Herkes 315 dolar fakirleşecek

Bugün 1.6 YTL?yi aşan doların, 2009 yılı ekonomi programında ortalama kuru 1.409 YTL olarak dikkate alındı. Bu yılın sonunda 11 bin 228 dolar olacak kişi başına gelir, 2009?da 315 dolar azalarak 10 bin 913 dolara inecek

Önümüzdeki yılda Türkiye?de hedeflenen yüzde 4?lük büyüme gerçekleşse dahi her bir kişinin ortalama geliri 315 dolar azalacak. Bu yılın sonunda 11 bin 228 dolar olması öngörülen kişi başına gelir, 2009?da 10 bin 913 dolara inecek. Gayri safi yurt içi hâsıla da yaklaşık 802 milyar dolardan 788 milyar dolara gerileyecek.

Uluslar arası Para Fonu (IMF) heyetinin 2009 bütçesi ve ekonomi programı ile stand-by konusunda hükümetten ve ekonomi bürokrasinden ilgililerle görüşme yapmak için Ankara?ya geldiği gün Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), gelecek yıla ait ekonomik hedeflerin yer aldığı ?Genel Ekonomik Hedefler ve Yatırımlar 2009? raporunu açıkladı. DPT?nin bu raporunda ekonomideki hem bu yıla ait gerçekleşme hem de 2009 yılı hedefleri yer aldı. Bu yıl içinde milli gelir hesaplarında yapılan düzenleme nedeniyle sağlanan dikkat çekici artış, ekonomik büyüklükle ve kişi başına gelirde yaşandı.

HEDEFLER SAPTI

2008 yılı hedeflenen ve tahmini gerçekleşmesi karşılaştırılan ekonomik verilerin tümünde sapma var. Büyümede, enflasyonda aleyhteki gelişme mili gelir ve kişi başına gelirde lehte bir değişiklik yarattı. Dış ticaretle, bütçe büyüklüklerinde de sapmalar yaşandı. 2008 için yüzde 4 olması hedeflenen yılsonu tüketici fiyatlarının iki misli artışla yüzde 10 olacağı tahmin edilirken, 2009?de da yüzde 7.5 olması öngörülüyor.

MİLLİ GELİR

2007?inin ekim ayında açıklanan 2008 yılı programına göre, gayri safi yurt içi hâsıla (GSYİH) yani milli gelir 521 milyar dolar ve kişi başına gelir de 6964 dolardı. Milli gelir hesabında yapılan düzenlemenin de etkisiyle 2008?in sonunda GSYİH 801 milyar dolar ve kişi başına gelir de 11 bin 228 dolar olacak. Krizin yaratacağı daralmanın sonucunda, 2008?de 11 bin doları aşacağı öngörülen kişi başına gelir önümüzdeki yılda, 10 bin 913 dolara inecek. Yani 2009?de, 2008?e göre kişi başına ortalama gelir 315 dolar azalacak. Hem döviz kurundaki artışın hem de ekonomik daralmanın etkisiyle, 2008?de 802 milyar dolara yaklaşan GSYİH, 2009?da ise 788 milyar dolara gerileyecek.

BÜYÜME

Krizin dünyada yaratacağı daralma öngörüsü, 2009 programına yansımış durumda. 2008 programında yüzde 5.5 olması hedeflenen ekonomik büyüme, yüzde 4 olacağı tahmin edildi. Birinci çeyrekte yüzde 6.7 ve ikinci çeyrekte 1.9 olan ekonomik büyüme, yarıyıl itibariyle yüzde 4.2 oldu. Bunun etkisiyle 2008 yılı tahmini büyüme 1.5 puan altında yüzde 4 olarak hesaplandı. 2009 için de büyüme hedefi yüzde 4, oysa Orta Vadeli anda yüzde 5?di.

DOLAR

Küresel krizin de etkisiyle bugünlerde hızla 1.6 YTL?nin üstüne çıkan dolar, önümüzdeki yıl ekonomi hedefleriyle ilgili yapılan hesaplamalarda ortalama kuru 1.409 YTL olarak dikkate alındı. 2008?in programında da 1.337 YTL olan ortalama dolar kuru da, tahmini gerçekleşme verilerinde 1.239 YTL olarak hesaplandı.

DIŞ TİCARET

2008?de 117 milyar dolar olarak hedeflenen ihracatın 20 milyar dolarlık artışla 137.5 milyar dolar olacağı tahmin edildi. Aynı şekilde ithalat da 182 milyar dolardan 218 milyar dolara yükseldi. Böylece 299 milyar dolar olması hedeflenen dış ticaret hacmi de, 350 milyar doları aştı. İthalatın ihracattan daha hızlı artması nedeniyle, dış ticaret ve cari işlemler açığı da büyüdü.

KAMU AÇIĞI

Gerek merkezi yönetim bütçesi gerekse tüm kamu harcaması, 2008?deki hedefini aştı. Her ne kadar merkezi yönetim bütçesinde açığın yaklaşık 18 milyar YTL?den 14.1 milyara ineceği öngörülüyorsa da, devletin merkezi yönetim dışındaki diğer birimlerinin harcamasının artmasına bağlı olarak 206 milyon YTL olması hedeflenen kamu açığının, 7.2 milyar YTL?ye yükseleceği hesaplandı. Programa göre 2009 yılında hem bütçe hem de kamu açığı azalacak.

Taraf