Her yıl ortalama 19 milyon kişinin sinemaya gittiği Türkiye'de, geçmişte 2-2,5 milyon seyirci bulan Türk filmleri, artık 6-10 milyon kişiyi salonlara çekiyor. Toplamda yabancı filmlerin izlenme sayıları fazla olsa da gösterilen film adedi açısından yerli film başına düşen izleyici sayısı yabancı yapımları aşmaya başlıyor.
Türkiye'de 'belirli bir sinema seyircisi kitlesi' ile yerli filmlerle yabancılar arasında rekabetin oluşmaya başladığını gösteriyor.
TÜİK'in 1997-2007 verileri, sinemaya her yıl ortalama 19 milyon, yabancı filmlere 12-13 milyon arasında seyirci gittiğini ortaya koyuyor. Özellikle son iki yılda sinema seyircisi sayısının 20 milyonu aştığı görülüyor.
Aynı verilere göre, yerli film izleme sayısı, Türk filmlerinin artmasına paralel son yıllarda artışa geçti. Yerli yapımlara 1997-2003 arasında her yıl ortalama 2-2,5 milyon kişi talep gösterirken, bu rakam 2004 ve 2005'te 6'şar milyona, 2006'da 10 milyona, 2007'de 7 milyona yükseldi.
Türk filmleri Hollywood'u solluyor mu?
Türkiye'de geçen yıl, toplam 210 film gösterime girdi. Sinema salonlarında 28 bin 733 defa gösterilen bu filmler, 20 milyon 659 bin 569 izleyici çekti.
İzleyicilerin 4'te 1'ini İstanbullular oluşturdu. Yaklaşık 13 milyon kişinin yaşadığı İstanbul'da sinema salonlarına geçen yıl 5 milyon 758 bin 346, Ankara'da 2 milyon 845 bin, İzmir'de 2 milyon 219 bin 436, Bursa'da 1 milyon 588 bin 443 seyirci gitti.
Bunun yanında, '300 Spartalı', 'Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı', 'Elizabet: Altın Çağ', 'Karayip Korsanları: Dünyanın Sonu' gibi aralarında büyük bütçeli Hollywood yapımlarının yer aldığı 167 yapımla yarışan 43 Türk filmi, 2007 yılında sinema salonlarında toplamda 8 bin 340 defa görücüye çıktı ve 7 milyon 712 bin 626 seyirci topladı. Yabancı yapımları izleyenlerin sayısı ise 12 milyon 946 bin 943 oldu.
Seyirci sayıları her ne kadar yabancı filmlere ilginin fazla olduğunu gösterse de film sayısına göre oranlama yapıldığında, Türk filmlerinin izleyici sayısı daha yükseklere tekabül ediyor.
Öte yandan, veriler, yerli yapımların yaklaşık 3'te 1'ini İstanbulluların izlediğini ortaya çıkarıyor. İstanbul'da yerli yapımları 2 milyon 14 bin 797 kişi, Ankara'da 934 bin 571 kişi, İzmir'de 784 bin 990 kişi sinema salonlarında izledi.
Veriler, 10 yıllık dönemde, Türk filmlerinin sayısı ve izlenirliğinin de ciddi biçimde arttığını kanıtlıyor.
'Büyük çöküşü' 1980'lerde yaşayan Türk sineması, 1996'da silkinmeye başlamış, aynı yıl vizyona giren 'Eşkiya', 2,5 milyon kişilik hasılata ulaşarak, o dönem için büyük bir rekor kırmıştı.
Yerli yapımlar, Amerikan filmlerinin neredeyse yüzde yüzlük olan pazar payını ise 2000'li yıllardan itibaren düşürmeye başladı.
2 Milyondan 10 milyona
Türk filmleri için asıl dönüm noktası 2004 yılı oldu. 'Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak', 'Bekleme Odası', 'Hababam Sınıfı Merhaba', 'Neredesin Firuze', 'Mustafa Hakkında Herşey' gibi filmlerin sinema salonlarına geldiği 2004 yılında, 'G.O.R.A' ve 'Vizontele Tuuba' ciddi rakamlarda seyirci topladı. Aynı yıl yerli filmleri izleyen toplam seyirci sayısı 6 milyon 657 bine çıktı.
2005'te vizyona giren 27 yerli yapımı toplam 6 milyon 795 bin kişi izlerken, Türk sineması 2006'da rekor yılını yaşadı. Gösterilen 33 yerli filme 10 milyon 838 bin kişi talep gösterdi.
Bunun yanında, o yıllarda 'Kurtlar Vadisi-Irak' toplamda 4 milyon, 'Babam ve Oğlum' 3 milyon, 'Organize İşler' 2 milyon, 'Hababam Sınıfı Askerde' 2 milyon, 'Hababam Sınıfı Üçbuçuk' 2 milyon seyirci sayısıyla dikkati çekti.
Bu yılın sonunda da vizyona giren toplam film sayısının 250'yi geçmesi, bunlar arasında Türk filmlerinin sayısının da 50'ye yaklaşması bekleniyor.
Bu yıl gösterime girenler arasında, Cannes film festivalinde Nuri Bilge Ceylan'a 'En İyi Yönetmen' ödülünü getiren 'Üç Maymun', İstanbul Uluslararası Film Festivali'nde altın Lale ödülü alan 'Yumurta', Ankara Film Festivali'nde 'En İyi Film' seçilen 'Rıza' ile '120', 'Vicdan', 'O.. Çocukları', 'Recep İvedik', 'Devrim Arabaları', önümüzdeki günlerde vizyona girecek 'A.R.O.G', 'Osmanlı Cumhuriyeti' var.
Sinemacıların görüşü
Sinemacılar, televizyonlarda çok sayıda dizi ve film gösterilmesinin sinemayı olumsuz etkilediğini, yerli film sayılarının hala yeterli düzeyde olmadığını bildirdiler.
Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (SE-SAM) Başkanı Yılmaz Atadeniz, 'Yabancı film adedi karşısında Türk filmlerinin izlenme başarısı korkunç bir olay. Bu, yabancı film şirketlerini rahatsız ediyor, onların filmleri iş yapmamaya başladı' dedi.
Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) Genel Sekreteri Deniz Yavuz da Türkiye'de son dönemde daha çok televizyona dönük ürünlerin arttığını söyledi. Yavuz, 'Üretilen film sayılarını aldatmaca gibi görüyorum. Geçmişe baktığınızda, şimdiki filmler çok fazla değil. Önümüzdeki 10 sene de bu sayı istenen düzeye gelemeyecek, hatta daha da düşebilir. Sinemada da bir haftada üç gişe filminin gösterime girmeli, yapımcıların görevi bu' diye konuştu.
Yavuz, yabancı film izlenme sayısının da 'sabitlendiğini, hatta düşüşte olduğunu' öne sürdü.
