İran ve Suriye UAEK toplantısını kilitledi

Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu UAEK yönetim kurulu üyesi 35 ülkenin katıldığı toplantıda, nükleer programları tartışmalı olan Suriye ve İran'ın sunduğu bazı projelere teknik yardım talep etmesine karşı çıkan ABD ve bazı Batılı ülkeler, 'BM Güvenlik Konseyi kararları uyarınca İran'ın sunduğu projelere teknik yardım verilmemesini' savunmakta ısrar etmeleri üzerine, toplantının bugünkü oturumuna dört saat ara verildi.

Toplantının dönem başkanı ve Cezayir daimi temsilcisi Büyükelçi Taus Feruhi, toplantıya ara verildiği sırada 'itirazcı ülkelerin' heyet başkanlarıyla yaptığı görüşmelerde ortak bir çözüm bulmaya çalıştı.

Diplomatik kaynaklar, başta ABD olmak üzere bazı Batılı ülkelerin İran'ın teknik yardım almak üzere sunduğu toplam 43 projeye, 'BM Güvenlik Konseyi kararlarını hatırlatarak karşı çıktığını' belirttiler.

Aynı kaynaklar, İran'ın sunduğu projeler arasında 'Radyasyon teknolojileri uygulaması', 'Buşehr reaktörünün nükleer güvenliği' ve 'Nükleer tıp uygulamaları' gibi projelerin bulunduğunu bildirdiler.

Suriye'nin teknik yardım talebiyle sunduğu, 'Nükleer santral sahası seçimi için fizibilite çalışması' konulu projeye de ABD ve müttefiki Batılı ülkelerin itiraz ettiğine işaret eden diplomatik bir kaynak, ABD'nin, 'Suriye'nin nükleer saha seçimi için alacağı teknik yardımı başka bölgelerde de kullanabileceği' endişesiyle karşı çıktığını söyledi.

ABD ve Batılı bazı ülkelerin itirazlarına yönelik toplantıda bir konuşma yapan UAEK Başkanı Muhammed El Baradei, 'Suriye'nin kurulması için yardım talebinde bulunduğu nükleer tesisin nükleer bomba tehdidi içermediğini belirterek, projenin engellenmesi girişimlerinin UAEK'nın güvenilirliğini tehdit edeceğini' söyledi.

Konuşmasında, Suriye ile sunduğu proje konusunda 1979 yılından beri çalıştıklarını anımsatan El Baradei, 'Suriye'nin kurmak istediği nükleer tesisi askeri amaçlarla kullanmasının mümkün olmadığını' ifade ederek, Suriye'ye destek verdi.

Suriye'nin sunduğu 350 bin dolarlık yardım projesi, 'Nükleer reaktör kurabilmesi için teknik ve ekonomik uygunluğun yanı sıra uygun alan seçimini' öngörüyor.

İran ve Suriye'nin sunduğu bazı projelere ABD ve bazı Batılı ülkelerin itirazı üzerine tıkanan Teknik Yardım Komitesi toplantısına, anlaşmazlığın giderilebilmesi için yarın devam edilmesi bekleniyor.

Teknik Yardım Komitesi, az gelişmiş ve gelişme yolundaki üye ülkelerin sunduğu projelere verilecek teknik yardım miktarını belirleyerek, UAEK yönetim kurulunun onayına sunacak.

UAEK yönetim kurulu olağan toplantısı 27-28 Kasım günleri kurumun Viyana'daki merkezinde yapılacak.

Diplomatik kaynaklar, Teknik Yardım Komitesi toplantısında ortaya çıkan anlaşmazlığın giderilememesi halinde konunun yönetim kurulu toplantısında ele alınacağını belirtiyor