Konuya ilişkin soruları yanıtlayan İzmir Ticaret Odası (İZTO) Aracılık Hizmetleri Grubu Komite Başkanı ve Meclis Üyesi Aygün Cevizci, dünyadaki krizin başlama noktasının gayrimenkul için verilen krediler olduğunu hatırlatarak, 'Ancak Türkiye'deki olay bu değil' dedi. ABD'deki mortgage (tutsat) piyasasının son yıllardaki seyrine bakıldığında gelinen noktanın öngörülebileceğine işaret eden Cevizci, şunları kaydetti:
'ABD'nin en güçlü bankalarının, sınırsız sermayeye sahip olduklarını zanneden bankaların, büyük bir keyifle yüksek faizle kredi satarken böyle bir riskle karşı karşıya olduklarını çok daha önceden hesap etmeleri gerekirdi. Her zaman böyle bir bombanın patlaması ihtimali söz konusuydu, nitekim bu oldu. Bunun Türkiye'ye yansımalarına baktığımızda bunun yüzde 50'sinin reelse, yüzde 50'sinin psikolojik etmenlerden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Yani, Türkiye bu krizden ABD ve Avrupa kadar etkilenmeyecektir. Ama rüzgardan tabii ki biz de nasibimizi alacağız.'
Sektörün ne zaman toparlanma sürecine gireceğinin sorulması üzerine Cevizci, 'Türkiye'de gayrimenkul sektörü sanıldığı kadar çok uzun sürede değil, çok daha kısa sürede toparlanacak. Çünkü bu kadar hızlı nüfus artışının olduğu, göçlerin yaşandığı bir ülkede, normalde gayrimenkul eksikliği yaşanan bir ülkede bu talebin ilerlemesi engellenemez' karşılığını verdi.
'AİLE BİRLEŞMELERİ YAŞANIYOR'
Aygün Cevizci, krizin somut yansımalarının başında aile birleşmelerinin geldiğini dile getirerek, 'Şu dönemde aile birleşmelerini gözlemliyoruz. Orta ve alt gelir grubundaki ailelerde özellikle. Mesela çocuklar kiradaysa anne babayla aynı evde yaşamaya, bu nedenle de kiralıkların sayısı artmaya başladı. İkincil, üçüncül konutların elden çıkarılması söz konusu. Ama bunlar geçici tabii' diye konuştu. 'Konutlar elden çıkarılıyor ama alıcı var mı?' şeklindeki soruya Cevizci şu yanıtı verdi:
'Alıcı hiç yok değil, var. Ama alıcı portföylerine baktığımızda gerçekten ihtiyaçtan almak isteyenler var. Yatırım amaçlı almak isteyenlerin ise beklentilerinin çok yüksek olduğunu görüyoruz. Mesela bu krizden önce İzmir, İstanbul ve Ankara'da yapılan yatırımın geriye dönüş beklentisi ortalama 150-200 ayken, şimdi bu beklenti 100 ay civarına düştü. Fakat bu durum geçici. Dünya bu krizi 2011-2012 gibi üstünden atmaya başlayacakken, Türkiye 2009'un sonlarına doğru bundan sıyrılır. Önümüzdeki seçimler geçtikten sonra istikrar rayına daha oturacaktır.'
Cevizci, bütün piyasalarda bir durgunluk yaşandığını ifade ederek, 'Bundan biz de nasibimizi alıyoruz. Çünkü gayrimenkul sektörü piyasalardan en kolay etkilenen sektördür' dedi.
'2009'DA TOPARLANIRIZ'
Konut fiyatlarında yaşanan düşüşün ne seviyeye ulaştığı yönündeki soruyu Cevizci, 'Fiyatlar gerçek anlamda düştü. Müteahhit mallarında, orta gelir grubuna hitap eden yerlerde düşüş yüzde 30-40'lara ulaştı. Ama lokasyona baktığımızda gayrimenkul A sınıfı bir yerdeyse fiyatlar yüzde 10-15 marjlarında düşüyor. Bu yerlerde zaten üretim çok fazla olmadığı için rakamlar aynı oranda düşmedi' şeklinde yanıtladı.
Aygün cevizci, konut satışlarında da çok ciddi düşüşlerin olduğunu vurgulayarak, 'Piyasadan aldığımız geri dönüşlere göre yüzde 70'lere varan düşüşler var. Ama bunun çok uzun süreceğine inanmıyorum. 2009'da toparlanırız' şeklinde konuştu.
AA
