Türk-Afrika zirvesinden geriye kalanlar...

Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki ilk zirve toplantısı sona erdi, ancak ardında çok ilginç anekdotlar bıraktı. Zirveden en çok akılda kalan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül?ün zirve boyunca gösterdiği müthiş performans oldu. Gül, zirveden bir gün önce, sabah saatlerinde Ankara?dan İstanbul?a geldi ve gelir gelmez de çalışmaya başladı.

Hürriyet'ten Zeynep Gürcanlı'nın zirveyi değerlendiren yazısı şöyle...

Afrika Zirvesi?ne katılan 50 ülkenin, bakan ve daha üst düzeydeki tüm temsilcilerini ayrı ayrı kabul edip, görüşen Gül, ilk gün, hiç aralıksız 9.5 saat çalıştı. İlk kabulünü saat 12.00?de yaptı, sonuncusu ise 21.30?da tamamlandı. Bu süre boyunca Cumhurbaşkanı yemek molası bile vermedi; yardımcılarının kendisine getirdiği küçük sandöviçler ve bisküvilerle karnını doyurdu. İlk gün toplam 21 heyet başkanıyla ayrı ayrı görüştü.

Gül?ün, zirvenin gerçekleştiği ikinci günkü performansı daha da yoğundu. Cumhurbaşkanı sabah 08.30?da kabullerine başladı. Bu kez küçük bir mola verdi; Başbakan Recep Tayyip Erdoğan?ın heyetlere verdiği resmi öğle yemeği sırasında, yaklaşık yarım saatlik bir boşluğu oldu. Ancak ondan sonra da, yine heyet kabüllerine devam etti. Gül?ün kabulleri heyetlere 19.00?a kadar sürdü. 24 ülkenin heyet başkanıyla görüştü. Ancak yine de zaman yetmedi. Kalan 6 ülke ile görüşmeyi de bu sabaha bıraktı. Gül, zirveye katılan 50 heyetin tümüyle ve İKÖ genel sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ile görüşerek, toplam 51 ikili görüşme yapmış oldu.

GÖRÜŞME UZAMASIN DİYE, YAVER ÖNLEMİ

Gül?ün heyet başkanları ile yapacağı görüşmelerin her birinin 10 dakika sürmesi, konuk 6 cumhurbaşkanı için ise sürenin ?belki beş dakika daha uzatılması? planlanıyordu. Ancak tabii Dışişleri ve Cumhurbaşkanlığı?nın hazırladığı bu plan yürümedi.

Görüşmelerin zamanında bitmesi ve sarkmaması için alınan önlem, Cumhurbaşkanı?nın yaverinin 10 dakika sonunda salona girip, ?kendisini göstermesi?, böylece görüşme süresinin dolduğunu hatırlatması idi. Ancak bazı heyet başkanları Gül?le görüşmeye öylesine hevesliydiler ki, kimi görüşmede Yaver iki, hatta üç kez girmesine rağmen, aldırmadılar. Gül de konuklarını kırmamak için, görüşme programını aksatmak pahasına, sesini çıkarmadı.

UGANDALILAR ALKIŞLADI

Gül?ün bu uzun görüşme maratonunda çok ilginç anlar da yaşandı. En ilginç anekdotlardan biri, Uganda heyetiyle olan görüşmede ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye?nin yakın zamanda Afrika?da 15 Büyükelçilik açmayı planladığını, bunlardan birinin de Uganda?da olacağını söylediğinde, konuk heyet Türk heyetini çok şaşırtan bir hareket yaptı; Uganda Başbakanı dahil, tüm heyet birden bire Gül?ün bu sözlerini alkışlamaya başladı.

GÜLEN OKULLARINA ÖVGÜ

Bir başka ilginç olay da, Gül?ün Mali Cumhurbaşkanı Amadou Toumani ile görüşmesinde maydana geldi. Toumani, Gül?le yaptığı yaklaşık 10 dakikalık görüşmenin yarısında, ülkesindeki Türk okulunu övdü. Söze, ?kızım Mali?deki Türk okulunda okuyor? diye başlayan Malili Cumhurbaşkanı, ?okuldan çok memnunuz. Çok iyi eğitim alıyor. Çok teşekkür ediyoruz? dedi. Gül ise, Mali Cumhurbaşkanı Toumani?nin bu sözlerine karşılık, Türkiye?nin her alanda Afrika?ya destek olmayı sürdüreceğini söyleyerek yanıt verdi.

