Haber Merkezi / TIMETURK
İngiliz Başbakanı Gordon Brown, 13 Ekim Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Avrupalı hükümetler sıkıntıdaki bankalarını kurtarmak için milyarlık kefaret planları açıklarken, yeni küresel bir ekonomik sistem ihtiyacını vurguladı. Brown süreğen finansal krizle ilgili bir toplantıda, ?Küresel çağ için yeni uluslararası finansal mimari yaratmalıyız. Bazen insanların aşikar olan üzerine anlaşmaları ve yıllardır ertelenen işlerin artık geciktirilemez olduğunu anlamaları için bir kriz gerekir. Yeni bir Bretton Woods?a ihtiyacımız var? diye konuştu.
II. Dünya Savaşı sonunda üzerinde anlaşılan Bretton Woods sistemi, bugün Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası üzerine kurulu sistemin mimarisini inşa etmişti.
Brown, halihazırdaki sitemi kredi sıkışması ve piyasa çöküşleriyle ilgili suçladı ve sistemi ?Şeffaf olmadığı, çıkar çakışmalarıyla dolu olduğu ve risk almadaki sorumsuzluğu? gerekçesiyle gözden çıkardı. Aralarındaki anlaşmazlıkları bir kenara bırakarak dünya liderlerinin yeni bir Bretton Woods sistemi üzerinde anlaşmaları gerektiğini vurguladı. Brown şöyle konuştu:
?Küresel piyasaların ve sermaye akışlarının tüm faydalarını içermeli, bozulma riskini asgariye indirmeli, herkes için fırsat eşitliğini azamileştirmeli ve en korumasız olanı yükseltmeli. Kısaca, kamu çıkarları ve yüksek idealler için uluslararası ekonomi yeniden tahsis etmeli?.
Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick Pazar günü yaptığı açıklamada finansal krizi, 1929?daki kadar kötü olarak niteleyerek, ?yeni küresel ekonomi içim çok kutupluluğu modernizasyonu? için koordineli hareketin ihtiyacına dikkat çekti.
Mali fırtına geçtiğimiz ay, Wall Street devlerinin ardı ardına iflaslarının ardından ABD?yi kasıp kavurmuştu. Tüm dünyadaki piyasaları çökmesine neden olmuştu. Birçok ekonomist süreğen krizin, 1930?lardaki Büyük Buhran?dan bu yana en büyük krizin, ABD tarzı kapitalizmin çöküşünün sinyalini verdiğini söylüyor.
Dudak uçuklatan kurtarma planları
Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy, ?Devlet bankaların ihtiyaç duyacağı borçları kendi garantisini verecek? dedi. Sarkozy, ülkenin finans sistemini kurtarmak için 360 milyar Euro?luk bir plan açıkladı. Buna göre, Fransa, Kasım 2009?a kadar bankalar arası borçlanma için 320 milyar doları garantilerken, Fransız bankalarının yeninden yapılanması için 40 milyar Euro ayıracağını açıkladı. Sarkozy, ?Krizin daha kötü hale gelmemesi için hiçbir şeyden kaçınılmayacak? dedi.
Almanya, bankalar için sermaye olarak 80 milyar Euro ve kredi garantisi içinde 400 milyar Euro?luk bir kurtarma planı açıkladı. İngiltere, sıkıntıdaki Royal Bank of Scotland, HBOS ve Llyods TSB?ye 37 milyar sterlin (47 milyar Euro) yatırım yapacağını bildirdi. Roma, kendi hesabına, desteklenecek bankalar için 20 milyar dolardan fazla kaynak ayıracağını söyledi. İspanya?dan da benzer bir açıklama geldi.
Borsalar kurtarma paketlerine olumlu tepkiler verdiler. Londra?da City Index piyasa stratejisti Joshu Raymond, AFP?ye yaptığı açıklamada ?Uzun zamandır ilk kez piyasalarda belirgin bir canlanma gördük? ifadesini kullandı. Ödüllü pazar analiz web sitesi Briefing.com?un uzmanlarından Patrick O?Hare de aynı fikirde: ?Şimdilik işler doğru yönde ilerliyor, gerek kredi piyasalarında gerek de borsa cephesinde?.
