Bir yıl boyunca hasadı iple çeken üretici şaşkın. Serbest piyasada fındık, maliyetinin bile çok altında işlem görüyor.
Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaşlı, Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliğinin (FİSKOBİRLİK) olmadığı bir piyasada, fındık fiyatlarının dibe vurduğunu savunarak, bu sezon bunu yaşayarak görmenin büyük üzüntüsü içinde olduklarını söyledi.
Akbaşlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, birliğin son yıllarda yaşadığı kaynak sıkıntısı nedeniyle yapmış olduğu alımlar karşılığında üreticiye borçlandığını ve hala bunu ödemenin mücadelesini yaptığını belirtti.
Birliğin son olarak 2005 yılında ürün alım fiyatı açıkladığını, bundan sonra fiyat açıklayamadığını ve iktidar partisi tarafından fındık alımları için görevlendirilen Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) adına alım yaptığını ifade eden Akbaşlı, ''Ancak 2008 ürünü fındık alımında FİSKOBİRLİK'e görev verilmedi. TMO alımlarda ağır davranıyor. Bu nedenle piyasada üretici adına olumsuz bir tablo oluştu. FİSKOBİRLİK'in olmadığı bir piyasada fındık fiyatlarının dibe vurduğunu bu sezon yaşayarak görmenin büyük üzüntüsü içindeyiz'' dedi.
Piyasalarda fındık fiyatının oluşumunda, ürünün pazara fazla miktarda indiği Eylül ve Ekim aylarının hassas aylar olduğunu kaydeden Akbaşlı, şunları söyledi:
''Söz konusu bu aylarda ürün pazara fazla miktarda inerse ve alımlar için görevlendirilen kurum yavaş davranırsa burada üretici mağdur, tüccar ise mutlu olur. Bu sezon ne yazık ki bunları yaşıyoruz. Gurbetçilerin geriye dönmeleri, okulların açılması ve Ramazan ihtiyacının karşılanması dolayısıyla yeni ürün fındıktan serbest piyasaya 150 bin ton ürünün indiğini tahmin ediyoruz. Serbest piyasaya bu kadar fındık inerken TMO'nun aldığı ürünün miktarı 14 bin tonda kalıyor.''
Akbaşlı, 2008 ürünü fındığın kilogramının maliyetinin, ilgili kurum ve kuruluşlarca 3,54 YTL olarak belirlendiğini belirterek, ''Ancak bunu birileri Tarım ve Köyişleri Bakanına 2 YTL olarak fısıldadı. Bunun için fındık alım fiyatı brüt 4 YTL olarak açıklandı. Serbest piyasada Giresun kalite tombul fındık 2,70 YTL, sivri ve kara fındık ise 1,50 YTL'den işlem görüyor. Üretici ürününü maliyetinin yarı fiyatına satmak zorunda kalıyor. Bu ne Türk fındığına ne de Türk fındık üreticisine reva değildir'' diye konuştu.
-TMO'NUN ÜRÜN ALIMLARI-
Akbaşlı, 2008 ürünü fındık alımlarında TMO'nun 'alım için değil, sanki almamak için' görevlendirildiğini iddia ederek, şöyle konuştu:
''TMO, adeta ürün almamak için elinden geleni yapıyor. TMO 'randıman düşük ve ürün yaş' gibi çeşitli gerekçelerle üreticiyi tüccara yönlendiriliyor. Bunun yanı sıra TMO'nun ürün alımlarında yavaş davranması nedeniyle serbest piyasada fındık fiyatı, maliyetinin oldukça altında bir rakamdan işlem görüyor. Burada sadece üretici değil, ülke de kaybediyor. Fındık piyasalarındaki bu olumsuz tablo düzeltilmediği takdirde Türkiye'nin fındık ihracatından 1 milyar 500 milyon doları aşkın olan geliri, bu yıl 1 milyar doların altına düşecektir.''
Akbaşlı, günde 5 bin ton ürün alım kapasitesi bulunan FİSKOBİRLİK'in ürün alımlarında görevlendirilmesi ve TMO ile birlikte bir kaç hafta, günde ortalama 5-6 bin ton ürün alımı gerçekleştirmesi halinde, serbest piyasada fındık fiyatlarının TMO'nun uyguladığı 4 YTL'lik alım fiyatının üzerine çıkacağını da sözlerine ekledi.
