Haber Merkezi / TİMETURK
Ramazan ayında dikkat etmemiz gereken adaplar:
1- NİYET
Niyet, orucun şartlarından biridir. Bazı mezheplere göre rükündür. İster şart densin, ister rükün densin niyet mutlaka gereklidir. Niyet etmeksizin oruç tutulmuş olsa bu oruç geçerli olmaz. Çünkü Kur?an-ı Kerim?de ?Dini yalnız Allah?a halis kılarak Allah?a kulluk etmeleri emredilmişti.? (Beyine/5) buyuruluyor.
İhlasla yalnız Allah?a ibadet etmek, kişinin ?Allah rızası için oruç tutulmaya? niyet etmesi ile gerçekleşir. Nitekim Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur: ?Ameller niyetlere göredir. Her kişiye ancak niyet ettiği vardır.? (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
Niyetin anlamı kasdetmektir. Oruç tutmayı kasdetmek, geceden niyet etmek demektir. Zira bir hadiste Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: ?Tan yeri ağarmazdan önce oruç tutmaya kesin karar vermeyenin (niyet etmeyenin) orucu yoktur.? (Tirmizi)
Niyetin yeri kalptir. Niyeti dil ile söylemek şart değildir. Ancak dil ile de söylemek hasen davranışlardandır. Zira bunu söylemek sünnet olup, kalpteki niyeti pekiştirmekte yardımcı olur.
Niyet akşamdan itibaren gecenin herhangi bir kısmında: ?Allah rızası için yarın oruç tutmaya niyet ettim? şeklinde kalpten geçirmek suretiyle yapılır.
Uyarı: Bazı insanlar niyet edip etmedikleri konusunda vesveseye düşebiliyor. Vesvesenin bu çeşidi, en tehlikeli olan türdür. Çünkü niyet ile ilgilidir. Kimi insanlar oruç için niyet edip etmedikleri noktasında sürekli evhamlanmakta ve kendilerini sorumluk altında hissetmektedirler. Bu, oruçlunun ibadetine odaklanmasını engellemekte ve kafa karışıklığına neden olmaktadır. Esasında tek başına Ramazanın girmesi ile bile mümin, zaten bütün ay boyunca oruç tutmaya niyet, arzu ve kararlılığını gösteriyor. Bu da yeterlidir.
2- SAHUR
?Seher? kelimesinden türeyen sahur, gecenin son altıda birinde tan yerinin ağarmaya başlamasından önce yenen yemeğe verilen isimdir.
Sahurun müstehab olduğu, terk edene ise günah olmadığı üzerinde ümmet icma etmiştir. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: ?Sahur yemeğine kalkınız. Çünkü sahurda bereket vardır.? (Buhari, Müslim) Bir başka hadiste, Rasûlüllah (sav) şöyle buyurmuştur: ?Sahura kalkmanız gerekir. Çünkü sahurda alınan gıda mübarektir.? (Nesaî) Yine bir başka hadiste Hz. Peygamber; ?Bizim orucumuzla ehl-i kitabın orucu arasındaki ayırıcı fark, sahur yemeği yemektir? buyurmuştur (Buhari, Müslim).
Yahudi ve Hıristiyanlar sahur yemeği yemezlerdi. Nebi (sav), onlara muhalefet olsun diye müminlere sahur yemeği yemelerini emretmiştir. Dolayısı ile bir yudum su içerek de olsa sahur yapmaya gayret etmeliyiz. Sahura kalkılması için birbirimizi teşvik etmeliyiz. Komşularımızın ve dostlarımızın sahura kalkması için telefon ile aramalıyız.
3- İFTAR
İftar, fatr, futur kökünden gelir. Fatr yarmak, açmak, başlamak demektir. Arapça kahvaltı anlamına gelen ?futûr? kelimesinden türeyen iftar, güneş battıktan sonra orucu açmak üzere yenen yemeğe verilen isimdir.