TÜRK HEYETİNİ ŞOK EDEN SORU

Cumhurbaşkanı Gül?ün, Çırağan Sarayı?nda zirve dolayısıyla yaptığı tüm ikili görüşmelerde, heyet üyelerine Osmanlı salonunun camında Boğaz?ı gösterip, ?burası Avrupa kıtası, karşı taraf ise Asya? dedi. Afrika zirvesine katılan delgelerin pek çoğu, İstanbul?un iki kıta üzerinde kurulduğunu bilmediğinden, bu açıklamaya çok şaşırdı. Togolu bir diplomat, ?ben bunu bir nehir sanıyordum? derken, bir başkası sorduğu soruyla, Türk heyetini şok etti:
?Karşı kıyıdaki kabile ile buradaki iyi anlaşıyorlar mı? İki yaka çok yakın, aralarında çatışma, savaş falan çıkmıyor mu?...?

ÇİKOLATA STANDARDI BİLE İSTEDİLER

Zirveye katılanlar, dünyanın en fakir ülkelerinin temsilcileri olunca, Cumhurbaşkanı Gül?e ikili temaslar sırasında gelen istekler de çoğunlukla yatırım ve yardım isteği oldu. En ilginç istek ise, ?çikolata standardı? konusunda geldi. Ülkelerinde ?çikolata üretiminde standardı bir türlü tutturamadıklarından? yakınan Afrikalı bir bakan, bu konuda yardım isteyince, Cumhurbaşkanı Gül hemen yanındakilere ?İlgili türk özel sektör temsilcileri ile bağlantıya geçip, bu konuyu halledin? talimatı verdi.

Diplomatlara göre, Gül gelen tüm talepler karşısında, hemen harekete geçti ve yardımcılarına ilgili bakanlık ya da özel sektör kuruluşu ile talimata geçilmesi ve sorunun halledilmesi talimatını ?daha toplantı sürerken? verdi.

RUANDA BAŞBAKANI: ?HİÇ BÖYLE AĞIRLANMAMIŞTIK??

Türkiye?nin, Çırağan, Four Seasons ve Swissotel?de ağırladığı Afrikalı delegeler, bir de üstüne üstlük Türkiye?nin hem Cumhurbaşkanı, hem de Başbakanı ile görüşme fırsatı bulunca, memnun oldu. Bu memnuniyet bizzat Raunda Başbakanı tarafından, yaptıkları kısa ikili görüşme sırasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan?a iletildi.
Söze, ?şimdiye kadar pek çok zirveye katıldım? diye başlayan Ruandalı Başbakan, ?ancak hiçbirinde böyle ağırlanmamıştım? diyerek, Erdoğan?a teşekkür etti.

TÜRKİYE TANITILDI

Türk diplomatlara göre, zirve Türkiye?nin Afrikalılara tanıtılması açısından çok başarılı oldu. ?Şimdiye kadar görev yaptığımız ülkelerde liderlere, bakanlara gidip gidip aynı şeyleri anlatıyorduk; Türkiye?nin dünyanın 17. büyük ekonomisi olduğunu söylüyor, ticaret rakamlarımızı veriyorduk? diye anlatan Afrika?da görev yapan bir Türk büyükelçi, zirve izlenimlerini şöyle anlattı:

?Ancak bizim anlattıklarımız da, verdiğimiz rakamlar da masal gibi geliyordu. İstanbul?a geldiklerinde gördükleri zenginlik, onları çok şaşırttı. Şimdi pek çok Afrika ülkesi heyeti, İstanbul?dan, Türkiye?nin dünyanın en güçlü ülkelerinin başında geldiğini düşünerek ayrılıyor??

HİNDİSTAN ZİRVESİNE 15 ÜLKE KATILMIŞTI

Türk diplomatlara göre, İstanbul zirvesine yönelik geniş katılım da, büyük bir başarı. Çünkü Afrika Birliği bu ölçüde geniş katılımı daha önce sadece Çin?le yaptığı zirve toplantısında yakalamıştı. Ancak Çin zirvesinin ardından Afrika Birliği tarafından alınan bir kararla, ?böyle tek bir ülkeyle yapılan zirvelere tüm Afrika kıtasının katılması, Afrika imajına zarar veriyor? gerekçesiyle, katılım sadece 15 ülkeyle sınırlanmıştı.
Nitekim, Çin zirvesinden hemen sonra yapılan Hindistan-Afrika zirve toplantısında da Afrika?yı sadece 15 ülke temsil etmişti.

Afrika Birliği?nin ?katılımı 15?le sınırlama? kararına rağmen Türkiye, Afrika Birliği?ne üye 53 ülkenin tümüne davetiye gönderdi. Ve bu ülkelerden, Lesotho, Mozambik ve swaziland hariç, 50?si ?katılıyoruz? yanıtını verdi. İstanbul?daki Afrika zirvesinde tam 50 Afrika ülkesi temsil edilince de, Ankara ?Afrika Birliği örgütünün kısıtlı katılım? kararını delmiş oldu.