Oğuz ESER / TIMETURK
Ünlü astrofizikçi Stephen Hawking, 9 Eylül Salı günü yaptığı açıklamada CERN?de 10 Eylül (bugün) yapılacak deneyde kozmolojinin ?kutsal kasesi? Higgs Bozonu bulunamayacak. Hawking bunun için 100 dolarına iddiaya bile girdi.
?Bilim ilgisiz? medyamızda ?Kıyamet?le birlikte anılan deneyde Geniş Hadron Çarpıştırıcısı?nda (Large Hadron Collider), atom-altı parçacıklar ışık hızına yaklaşık değerlerde hızlandırılarak çarpıştırılacak. BBC radyosuna konuşan Hawking şunları söyledi: ?LHC, parçacıkları 1?e 4 oranında gözlemleyeceğimiz şekilde enerjisini artıracak. Şu anki düşünüş şeklimize göre bu enerji Higgs parçacığını bulmak için yeterli olmalı?.
?Zamanın kısa tarihi? adlı ünlü yapıtın yazarı ?asıl ilginç olanın? ise Higgs bozonun bulunmaması olduğunu belirterek, ?Bence daha ilginç olacak şey Higgs?i bulamamız olacaktır. Bu bir şeylerin yanlış olduğunu gösterecek ve yeniden düşünmek zorunda kalacağız. Higgs?i bulamayacağımıza 100 dolara iddiaya girerim? dedi.
Parçacık fiziği hakkında çok şey söyleyecek
Fizikçiler uzun zamandır parçacıkların nasıl kütleye sahip olduğunu açıklamakta güçlük çekiyor. 1964?de İngiliz fizikçi Peter Higgs şu çözümü getirdi: şeker pekmezi gibi davranan arka plan alanı olması.
Ancak bazı bilim adamları Hawking kadar karamsar değil. Fransız astrofizikçisi Hubert Reeves, İsveç gazetesi Le Matin?e buluşun, parçacık fiziğini sonsuza dek değiştirebilecek ?beklenmeyen sonuçlara? yol açabileceğini söyledi. Reeves şöyle konuştu: ?Bu makine tüm parçacık fiziğini tepetaklak edebilecek beklenmedik sonuçlar verebilir. Çok etkili bir makine. Yerin altına neredeyse bir katedral kadar iniyor?.
Süpereşlikler keşfedilebilir
Teorik fizikçilerin Higgs Bozon?u diye adlandırdığı bir arayapıyla (mediator) sürüklenerek içinde hızlandırılan parçacıkların kütle kazanacağı düşünülüyor. Higgs Bozon?un Tanrı Parçacığı denmesinin nedeniyse, her yerde olmasına rağmen tarifi/anlaşılması/görülmesi/yakalanması zor olması.
Higgs Bozon?un bulunmasını sorgulayan Hawking, deneyin süpereşliklerin (superpartners) keşfedilmesini sağlayabileceğini söyledi. Süpereşlikler, şu an bilinen parçacıkların ?süper simetrik eşlikleri?. Hawking, ?Bunların varlığı sicim teorisinin (string theory) önemli bir doğrulaması olacaktır. Galaksileri bir arada tutan gizemli karanlık maddeyi bunlar oluşturuyor olabilir? dedi. Ünlü fizikçi, ?LCH ne bulursa bulsun ya de ne bulamazsa bulamasın, sonuçlar bize evrenin yapısıyla ilgili çok şey anlatacak? diye ekledi.
66 yaşındaki Stephen Hawking, motor-nöron hastalığı nedeniyle elektronik bir sandalye ve bilgisayar sistemiyle iletişim kuruyor.
Higgs Bozonu
ATLAS Deneyi, bir bakıma, Standart Parçacık Kuramı için ?Tamam mı? Devam mı?? anlamına geliyor. Bu kuram, evrendeki var olan 4 ana kuvveti (güçlü nükleer, elektro zayıf, elektromanyetizma ve kütle çekim) ve aralarındaki ilişkileri açıklamaya çalışıyor. ATLAS Deneyi, bu kuvvetten en az anlaşılan olan kütle çekim kuvveti ilgili birçok soruya cevap verebileceği düşünülüyor.
Standart Parçacık Kuramı?na göre, 16 temel parçacık var. Protonun kütlesinin 100-200 katı daha fazla ağır olan Higgs Bozonu?nun keşfi, bu kuramın son eksik parçasını tamamlayacak. ?Bir nesnenin kütlesi ne kadar çoksa, çekimi de o kadar çok olur? ile özetlenebilecek kütle çekim kuvveti, Standart Model?de tam olarak açıklanamıyor. Çünkü evrendeki madde miktarını açıklamada yetersiz kalıyor. Eğer bu Higgs Bozonu bulunamazsa, Standart Model matematiksel olarak anlamsız hale gelecek ve Süper Simetri gibi kuramlar öne çıkacak.
