Türkiye yılbaşında yeni TL ile tanışmaya hazırlanıyor. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 'Zaman zaman ben de YTL ve TL'yi karıştırıyorum' derken, vatandaşın bu sorunu yaşamaması için yapılacak kampanya 'Türk Lirası geliyor, paramız yenileniyor' sloganıyla 3 Ekim'de start alacak. TL'ye geçişe yönelik tanıtım kampanyası için milyonlarca afiş, kitapçık, broşür ve etiket bastırıldı. 26 milyar TL değerinde, toplam ağırlığı 550 ton civarında, yaklaşık 22 kamyon kağıt banknot piyasaya sürülecek. Bunun maliyeti 20 milyon dolar olarak hesaplandı. Kağıt banknotta en büyük kupür 200 TL olacak. Merkez Bankası, YTL'nin 'Y'sinin kaldırılması için start verdi. Değişen boyutları, gelişmiş güvenlik özellikleri ve yenilenen tasarımları ile yeni banknot ve madeni paralar 'Türk Lirası (TL)' ve 'Kuruş (Kr)' olarak 1 Ocak 2009'dan itibaren dolaşıma girecek. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 'Yeni Türk Lirası'ndan Türk Lirası'na Geçiş Tanıtım Kampanyası' toplantısında, yeni TL için yapılacak kampanyayı değerlendirdi.
'BEN DE KARIŞTIRIYORUM'
YTL ile birlikte paradan 6 sıfır atılırken, devletin tepesindekiler bile rakam açıklarken zorlanıyor. Başkan Yılmaz da, zaman zaman YTL ve TL'yi karıştırdığını söyledi. Bu durumun değişmesinin zaman alacağını anlatan Yılmaz, 'Kafamızdan yüksek enflasyon dönemlerini silersek bu sorun da çözülür' dedi.
Dönüşüm süreci 1 yıl sürecek
* 'Türk Lirası (TL)'' ve 'Kuruş (Kr)'' adıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma verilecek.
* Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar bir yıl boyunca tedavülde kalacak. Para değişimi tüm banka şubelerinde yapılabilecek.
* Banknotlar 10 yıl (31 Aralık 2019), madeni paralar 1 yıllık zaman aşımı süresince, Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerince değiştirilecek.
* 1 TL sadece madeni olarak tedavüle verilecek.
* Tanıtım, KKTC'de ve Türkiye'de yürütülecek.
* Mevduat hesap cüzdanları veya hesap numaraları değişmeyecek.
* Tüm bankacılık işlemleri TL üzerinden kaydedilecek.
* Yatırım fonu, hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senedi gibi menkul kıymetlerin nominal değerleri de etkilenmeyecek.
* 1 Ocak 2009 tarihten itibaren düzenlenecek fatura, giderpusulası, ücret bordrosu gibi belgeler TL ve Kr olarak düzenlenecek.
* 1 Ocak 2009'dan sonra verilecek KDV, muhtasar, geçici vergi, gelir vergisi ve kurumlar vergisi gibi beyannameleri TL olarak yazılacak.
* Yazar kasaların fişleri üzerinde para birimi yer almadığından, bu cihazlar üzerinde para dönüşümü ile ilgili bir işleme ihtiyaç olmayacak.
* Etiket, tarife ve fiyat listeleri 1 Ocak 2009'dan itibaren TL veya kuruş olarak gösterilecek.
'200 TL olması enflasyon yüksek anlamına gelmez'
Yılmaz, kâğıt parada en yüksek kupürün 200 TL olacağını belirterek, 'Bu enflasyonun yüksek olduğu anlamına gelmez. 30 yıldır enflasyonla yaşayan bir ülkeyiz. Hafızalardan silmek kolay değil. Belirleyici olan enflasyonun hafızadan silinmesi' dedi. Yeni banknotlarda yer alan özellikleri bankanın belirlediğini anlatan Yılmaz, Banknot Basım Yönetmeliği'ne göre Atatürk portresinin banknotların ön yüzünde yer alacağını, TL banknotlarında da bu şekilde olacağını ifade etti. Yıl sonuna kadar 26 milyar Türk Lirası değerinde 575 milyon adet banknot üretileceğini belirten Yılmaz, bunun toplam ağırlığının ise 550 ton civarında olacağını söyledi.
Yılmaz Yeni TL'de Yunus Emre gibi Türk edebiyat ve tarihinden tanınmış isimlerin olup olmadığı yönündeki soruya ise şu karşılığı verdi: 'Açıklandığında Yunus Emre çıkarsa bunun önceden duyulmuş olması bir risktir kabul ediyorum. Soru çok önemli ama yanıtlayamıyorum. Heyecan yaratma önemli. Çıktığında hep birlikte göreceğiz. Hep beraber 3 Ekim'i bekleyelim.'
SIR GİBİ SAKLANDI
Diğer yandan, paranın arka yüzünde hangi yüzlerin yer alacağı konusunda Merkez Bankası sır vermedi. Başkan Yılmaz, dağıtılan broşürlerden şifrelerin çözülmesi önerisinde bulundu. Broşürde gül, yonca yaprağı, rakam, mürekkep, nota, kuş ve uçuşla ilgili figürler yer aldı. Bu semboller basın mensupları ve bürokratlar arasında espri konusu oldu. Kimisi nota işaretlerini görünce 'Itri, uçuş sembolünü görünce de Hazerfan Ahmet Çelebi de yeni TL'lerde yer alacak' yorumu yaptı.
BAŞBAKAN TL'Yİ GÖRDÜ
Başkan Yılmaz, tanıtım kampanyası için Başbakan Erdoğan'ın da aktif rol alacağını söyledi. Yılmaz, önceki gün Erdoğan'la yaptığı görüşmede yeni TL'yi gösterdiklerini, onun da 'hayırlı olmasını' dilediğini söyledi. Yılmaz, 'Başbakan'a yeni TL hediye ettiniz mi?' sorusuna ise gülerek, 'Öyle bir şey yapmadık' karşılığını verdi.
Görmezlere şablon
Yılmaz yeni banknotlarda görme engelliler için farklı boyut ve kabartma baskı özelliği yer alacağını duyurdu. Toplantıya katılan Görme Engelliler Derneği Başkanı Bülent Kelleci, Euro ve Kanada dolarında kullanılan para tanıma cetvelinin yeni TL ile kullanılması istedi. Merkez Bankası, görme engelliler için para tanıma şablonu verecek.
Kaynak: Sabah
