BOTAŞ Genel Müdürlüğünden 02.00 de yapılan yazılı açıklamada, Yüksek Planlama Kurulunca enerji KİT'lerinde 1 Temmuz'dan itibaren maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizmasına geçilmesinin kararlaştırıldığı hatırlatıldı.
Açıklamada, bu çerçevede yapılan hesaplamalar sonucunda, doğal gaz satış fiyatlarının bugünden geçerli olmak üzere konutlara yüzde 22.50, sanayiye yüzde 22 oranında yansıyacak biçimde artırıldığı belirtilerek, şunlar kaydedildi:
''Söz konusu fiyat artışında, döviz kurunda özellikle son bir ay içinde meydana gelen hızlı artışların yanı sıra, petrol ve petrol ürünleri fiyat ortalamalarına endeksli olan doğal gaz alım fiyatlarının, petrol fiyatlarındaki artışlardan 6-9 ay geriden etkilenmesi ve geride bıraktığımız 6-9 aylık dönemde petrol fiyatlarının uzun süre rekor seviyelerde seyretmesi etken olmuştur.''
DOĞAL GAZDA KÜMÜLATİF ZAM YÜZDE 75'E ULAŞTI
Yılbaşından bu yana beş kez zam yapılan doğal gazın fiyatı iki katına yaklaştı. Doğal gazda yılbaşından bu yana yaşanan fiyat artışı, aynı dönemdeki TÜFE enflasyonunu neredeyse ona katladı.
1 Kasım'dan geçerli olmak üzere konutlar için yüzde 22.5, sanayi için yüzde 22 oranında yapılan son zamlarla birlikte kümülatif fiyat artışı konutlarda yüzde 72.7'ye, sanayide yüzde 74.9'a ulaştı. Doğal gaza bu yıl Ocak başında konutlarda yüzde 7.4, sanayi için yüzde 6.5, Haziran başında konutlarda yüzde 7.4, sanayide yüzde 8.3 zam yapılmıştı. Bundan önceki en yüksek zam ise Temmuz ayında maliyet bazlı fiyatlandırma sistemine geçilmesinden sonra Ağustos başında gelmişti. 1 Ağustos itibariyle doğal gaz fiyatı konutlarda yüzde 16.88, sanayide yüzde 18.7 artırılmıştı. Doğal gaza Ekim başından geçerli olmak üzere konutlar için yüzde 4.55, sanayi için yüzde 4.69 zam yapılmıştı.
'PETROLÜN ETKİSİ GERİDEN GELİYOR'
Doğal gaz fiyatları, ham petrol fiyatlarıyla paralel bir seyir izliyor. Ancak petroldeki artışların gaz fiyatına yansımasının birkaç ay gecikmeli olduğu belirtiliyor.
2007 sonunda 90 doların altında bulunan ham petrolün varil fiyatı, bu yıl hızla yükselerek Eylül'de 120 dolara yaklaştı. Petrolün varilinin 200 dolara gideceği söylenirken, küresel mali krizin şiddetlendiği Ekim ayında fiyatlarda hızlı düşüşler başladı ve varil fiyatı 60 dolarlar seviyesine geriledi. Bunun üzerine OPEC'de petrol üretim miktarını kısma eğilimi belirdi.
Ancak küresel mali krizin şiddetlendiği süreçte hızla yükselen kurlar, Türkiye için petroldeki fiyat düşüşünün olumlu etkisini ortadan kaldırıyor. Petrol ve doğal gaz fiyatlarının seyri yanında, gelinen aşamada döviz kurunun yüksek düzeyi de iç piyasada akaryakıt ve gaz fiyatlarının oluşumunda belirleyici oluyor.
