Şimşek: Kriz, 80 yılın en büyük krizi

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, dünyada büyük bir kriz yaşandığını belirterek, ''Dünya ekonomi tarihinde, 1930'lardan sonra dünyanın yaşadığı en büyük buhran dönemi olacak. Şu ana kadar bize yansımaları sınırlı oldu. İnşallah'ta öyle olacak, ama bu tesadüfi değil. Çünkü bizim rezervlerimiz iyi. Biz evimizi düzene koyduk'' dedi.

Gaziantep Üniversitesi'nin akademik yıl açılış törenine katılan Şimşek, üniversitede ''Türkiye Ekonomisi'' konulu ilk dersi verdi.

Kişi başına geliri, verimlilik ve iş gücü kullanımının belirlediğini, Türkiye'de de temel problemin verimlilik düzeyinin düşük olması olduğunu anlatan Şimşek, son 5-6 yılda 40 milyar dolarlık özelleştirme yapıldığını, ciddi verimlilik artışı olduğunu söyledi.

Şimşek, ''Verimliliğin düşük olmasının arkasındaki bir faktör, Türkiye'de hala rekabeti engelleyen birçok faktör var. Aslında bence rekabetin önündeki en büyük engel büyük kamu sektörüdür. Büyük kamu dediğiniz zaman büyük vergi veya büyük borçlanma ihtiyacı demek. O da kaynakların daha fazla o yoldan kullanılması ve özel sektöre daha az imkanın bırakılmasıdır'' dedi.

Türkiye'nin en büyük avantajının genç nüfusu olduğunu, Avrupa'da eksiler seviyesinde olan çalışma çağındaki nüfusun Türkiye'de yüzde 2 civarında arttığına dikkati çeken Şimşek, ''Biz, demografik iş gücü açısından altın çağımındayız. İnsana yatırım ve verimliği artıracak reformları da yaparsak, Türkiye'nin önümüzdeki 40-50 yılda Batı'nın en gelişmiş ülkeleriyle arayı çok hızlı kapatmaması için hiçbir sebep yok'' diye konuştu.

''İSTİHDAM, TÜRKİYE İÇİN ÇOK CİDDİ BİR SORUN''

Şimşek, Türkiye'nin yüzde 7 ile son birkaç yıldır çok hızlı büyüdüğünü, yüzde 3-3,5 büyüyen Avrupa ile arayı çok hızlı kapattığını belirtti.

''İstihdam, Türkiye için çok ciddi bir sorun. Aslında Türkiye'deki işsizlik problemi, esas itibariyle mesleksizlik problemidir'' diyen Mehmet Şimşek, işsizlerin yüzde 60'ının lise altı eğitime sahip olduğunu, genç nüfusumuzu nitelikli hale getirirsek istihdam sorununun önemli ölçüde çözüleceğini söyledi.

''ENFLASYON İNMEYE BAŞLAYACAK''

Enflasyona ilişkin değerlendirmelerde bulunan Devlet Bakanı Şimşek, önemli makro sorunlarından birisinin enflasyon olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

''Hiç moralleri bozmaya gerek yok. Enflasyonun temel kaynağı enerjidir. Enerji fiyatlarının artışı gıda fiyatlarının artışıdır. Türkiye, dünyadan çok farklı bir seyir göstermiyor. Hatta ümit verici birtakım gelişmeler var. Bütün dünyada fiyatlar artarken, çünkü dünya şu anda çok ciddi bir krizle karşı karşıya, emtia fiyatları düşmeye başladı, bu enflasyona yansıyacak. Enflasyon aşağı doğru inmeye başlayacak. Biz, dünyada enflasyon sıralamasında 52. sıradayız, ama geçmişte hep ilk 10 sıradaydık.''

''PETROL FATURASI 50 MİLYAR DOLARA ÇIKACAK''

Türkiye'de ihracatın 3'e katlandığını, ithalatın da arttığını ifade eden Şimşek, ithalatın artmasının nedenlerini anlattı.

Türkiye'nin petrol faturasının 9 milyar dolardan geçen yıl 34 milyar dolara, bu yıl da 50 milyar dolara çıkacağına dikkati çeken Şimşek, enerjide verimliliğin önemli olduğunu, enerji reformunu da yaptıklarını vurguladı.

Cumhuriyet tarihi boyunca yapılan hidroelektrik santrallarının toplam kapasitesinin 14 bin megavat, şu anda inşa ve proje halinde 22 bin megavatlık hidroelektrik santralı olduğuna işaret eden Şimşek, ''Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak Türkiye'nin en büyük sorunu. Cari açığa bedel enerji açığı var. Çeşitlendirme önemli'' diye konuştu.

''CARİ AÇIK YÜKSEK''

Türkiye'nin cari açığının yüksek olduğunu belirten Şimşek, şunları kaydetti:

''Ama, dünyanın en yükseği de değil. Fakat bununla uzun süre gidemeyiz, gitmeyi de düşünmüyoruz. Türkiye'de cari açık 1994 ve 2001'de ortadan kalkmış. Yani büyük kriz yıllarında cari açık yok. Ama büyük kriz yılları, Türkiye'nin küçüldüğü yıllardır.''

Bakan Şimşek, yabancı doğrudan yatırımların, yüksek cari açıkla yaşamada büyük katkısı olduğunu ifade etti.

Şimşek, ''Yabancı sermayeden korkmak için sebep yok. Siz, iyi dizayn edin, rekabeti artırın'' dedi.

''DÜNYADA BÜYÜK BİR KRİZ VAR''

Devlet Bakanı Şimşek, dünyada yaşanan krize ilişkin şunları kaydetti:

''Dünyada büyük bir kriz var. Biz, şu an bundan az etkilendik. Çünkü bizim rezervlerimiz iyi, cari açığı başka türlü finanse ediyoruz, kamu maliyemiz çok iyi. Avroyu para birimi olarak kullanmak için çok iyi bir düzeyde olmanız lazım. Biz evimizi hakikaten düzene koyduk. Buna da devam edeceğiz.

Amerika'da büyük büyük bankalar batıyor. Avrupa'da da aynı şekilde ve dünyada gerçekten 1930'dan beri en büyük çöküşü yaşıyoruz. Dünya ekonomi tarihinde, 1930'lardan sonra dünyanın yaşadığı en büyük buhran dönemi olacak. Onun için bütün sinyaller var. Dünyada büyük bir finans krizi var, kredi krizi var, dünyada enerji krizi yaşandı, gıda krizi yaşandı... Hepsi birlikte yaşandı.

AIG diye bir sigorta şirketi var, 1 trilyon dolar aktifi var. 74 milyon müşterisi var. Dünyanın en büyük sigorta şirketlerinden bir tanesi. Bu krizle birlikte öyle bir noktaya geldi ki, Amerikan Merkez Bankası iki gün önce hissesinin yüzde 80'ini satın aldı. 85 milyar dolarını nakit verdi. Bunlar büyük şeyler, çok ciddi bir tarihi dönemden geçiyoruz. Şu ana kadar bize yansımaları sınırlı oldu. İnşallah da öyle olacak, ama bu tesadüfi değil. Evimiz düzende olduğu için iyi. Geçen sene Türkiye'nin milli geliri 660 milyar dolardı, bu sene muhtemelen 800 milyar dolarda olacak.''