Erken evliliğe Meclis araştırması önerisi

CHP İzmir Milletvekili Arıtman, Meclis Başkanlığı'na sunduğu araştırma önergesinde Türkiye'de 18 yaş altı evlilik oranının yüzde 35 olduğunu belirtti. Erken yaşta evlilik olgusunun bir çocuk hakları ihlali ve çocuk istismarı sorunu olduğuna işaret eden Arıtman, bunun çocuğa yönelik şiddet ve toplumsal bir halk sağlığı sorunu olarak görülmesini istedi.

Erken yaştaki evliliklerin, erken yaş gebelik ve doğumlarına da neden olduğuna dikkat çeken Arıtman, erken yaş gebeliklerinde anne ve bebeklerin hastalanma, sakatlanma ve ölüm risklerinin arttığını vurguladı. Arıtman, erken yaş gebeliklerinde gebelik ve doğuma bağlı anne ölümlerinin 4 misli daha fazla görüldüğünü bildirdi.

Erken evliliklerde berdel, beşik kertmesi gibi geleneksel evlilik oranlarının yüksek olduğunu kaydeden Arıtman, genelde kendi rızası olmadan, özgür iradesinin dışında, aile baskısıyla zorla yapılan bu evliliklerin kız çocuklarına yönelik bir şiddet olduğunu vurguladı. BM'nin erken yaş evliliklerini 'kız çocuklarını vuran köleliğin modern biçimi' olarak tanımladığını ifade eden Arıtman, kız çocuklarının erken yaşta zorla evlendirilmelerinin, kadınların toplumdaki eşitsiz konumunu pekiştirdiğini, şiddete karşı zayıf hale getirdiğini belirtti. Arıtman, 'Bu evliliklerde aile içi şiddet oranları yüksektir. Evlilik içi tecavüz ve cinsel şiddete maruz kalma tehlikesi de artmıştır' uyarısında bulundu.

Ailenin sosyo-ekonomik düzeyi ne kadar düşükse kız çocuğunun erken yaşta evliliğe zorlanması olasılığının da o kadar yüksek olduğuna işaret eden Arıtman, erken yaştaki zorla evlendirmelerin kız çocuklarının okuldan alınmasına ve böylelikle de eğitimsizlik, yoksulluk, cahillik ve bağımlılık kısırdöngüsüne hapsedilmesine yol açtığını bildirdi. Erken yaşta evlilikler genelde yasal olmayan evlilikler şeklinde olduğu için bireyin medeni nikahla kazanacağı haklarından mahrum kalmasına ve mağduriyetine neden olduğunu vurgulayan Arıtman, çocuğun eğitim hakkı, sağlıklı yaşama hakkı, üretime katılma yani çalışma hakkının da elinden alınmış olduğunu ifade etti. Arıtman şunları kaydetti:

'Erken evlilikler kadının statüsünün düşmesine ve daha yoğun cinsiyet ayrımcılığına maruz kalmasına yol açmaktadır. Yakın bir zaman öncesinde Adalet Bakanlığı'nda yapılan bir çalışmada evlilik yaşının 14'e düşürülmesi teşebbüsü çok ürkütücüdür. Daha kendi çocukluğunu yaşamamış, başta eğitim hakkı olmak üzere bir dizi insan hakkı elinden alınmış, örselenmiş, güçsüz bırakılmış çocuk annelerle toplumumuzu ileriye götüremeyiz. Kalkınmayı, uygarlığı yakalayamayız. Çocuklarımızın insan hakkı ihlallerine,
cinsel istismarına ve toplumsal halk sağlığı sorununa neden olan erken yaş evliliklerinin önlenmesi için nedenlerinin araştırılması ve gereken önlemlerin alınması amacıyla bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz. Bu, çocuklarımızın insan hakları mücadelesidir.'