İftar için acele etmek, sahuru ise geciktirmek müstehaptır (güzel bir davranıştır). Allah Resulü (sav) şöyle buyurmuştur: ?İnsanlar iftar etmeyi acele yaptıkları ve sahuru da geciktirdikleri müddetçe daima hayır üzeredirler.? (Müslim) Bir başka hadiste de Hz. Peygamber; ?İnsanların en sevimlisi iftar yapmakta son derece acele davranandır, sahur yapmayı da geciktirendir? buyurmuştur (Buhari, Müslim).
İftarın hurmayla bulamazsa su ile açılması müstehaptır. Enes (ra)?den rivayet olunduğuna göre o demiştir ki: ?Rasulullah akşam namazını kılmadan önce yaş hurmayla iftar ederdi. Eğer bulmazsa kuru hurmayla iftar ederdi. Onu da bulamaz ise birkaç yudum suyla orucunu açardı.? (Ebu Davud, Hakim, Tirmizi)
İftar öncesi ve vakti yapılan dualar geri çevrilmez. Bunun için o anların kıymetini iyi bilmek gerekiyor. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: ?Oruçlunun iftar zamanı geriye çevrilmeyecek duası vardır.? (İbn-i Mace)
Hz. Peygamberin iftar vakti yaptığı dualardan biri şudur: ?Allâhumme leke sumtu ve bike âmentu ve aleyke tevekkeltu ve alâ rızkıke eftartu.? (Allah?ım senin için oruç tuttum, sana iman ettim, sana tevekkül ettim (dayandım) ve senin rızkınla iftar ettim.? (Tirmizi)
BU AYDA YAPILMASI GEREKENLER
Beş vakit namazı cemaatle kılmaya ayrı bir özen gösterip, bu yönde Ramazanın feyzinden istifadeye gayret etmeliyiz. Ramazandan sonra da bu güzel sünneti devamlı kılmalıyız.
Her zamankinden daha dikkatli bir şekilde kötü söz söylememeye, kötü fiil işlememeye, bütün çirkinliklerden uzak durmaya gayret etmeliyiz. Böylece, orucun sadece yeme, içme ve cinsi arzulardan kendini alıkoyma değil, aynı zamanda nefse ve bütün uzuvlara hâkim olma anlamına geldiğini göstermeliyiz. Gözümüz, kulağımız, elimiz, ayağımız ve bütün uzuvlarımıza oruç tutturmaya çalışmalıyız.
Müslümanlar arasındaki dostluk ve kardeşlik duygularını pekiştirmenin yollarını arayıp, karşılıklı ziyaretleri artırmalıyız. Hayırları ve yardımları çoğaltarak, her zamankinden daha fazla sevap kazanma yollarını aramalıyız. Ancak, nereye ve kime yardım etmemiz gerektiğinin de şuuru içinde olmalıyız.
Ramazan ayı boyunca Kur?an?la ilgimizi daha da artırmalıyız. Çünkü Ramazan ayı aynı zamanda Kur?an ayıdır. Kur?an-ı Kerim bu ayda inmiştir. En az hergün bir cüz Kur?an okuyarak bir defa hatim yapmalıyız. Kur?an okumasını bilmeyenlerimiz ise, bu Ramazan ayını Kur?an?ı öğrenme ayı olarak planlamalı ve kendi kendimize yüzüne okuma seferberliği ilan etmeliyiz.
İftar sofralarımızda misafir bulundurmaya gayret etmeliyiz. Bu misafirlerimiz daha ziyade fakir ve muhtaçlar olmalı. Kendimiz de meşru olan davetlere icabete çalışmalıyız.
Teravih namazlarını kılmaya özel bir itina göstermeliyiz. Cemaat faziletinden de nasibimizi almalıyız. İbadeti oyuncak haline getiren kimselerin arkasında namaz kılmaktan sakınmalı, adab ve erkânına riayet eden imamlar aramalıyız. Sözü sohbeti dinlenen, söylediğini yaşayan kimselerin vaaz ve nasihatlerini dinlemeye özen göstermeliyiz.?
Ramazanın, hepimiz için bir kendine geliş ve asliyyetine dönüşün başlangıcı olması dua ve niyazımızla?
İlgili haberler:
Oruç ve Ramazan'ın manası
Teravih namazı nedir, nasıl kılınır?
Ramazan'da kimler oruç tutmayabilir?
