Sismik gemiye DPT'den onay

Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü'nün, Türkiye'yi derin sismik araştırmalarda dışa bağımlılıktan kurtaracak tam donanımlı yeni sismik araştırma gemi projesine onay verdi.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre MTA, Sismik-1 (Hora) gemisinin ekonomik ömrünü tamamlayarak İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesine eğitim amaçlı verilmesinin ardından alımı gündeme gelen, iki ve üç boyutlu sismik arama yapacak yeni araştırma gemisiyle ilgili çalışmaları hızlandırdı.

MTA'nın tam donanımlı yeni bir sismik gemi alımıyla ilgili gündemine aldığı ve hazırlığını tamamladığı proje, DPT'den de onay aldı.

DPT tarafından 2008 yılı Temmuz ayı sonunda yaklaşık 50 milyon dolar bütçe ayrılarak onay verilen tam donanımlı modern sismik araştırma gemisinin tedariği konusunda, ''proje, inşaat ve bilimsel donatımı dahil anahtar teslim şeklinde ihaleye çıkılması, ihale şartlarında ise gelecek muhtemel tekliflerin salt fiyat cinsinden değil, nitelik ve firmalardan gelecek alternatif önerilerin de göz önüne alınarak, pazarlık dahil esnek bir ihale değerlendirmesinin yapılması'' öngörülüyor.

Bu kapsamda, tedarik hizmetleri konularında uzmanlık ve deneyime sahip olan Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile işbirliği temasları da sürüyor.

Yeni sismik gemiyle ilgili alım kararının çıkmasının ardından süreç başladı. İhale hazırlıklarını sürdüren MTA, ''mümkün olan en kısa sürede'' uluslararası ihaleye çıkacak.

-SON TEKNOLOJİYLE DONATILMIŞ ARAŞTIRMA GEMİSİ-

Açık denizlerde, iki ve üç boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede gemi yapımına imkan tanıyan projenin hayata geçirilmesiyle Türkiye ilk kez bu boyut ve nitelikte bir gemiye sahip olacak.

Yeni sismik araştırma gemisi, depremsellik etütleri, maden, petrol arama etütleriyle deniz kirliliği etütleri ve deniz dibinden geçen boru hatlarının rutin bakımları için taramalar yapılabilecek.

Yaklaşık 70 metre uzunluk ve 15 metre genişlikte inşa edilmesi planlanan gemi, modern sevk ve manevra sistemleriyle donatılacak. Jeofizik, jeoloji, sedimentoloji, ıslak, kuru, XRD-XRF, fiziksel ve kimyasal oşinografi ve biyoloji laboratuvarlarının yer alacağı gemide, uluslararası standartlarda bir helikopter pisti de bulunacak.

MTA'nın sahip olacağı son teknolojiyle donatılmış araştırma gemisiyle, TÜBİTAK önderliğinde MTA ve üniversitelerin araştırma talepleri, müstakil ve ortak projeler şeklinde programlanarak karşılanabilecek.

Kendine ait derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede bir gemisi olmadığı için bu tür gemileri yurt dışından kiralayan Türkiye, projenin hayata geçirilmesiyle bu alanda dışa bağımlılıktan kurtulacak.

-STRATEJİK BOYUT-

Bu arada, Türkiye'nin derin sismik araştırmalar yapabilecek bir araştırma gemisine sahip olmasının ''stratejik boyutu'' da bulunuyor.

Ege ve Akdeniz'de ''kıta sahanlığı'', ''münhasır ekonomik bölge'' ve ''karasuları'' alanlarındaki sorunların hali hazırda çözüme kavuşmadığına dikkati çeken yetkililer, bu durum göz önüne alındığında, anılan bölgelerde deniz yetki alanlarının sınırlandırılması konusunda araştırmalar yapılmasının zorunlu olduğunu belirtiyor.

Özellikle son dönemde Güney Kıbrıs Rum yönetiminin Akdeniz'de hak iddia ederek, komşu ülkelerle petrol arama anlaşmaları hazırlığında olduğuna işaret eden yetkililer, bunun da Türkiye'nin ulusal bir sismik araştırma gemisini acilen tedarik ederek bölgede bilimsel araştırmalara sevk etmesini zorunlu hale getirdiğini ifade ediyor.

Sismik araştırmalar için yabancı araştırma gemilerinden de yararlanıldığını, ancak yabancı gemilerin özellikle ihtilaflı deniz alanlarında araştırma yapmaktan kaçındıklarını kaydeden yetkililer, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) boruyla su götürme projesi kapsamında kiralanan yabancı bayraklı bir araştırma gemisinin, Güney Kıbrıs Rum yönetiminin baskısı nedeniyle çalışmalardan çekildiğini hatırlattı.

Yetkililer ayrıca, araştırmalarda yabancı gemi kullanılmasının faaliyetlerin gizlilik arz edebilecek boyutunun icra edilmesini de fiilen imkansız hale getirdiğini vurguladı.

-SELEN ARAŞTIRMA BOTU BU YIL BİTİYOR-

Bu arada, ekonomik ömrünü yitirdiği için Sismik-1 araştırma gemisini elinden çıkaran MTA'nın sığ deniz ve koylarda yapacağı arama faaliyetlerine yönelik inşa ettirdiği araştırma botunun yapımı sürüyor.

Bu yıl sonunda hizmete girmesi planlanan 21 metre uzunluğundaki ''Selen'' adlı araştırma botu, Türkiye'nin bütün denizlerinin kıyı çizgisinden itibaren derin kısımlarına kadar olan alanlarının ayrıntılı taban yapısının ortaya çıkarılması, depremsellik çalışmaları ve deniz yetki alanlarındaki doğal kaynakların değerlendirilmesi çalışmalarında kullanılacak.