Petrol ürünleri fiyat ortalamalarına endeksli olan doğal gaz alım fiyatlarının, döviz kurunda özellikle son bir ay içinde meydana gelen hızlı artışların etkili olduğu, petrol ve petrol fiyatlarındaki artışların etkisinin ise 6-9 ay geriden geldiği belirtiliyor. Doğal gaza Kasım başından geçerli yapılan yüksek oranlı artışlara da önceki 6-9 aylık dönemde petrol fiyatlarının uzun süre rekor seviyelerde seyretmesi gerekçe gösteriliyor.
YÜZDE 60'IN ÜZERİNDE REEL ARTIŞ
Doğal gazın birim fiyatı yılbaşından bu yana yüzde 75'e yakın oranlarda zamlanırken, TÜFE bazında Ocak-Ekim dönemindeki enflasyonun yüzde 7 dolayında bulunuyor. TÜİK'in Pazartesi günü açıklayacağı Ekim ayı enflasyonu ile yılbaşından Kasım başına kadar olan dönemin kümülatif enflasyon oranı belli olacak. Ocak-Eylül dönemi TÜFE artışı yüzde 6.83 çıkmıştı. On aylık enflasyon yüzde 7 kabul edilirse, yılbaşından bu yana doğal gaz fiyatlarına yapılan 'reel' artışın konutlarda yüzde 61, sanayide yüzde 63 dolayında olduğu dikkati çekiyor.
BAYKAL: DOĞALGAZ ZAMMI BİR ZAM DEĞİL, ZULÜMDÜR
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, doğalgaza yapılan zammın ''bir zulüm'' olduğunu belirterek, ''Ekonomik kriz karşısında bu hükümetin hangi önlemleri alacağı da ortaya çıkmış durumdadır'' dedi.
Baykal, parti genel merkezinde düzenlenen CHP İl Başkanları Toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada, doğalgaza konutlarda yüzde 22 zam yapıldığını anımsattı.
''Bu bir süpriz olmuştur'' diyen Baykal, zammın dünya petrol fiyatlarının inişe geçtiği bir dönemde gerçekleştiğini ifade etti. Petrol fiyatları inişe geçerken Türkiye'de aniden ''olağanüstü yüksek oranda bir zam yapıldığını'' belirten Baykal, ''Tam kışa girerken insanların doğal gaza ihtiyacının en yüksek noktaya çıkacağı bir dönemde birden bire bu oranda bir zam izah edilebilir değildir'' dedi.
Bu zammı makul ve mazur görmenin mümkün olmayacağını belirten Baykal, ''Bu bir zam değil, zulümdür. Kışa girerken doğalgazın fiyatına dörtte bire yakın artış getirmek, hiç bir anlayışla kabul edilemez'' diye konuştu. Baykal, böylece ekonomik kriz karşısında bu hükümetin hangi önlemleri alacağı da ortaya çıkmış durumda olduğunu savunarak, ekonomik sıkıntıların, sorunların bedelini yine Türkiye'de orta halli, dar gelirli, desteğe muhtaç vatandaşların ödeyeceğini dile getirdi. Baykal, şunları kaydetti:
''Bu, hükümetin sosyal anlayışını ortaya koyması bakımından da son derece önemlidir. Bir yandan ekonomik krize karşı güvenceler arayışı içine giriyoruz. Finans sektörüne, bankalara, mevzuat sahiplerine yardımcı olma gayreti içinde olunduğunu söylüyor hükümet. Bir yandan vergi kaçaklarını affetmeye çalışıyor. Dışardan parasını getirecek olanlara her türlü imtiyazı, kolaylığı getiriyor. Öte yandan gece konusunda, evinde kışı doğalgazla geçirmek durumda olan insanın ısınma faturasına dörtte birlik bir zam getiriyor. Bu çok ağır, yanlış, acı olmuştur. Bunu söyleyenlerin garip, gureba fakir fukara edebiyatını söylemeye artık hakları yoktur. Garibi gurebayı, fakiri fukarayı kışın girişinde kendi kaderiyle baş başa bırakmışlardır. Bunun haklı bir ekonomik nedeni de yoktur. Bu zammı protesto ediyorum.''
