Kiracı-ev sahibi ilişkilerinde yeni dönem

Ev sahipleri, Türk Borçlar Kanunu Tasarısının mevcut haliyle yasalaşması halinde 'Dedem, torunum, evlatlığım oturacak' diyerek, kira sözleşmelerini dava yoluyla sona erdirme olanağına kavuşacak.

Tasarının hazırlanması için Adalet Bakanlığında oluşturulan komisyona başkanlık eden ve Adalet Komisyonundaki çalışmalara da katılan İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nevzat Koç, yaptığı açıklamada, ev sahipleri lehine tasarıda yer alan yenilikler hakkında bilgi verdi.

'Kiracının korunması' ilkesi doğrultusunda hazırlanan tasarıda, konut ve iş yerini kiraya verenlerin menfaatlerinin de gözetildiği düzenlemelere yer verildiğini ifade eden Koç, tasarının yasalaşması durumunda, Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanununun da yürürlükten kaldırılacağını ve birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi, kira sözleşmesinin de temel kanun olan Borçlar Kanununda düzenlenmiş olacağını belirtti.

Tasarıya göre, ev ve iş yerini boşalttırmak isteyen kiraya verenlerle kiracılar arasında en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan kira sözleşmesinin dava yoluyla sona erdirilmesinde yeni bir döneme girilecek.

Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanunda, kiraya verenin, kendisinin, eşinin ve çocuklarının konut ve iş yeri ihtiyacı ileri sürülerek tahliye davası açabileceği öngörüldüğü halde, tasarıda, 'kendisinin, eşinin, altsoyunun, üstsoyunun ve kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin gereksinimi sebebiyle, kira sözleşmesini dava yoluyla sona erdirebilmeye' olanak sağlanıyor. Böylece, kiraya verenler, üstsoyunun (örneğin, babasının veya büyük babasının) ve altsoyunun (torunlar) konut veya iş yeri gereksinimini ileri sürerek tahliye davası açabilecekler.

Bugünkü düzenlemeye göre, 'Oğlum evlenecek. Kızım gelin olacak' şeklindeki gereksinimlerle tahliye davası açabilen kiraya verenler, tasarıdaki düzenlemenin yasalaşmasından sonra, 'Babam, dedem, torunum veya evlatlığım oturacak' gibi gerekçelerle de kira sözleşmelerini dava yoluyla sona erdirebilecekler.

Kira sözleşmesinin kurulmasından sonra, başlangıçta belirlenen kira bedeli, özellikle kanun gereği sözleşmenin süresinin uzatıldığı durumlarda, ekonomik koşullara bağlı olarak değiştirilebilecek. Böylece kiraya verenin, konut veya iş yerinin durumuna göre uygun bir kira bedeli elde etmesine olanak sağlanacak.

Kiraya verenler, konut ve çatılı iş yerlerinde, sadece kira bedelini değil, elektrik ve su gibi yan giderleri de ödemeyen kiracılara karşı, temerrüt sebebiyle tahliye davası açabilecekler.