Yale Üniversitesi Beyin Cerrahisi Damar Hastalıkları (Nörovasküler) Bilim Dalı Başkanı ve Beyin Genetiği Programı Direktörü Prof Dr.Murat Günel'in yaptığı 15 yıllık araştırma ile beyin anevrizma oluşmasına ve dolayısıyla beyin kanamasına sebep olan 3 gen bulundu. Prof. Dr. Murat Günel'in, Dr. Richard Lifton ile liderliğini yaptığı araştırma, dünyanın en büyük Tıp dergilerinden biri olan 'NATURE GENETICS' de 9 Kasim Pazar günü yayınlandı.
Prof. Günel'in dışında Türk araştırmacılar Dr. Kaya Bilgüvar, beyin cerrahı Dr. Yaşar Bayrı ve Nörolog Dr. Zülfikar Arlıer de araştırmaya önemli katkılarda bulundu.
Araştırmada Finlandiya, Hollanda ve Japonya'dan toplanan on binin üzerinde kan örneğinden elde edilen genetik materyel (DNA) kullanıldı. Bunların yaklaşık 2 bin 200 tanesi anevrizma hastalarından yaklaşık 8 bin tanesi de sağlıklı, anevrizması olmayan insanlardan toplandı. Finlandiya ve Japonya, dünyada anevrizmaya bağlı beyin kanamalarının en çok görüldüğü ülkelerin başında yer alıyor.
Araştırmada ilk olarak Avrupalı hastaların kanlarında (DNA) 300 bin değişik bölgeye bakıldı ve sonuçta 3 bölgedeki değişikliklerin anevrizma riskini tüm dünya toplumlarında arttırdığı belirlendi. Bu araştırma sayesinde basit bir kan testiyle beyin kanaması olmadan anevrizma oluşma riski yüksek olan hastalar tespit edilebilecek. Bu kişiler belirlenince, radyolojik tetkiklerle (MR Anjiyo, KT Anjiyo) takip edilebilecek ve anevrizma oluşumu belirlenebilirse anevrizma patlamadan, cerrahi veya damar içi yöntemler kullanılarak tedavi edilebilecek.
TÜRKİYE'DE ANEVRİZMA HASTALIĞI
Anevrizmaların toplumda görülme riski yaşlanmayla birlikte artıyor. Amerika'da yapılan araştırmalara göre 60 yaşında nüfusun yüzde 5 gibi büyük bir kısmını etkileyebilmektedir. Ülkemiz gibi sigaranın çok içildiği ve yüksek tansiyonun çok görüldüğü toplumlarda bu oran yüzde 5'in üzerine çıkabiliyor. Fakat ülkemizde bu konuda yapılmış araştırma olmadığı için tam bir oran verilemiyor. Bu yüzden önemli bir nokta da bu araştırmanın Türkiye'de yapılması ve eğer varsa beyin kanamasına yol açan Türkler'e özgü bu genlerin topluma kazandırılması.
ANEVRİZMA OLUŞMASININ NEDENLERİ NELERDİR?
Bu araştırma sayesinde ortaya çıkarılan 3 genin tespiti ile bu hastalığın oluşum nedenleri de anlaşılmaya başladı. Hiç beklenmedik bir şekilde, her üç genin de damarlardaki bozukluğu tamir eden kök hücreleri etkilediği belirlendi. Bu genlerdeki bozukluklar beyin damarlarının sertleşerek erken yaşlarda bile yaşlanmalarına yol açıyor. Bu erken yaşlanmaya bağlı olarak anevrizmalar ortaya çıkıyor ve zamanla bu anevrizmalar patlayarak beyin kanamalarına ve felçlere sebep oluyor.
Prof. Günel, uzun vadedeki yeni hedefinin, bu sonuçlara bağlı olarak yeni tedaviler geliştirmek ve anevrizmalar kanamadan teşhis edildikten sonra bu yeni yöntemleri kullanılarak hastaları iyileştirmek olarak açıklıyor.
