Irak İttifakı ve 53 üyeli Kürt İttifakı en azından ABD?nin Irak?tan çekiliş için bir tarih belirlediğinden kötünün iyisi düşüncesiyle anlaşma üzerinde önceden uzlaşmaya vardı).
Fadhila partisi ve Sünni köktencilerin Irak Uyum Cephesi ile birleşmelerine rağmen Sadır taraftarları hala anlaşmayı bloke edecek yeterli sayıya sahip değiller. Londra asıllı el-Hayat gazetesine göre şu anda anlaşmaya karşı olan 106 oy bulunmakta. Yeterli olması için 138 oya ihtiyaçları var.
Anlaşma yanlısı olan Kürt İttifakı en azından tüm sürecin şeffaf olmamasının şaşırtıcılığını ilan etme nezaketine sahip. Ancak Kürtleri ilgilendirdiğinden bu küçük bir detay. Asıl mesele Kürt bağımsızlığıdır. Paralel bir seviyede Kürtler, Başbakan Nuri el-Maliki?nin yeni girişimine ? ?kabilesel Destek Konseylerinin? kuruluşuna ? karşı ihtiyatlı. Kürtler bunları Maliki?nin milisleri olarak görüyor. Sanki Kürt Peşmerge milisleri Musul şehrinde kendi etnik ayrımcılıklarını yapmıyormuş gibi.
Şüphelendiğinde hacı ol
Sonra tahmin edilemeyen ?Mekke?ye hac? açısı var. Her siyasi görüşten milletvekilleri dini görevleri için, garip ölüm tehditlerinden kurnazlıkla kaçmak olarak nitelemeden, uygun bir kaçış rotası belirleyerek Pazar gününden beri Mekke?ye hac yolculuğuna çıkmakta.
Böylece anlaşmanın olasılığı az çoğunlukla kabul edilmeye ve/veya Sünnilerin ezici bir şekilde reddetmesine bırakılıyor. Tam anlamıyla bir halkla ilişkiler felaketi ve ?ulusal uzlaşmadan? uzak Büyük Ayetullah Ali Sistani desteğini garanti etmesinin önemli olduğuna vurgu yaptı. (Sistani bu arada tüm Mekke?ye bağlı milletvekillerini yurtsever olmamakla suçladı.)
İran eğitimli Yüksek İslami Irak Konseyi?nin yarı askeri kanadı Bedir Kolordusunun lideri Hadi el-Amiri için Sadırcılar tarafından düzenlenen geçen Cuma günü Bağdat?taki gibi büyük gösteriler açıkçası mesele olmuyor. 2003 yılında Saddam Hüseyin?in heykelinin ?boynunu vurmalarının? çekimi için ABD kameralarının yerleştirildiği Firdevs Meydanındaki büyük gösteri özel bir anlam taşıyordu: aynı noktada George W. Bush?un temsili kuklası yakıldı. Sadr taraftarları ve yoğun Sünni çoğunluk anlaşmayı 20. yüzyıl tarzı sömürgeci anlaşma olarak görmekte.
Maliki?nin hükümeti açıkça anlaşmanın çoğunluk tarafından onaylanacağına bahse giriyor. Ayrıca bu noktada korkunç bir anlaşmazlık var. Irak anayasasına göre üçte iki çoğunluk olmak zorunda. (Bush yönetiminin anlaşmanın Senato onayına gerek olmadığını iddia ederek ABD anayasasının Madde 2, 2. Bölümünü ihlal edeceğini önceden açıklaması beklenmedik bir şey değil.)
Sadece bu durumda çılgına dönen Maliki yenilme durumunda ?Irak topraklarında uluslararası güçlerin varlığını arttırmak alternatifimiz olamayacak? diyerek tehdit etmeye devam ediyor. Maliki damardan giriyor; anlaşma onaylanmazsa ABD güçleri ?Irak?tan ani çekilmeye? mecbur olacak. ABD Devlet Bakanlığının da aynı dalga boyunda olması şaşırtıcı değil. Ayrıca elbette gerçeküstü çarpıtmayla anlaşma kabul edilmezse Irak?tan 150,000 askeri boşaltmakla tehdit eden Pentagon Başkan seçilen Barack Obama?nın 16 ayda geri çekiliş teklifini gerçek dışı bulduğunu durmadan ısrarla belirtiyor.
