Ekmek parasını çöpten çıkarıyorlar

Geçimini çöp toplayarak sağlayan binlerce insan var. İş sırasında dikkat etmeleri gereken bir sürü şeyin yanında, bir de belediye ve zabıtalarla sorun yaşayan toplayıcılar, ?çöp toplama belgesi?yle bu işin yasallaşmasını istiyor

Türkiye?de geçimini çöp toplayarak sağlayan binlerce insan var. Büyük kentlerde tüketim kültürünün artmasına bağlı olarak çöp toplayan kişiler çoğaldı. Bu işi yaparken bir sürü sorunla karşılaşan çöp toplayıcıları, artık yaptıkları işin yasallaşmasını talep ediyor. Yaşadıkları sıkıntıların başında, zabıtalar geliyor.

Çöp toplayıcılarının sıkıntılarını konuşmak için, Fikirtepe?ye gittik, biz sorduk, onlar anlattı. Kadıköy?de bulunan Fikirtepe semtinin Merdivenköy Mahallesi?de, geçimini çöp toplayarak sağlayanların çok sayıda insan var. Yaklaşık 20 tane çöp toplama deposunda, depo başına yaklaşık 30 kişi çalışıyor.

Deponun hemen arka bölmelerine yaptıkları bekar odalarında yaşayan çöp toplayıcıların hayatında uyku, iş ve televizyon var. Boş zamanlarında televizyon seyredip, bir gün önceki günün gazetelerini okuyorlar. Yattıkları yerlerde yalnız değiller, farelerle birlikte yaşıyorlar. İlk bakışta sade görünen ortamda belirgin olan bir diğer şey fakirlik.

MESAİ SAAT 5?TE BAŞLIYOR

Çöp toplamanın bir sürü kuralı ve inceliği var. Sabah saat 5 gibi çöp toplamaya başlayan toplayıcılar, pet şişe, karton, naylon, demir, alüminyum, gazete, karton, plastik, poşet, elektrik kabloları gibi maddeleri topluyor. Haftalıkla çalışan işçilerin işvereni, depoyu kirayanlar.

Her gün erkenden kalkıp çöp toplamaya başlayan çöp toplayıcılarına en büyük engel, bu durumdan rahatsız olan zabıtalar. Zabıtalar, çöp toplayıcıların çöp arabalarına ve çöplerine el koyuyor. Bazen de depolarına baskın yapıp, kamyon dolusu toplanan maddeleri alıyorlar.

Mehmet Taş 33 yaşında, evli ve bir çocuğu var. Memleketi Muş. O da geçimini çöp toplayarak sağlıyor, ayda 600 YTL civarı para kazanıyor. Eyüp?te oturuyor ve ancak haftanın bir günü evine gidebiliyor. Mehmet Taş, zabıtaların müdahalesine karşı isyanını şöyle getiriyor: ?Bizim kimseye zararımız dokunmuyor. Biz olmazsak zabıtalar ve belediye çöpçüleri, bu çöplerle asla baş edemez ve her taraf kokar. Çöp toplayanlar kendi halinde, masum ve gariban insanlar. Bu işi yapmazlarsa ne yapacaklar? Zaten iş yok. Gidip hırsızlık yapsalar daha mı iyi olurdu? Biz ne yapalım önce onu söylesinler, sonra ?Bize çöp toplamayın? desinler. Yok çöpü dağıtıyorsunuz, yok kokuyorsunuz. Çöp toplamanın rahat bir şekilde ve güvende olmasını istiyoruz. O yüzden çöp toplama belgesi diyoruz.?

LAĞIM FARELERİ GİBİYİZ

Değerlerinin bilinmediğini söyleyen Taş durumlarını lağım fareleriyle karşılaştırıyor. ?Biz İngiltere?deki lağım fareleriyle aynı kaderi paylaşıyoruz. Fareleri ilk önce öldürdüler ama sonra kanalizasyonlar tıkanınca ve kokudan dayanılmaz bir hal alınca gidip fareleri başka yerden satın alarak sorunu giderdiler. Eğer biz bir hafta işi bırakırsak her taraf kokar. Çünkü belediye baş edemez bu kadar çöple. Günde 50 kamyon çöp topladığımız oluyor. Bu kadar çöpü sadece biz topluyoruz. Ya başka yerler, ya herkes bıraksa çöp toplamayı o zaman ne olacak. Hele biz bir hafta grev yapalım. O zaman belediye görür gününü.?

Bir diğer çöp toplayıcısı İsmet Kemik, 13 yaşında Şanlıurfa doğumlu. Parasızlıktan dolayı 8. sınıfı bitiremeden okulu bırakmak zorunda kalmış. Buraya çöp toplamaya gelmiş. Haftalık çöp toplayarak 150 milyon civarı kazanıp ailesine gönderiyor. Onun da istediği şey izin belgesi. Kemik, ?Kimseden çalmıyoruz, kimseden zorla almıyoruz. Zabıtalar işimize karışmasın yeter? diyor.

Onun halasının oğlu Yakup Kemik 14 yaşında, Şanlıurfa?nın Siverek İlçesi?nden. O da 8. sınıfı bitiremeden İstanbul?a çalışmaya gelmiş. Çöp toplayarak haftalık 200 YTL kazanıyor ve ailesine gönderiyor. Onun sorunu da izin belgesi. Yakup da arkadaşlarıyla hemfikir: ?Bize izin versinler. Bizde işimizi yapalım. Yoksa bizi hırsız yapacaklar. Oysa yaptığımızın bir suçu veya mahzuru yok.?