Türk Bilim adamları 750 genin şifresini tespit etti. Hastalıkların tedavisinde büyük kolaylık sağlayacak çalışmayı 6 yılda tamamlayan bilim adamları, genlerin şifrelerinin belirlenmesiyle hastalıkların tedavisinin daha da kolaylaşacağını bildirdiler.
Almanya, İtalya, İspanya, İngiltere ve Fransa'dan 7 araştırma grubunun başlattığı gen araştırmaları projesine Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Biyokimya Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof .Dr. Ö.İrfan Küfrevioğlu, ekibiyle birlikte katıldı. 2002 yılında başlatılan çalışmalar kapsamında Erzurum'da fare genleri üzerinde inceleme yapan Prof. Dr. Ö. İrfan Küfrevioğlu ve ekibi 750 genin şifrelerini çözdü.
Almanya'nın Göttingen Max-Planck Enstitüsü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Gregor Eichele gözetiminde İngiliz, Alman, İtalyan, İspanyol ve Fransız bilim adamlarıyla birlikte çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Prof. Dr. Küfrevioğlu, fareler üzerinde yaptıkları çalışmanın insanlık adına büyük önem taşıdığını vurguladı. Farelerin gen yapısıyla insanların gen yapısının ortak özellik taşıdığı gerekçesiyle çalışmalarını fareler üzerinde çalıştıklarını anlatan Küfrevioğlu, 'Proje kapsamında farelerle çalışma
yaptık. Farelerin gen yapısı ve insan gen yapısı özellikle farelerin beyin fonksiyonlarıyla insan beyin fonksiyonlarının ortaklık gösterdiği biliniyor. Bunun için fareleri tercih ettik. Yaptığımız projede özsellikle enzim genlerinin farede hangi dokularda şifrelendiğini belirledik. Bunları yayınladık. Sonuçlar, özel bir databazda web sayfasında depolandı. Bunlar bilim adamlarının istifadesine sunuldu' dedi.
Yapılan çalışmalardan insanlığın istifade edebileceğini vurgulayan Prof. Dr. Küfrevioğlu, 'Almanya'daki grubun yaptığı çalışmada 20 bin gen çalışması yapıldı. Beyinde hangi dokuların şifrelendiği belirlenerek yayınlandı. Bu araştırmanın sonuçlarında bir defa genlerin fonksiyonları anlaşılacak, nerede görev yapıyor bunlar ortaya çıkacak. Kanserli bir doku ile sağlıklı bir dokunun analizi yapılarak hangi genlerin kanserli dokuda açıldığı tespit edilerek tedavisinde kolaylık sağlanacak.
Ayrıca günümüzde kök hücreyle doku çalışması sürüyor. İnsan DNA'sında 30 bin gen var. Karaciğerde sorun varsa bu gen tespit edilirse kök hücre doku üretilebilecek. Yine çalışma grubunda Alzheimer hastalığıyla ilgili genler çalışıldı önemli sonuçlar bulundu. Bu sonuçlar yayınlanarak bilim adamlarının istifadesine sunuldu' diye konuştu.
İnsan vücudunda yaklaşık 100 trilyon hücre bulunduğunu ve her hücrede yaklaşık 30 bin genin var olduğunu belirten Prof. Dr. Küfrevioğlu, şunları söyledi:
''İnsan hayatı için önemli olan genlerin hangi dokularda şifrelendiğini bulmaya çalıştık. Fareler üzerinde yaptığımız çalışmadan elde edilen sonuçlar insanlara uygulanabilecek. Hangi gen nerede, hangi dokuda şifreleniyor, genler nerede açılıyor, genlerin fonksiyonları nasıl, sorularının cevaplarını bulduk. Genlerin şifrelerinin çözülmesiyle birlikte birçok hastalığın tedavisinde başarılı sonuçlar alınacak.'
HEKİMLERİN İŞİ KOLAYLAŞACAK
Yaptıkları çalışmaların hekimlerin tedavideki işlerini kolaylaştıracağının altını çizen Prof. Dr. Küfrevioğlu, 'Bulunan sonuçlar her hastalığın tedavisinde kullanılabilir. Örneğin Alzheimer hastalığına sebep olan gen şifresini bulduk. Bu hastalığın genetik fonksiyonları ile şifreler çözüldü. Bu hastalığın tedavisinde bu bilgiler kullanılabilir. Kanserli hücrelerden alınacak genler üzerinde yapılacak çalışma sonucunda da hastalığın tedavisi geliştirilebilir. Tedavisi olmayan hastalıkların tedavisine yardımcı olabilecek bir çalışma, biz de destek hizmeti vereceğiz' şeklinde konuştu.
500 BİN YTL DESTEK
6 yıl süren proje çalışmasında; Doç. Dr. Mehmet Çiftçi, Doç. Dr.Hasan Özdemir, Doç. Dr. Şükrü Beydemir, Doç. Dr. İlhami Gülçin ile araştırma görevlileri Murat Çankaya, Murat Şentürk, Deniz Ekinci ve Melda Şişecioğlu ile birlikte çalıştıklarını anlatan Prof.Dr. Ö.İrfan Küfrevioğlu, Devlet Planlama Teşkilatı ve TÜBİTAK'tan 500 bin YTL destek aldıklarını açıkladı.
YENİ PROJE
Genler üzerindeki projenin ardından ilaçların genleri nasıl etkilediğini araştırmak için çalışma başlatacaklarını anlatan Prof. Dr. Küfrevioğlu, 'Gen yapısındaki çalışmalarımızda görev alan arkadaşlarımızla birlikte ilaçların analizlerini yapacağız. İlaçlarla çok çalışmamız oldu. Bazı kullanılan ilaçların zararlı olduğunu tespit ettik. Bunla ilgili yayın yaptık. Yeni çalışmamızla ilaçların insan vücudundaki etkilerini belirleyeceğiz'' ifadelerini kullandı.
İHA