Anlaşmanın son haline inanılacak olursa, Irak?ta Pentagon için çalışan özel sözleşmeli ordu olan 163.000 güçlü paralı asker sonunda Irak yasasına tabi olacak. Irak?ın ezici çoğunluğu olarak milletvekilleri anlaşmanın son versiyonunu okumadılar bile. Pek çoğu tam olarak nihai şartları bilmiyor bile. Irak?ta ABD güçleri tarafından işlenen suçların yargılanması gibi, mesela bir ABD askeri görevi başında değilken bir Iraklı sivili öldürürse, savcılar mantıklı şüphenin ötesinde kasıtlarını ispat etmek zorunda olacak. Asker nefsi müdafaa diye iddia ederse, ABD yargılanması altında yargılanacak.
Milletvekilleri Irak petrolü ihracatından ele geçenlerin New York Federal Fondaki Hazine adına ?Özel Amaçlı Hesapta? tutulduğunu bilmedikleri gibi, Washington?un Saddam yönetimindeki Irak?tan gasp ettikleri 10 milyar ABD doları varlığı kontrol etmeye devam edeceğinden de habersiz olabilirler. Bu da Irak?ın döviz ve altın fonlarının üçte birini oluşturmakta (Bush yönetimi tarafından anlaşmanın onaylanmasına zorlamak için ustaca ayarlanan bir silah).
Irak?ın Amerikan yanlısı savuma bakanı Abdülkadir el Ubeydi?nin işgalin sonu olacak 2011 tarihinden ?sonra da bazı Amerikalılara ihtiyaç olabileceğini? az ya da çok ima etmesinden diğerleri aşırı şekilde alarma geçti. Aslında gizlenmemiş boşluklar 2011 son tarihinden de ötesinde Pentagon?un Irak?ta kalmasına ve değerli askeri üslerini tutmalarına izin veriyor.
Bitmeyen Savaş: Bağlam içinde Irak Savaşı kitabının yazarı Profesör Michael Schwartz şunları ileri sürüyor; ?Irak hükümetinin ABD hükümetinden kalmasını istemeye izin veren önceki taslaktaki sözler çıkarılmış. Bu sözler şöyleydi: ?Irak şartlarının değerlendirilmesine bağlı olarak, Irak hükümetinin ABD hükümetinden Irak güvenlik güçlerinin eğitim ve desteklenmesi amacıyla belli güçleri tutmasını istemesi iptal edilmiştir?. ABD varlığının eğitimci ya da üs olarak kalmasına izin verecek bir söz bulamıyorum. Açıkçası ABD bu vaade saygı göstereceği eğiliminde değil ancak bu sözleri çıkarmalarına şaşırdım.'
4. madde ?Irak?ta güvenlik ve istikrarı muhafaza etme çabalarında Irak?ı destekleme amacıyla? ABD askeri teçhizatının ülkede olacağını beyan ediyor. Açıkçası Bush yönetiminin söz yazarları ezici Irak çoğunluğunun işgalcilerin gitmesini istediği gerçeğini ve işgali ülkedeki şiddet ve katliamın baş sebebi olarak gördüklerini asla düşünmediler.
Anlaşma aynı zamanda hem Irak hem de ABD?nin ?uygulanabilir uluslararası kanunda tanımlandığı üzere Irak içinde nefis müdafaayı meşrulaştırma haklarını saklı tuttuklarını? beyan ediyor. Pentagon?un Bush Doktrinine göre nefsi müdafaayı ?meşrulaştırma? yorumuna gittiğinde, ?uluslararası kanun? anlamını yıldızlara kadar uzatacağından bahsetmeye gerek yok, herkes kışkırtıcı sonuçları tahmin edebilir. Belki de tüm Iraklılar Bush ve Pentagon?un bu SOFA?da çok rahat ettiklerini bilmeleri gerekir.
*Globalistan: How the Globalized World is Dissolving into Liquid War (Globalistan: Küreselleşmiş Dünya Nasıl Likit Bir Savaşta Eriyor) (Nimble Books, 2007) ve Red Zone Blues: a snapshot of Baghdad during the surge (Kızıl Bölge Mavileşiyor: Kuvvetlerin geçici olarak güçlendirilmesi sırasında bir Bağdat enstantanesi) kitaplarının yazarıdır.
Bu makale Hale Akman tarafından TİMETURK.com için tercüme edilmiştir.
