2009 yılından itibaren yeni veya ilave yatırımlarla istihdam oluşturan yatırımcılar 7 ayrı kalemde desteklenecek. Bu kalemler 'Ek SSK prim indirimi, Kurumlar Vergisi indirimi, çalışanların eğitim masraflarının karşılanması, yatırım yeri tahsisi, faiz iadesi, gümrük muafiyeti ve KDV istisnası' olarak sıralanacak.
Bölgesel, sektörel ve büyük yatırımlar için uygulanacak teşvikler için kanun çalışması yapılmayacak ve bakanlar kurulu kararı yeterli sayılacak.
Bölgesel ve sektörel teşvik alanına girmeyen diğer yatırımlar için ise Türkiye çapında gümrük muafiyeti ve KDV istisnası yönünde genel bir devlet desteği verilecek. Enerji teşviki gibi rekabeti bozan unsurların yer almayacağı yeni teşvik sisteminde, mevcut yatırımlar ancak ilave yatırımla yeni istihdam oluşturmaları halinde devlet desteğinden yararlanabilecek. Bu kuralın tek istisnası tekstil olacak. Tekstil sektöründe, mevcut işletmelerin Doğu ve Güneydoğu'ya taşınmasına da teşvik verilecek.
Ekonomi yönetiminin son dönemdeki en önemli gündem maddesini oluşturan yeni teşvik sisteminde, yatırım indirimi benzeri bir yapı esas olacak. Bu yapı Kurumlar Vergisi indirimi üzerine kurulu olacak. Resmi açıklamalarda da dile getirildiği üzere, yeni teşvik sisteminde bölgesel, sektörel ve büyük yatırım destekleri söz konusu olacak. Bölgesel teşviklerde, yerel kalkınma programlarını takip amacıyla Türkiye'yi 26 bölgeye ayıran 'NUTS 2' sistemi kullanılacak.
Yatırımcılar, bölgesel ve sektörel teşvike uygun olmayan bir yerde yatırım yaptığında ise sadece gümrük muafiyeti ve KDV istisnası kolaylığından yararlanabilecek. Bir başka deyişle, tüm Türkiye'de Gümrük Vergisi muafiyeti ve KDV istisnası genel teşvik unsuru olarak uygulanacak. Ancak bu kolaylıklardan her yatırım sahibi de yararlanamayacak. Prensip olarak belli sektörlere teşvik verilmediğine dikkat çeken kaynaklar, aynı uygulamanın yeni dönemde de süreceğine dikkat çekiyor. Bunun dışında 5 puanlık SSK prim indirimine ilave indirim, çalışanların eğitim masraflarının karşılanması, yatırım yeri tahsisi ve kredi faizi iadesi de uygulanacak devlet destekleri olacak. Yeni teşvik sisteminde, sektörlerin belli yerlerde kümelenmesi de temel amaçlardan biri olacak.
Özel bir yasa çıkarılmayacak
Teşvik paketi, enerji desteği gibi unsurları ise içermeyecek. Halen uygulanmakta olan 5084 sayılı yasa kapsamında, enerji desteği de uygulanıyor. Söz konusu uygulamanın, rekabeti bozucu unsur oluşturduğuna dikkat çeken kaynaklar, yeni teşvik sisteminin ise yatırım maliyetlerini düşürücü düzenlemelerden oluşacağını belirtiyor.
Yeni teşvik paketinin, halen uygulanmakta olan sistemden bir diğer farkı da yasal dayanağı olacak. Yeni teşvik paketi için yasa çıkarılmayacak; bakanlar kurulu kararı yeterli olacak. Yetkililer, sadece Kurumlar Vergisi oranlarında indirim yapmak için bakanlar kuruluna yetki veren tek maddelik bir yasa değişikliği olacağını belirtiyor. Bu değişikliğin ardından da bakanlar kurulu kararı imzaya açılacak. Teşvik paketinin, imzaya açılmadan önce Avrupa Birliği (AB) ile yürütülen Gümrük Birliği taahhütleri kapsamında AB'yle de müzakere edilmesi gerekiyor.
Tekstilde Doğu'ya gidene teşvik
Teşvik paketinde prensip olarak, yeni yatırım ve yeni istihdam olmadığı müddetçe desteklerden yararlanma olanağı olmayacak. Bu durumun tek istisnası ise tekstil sektörü olacak. Tekstil sektöründe, tesislerini Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya götürmek isteyen firmalar için teşvik verilecek. Bunun dışında ise geleneksel tekstil alanlarında üretim kapasitesini artırıcı hiçbir düzenleme yapılmayacak. Sektörün enerji desteği talebi de rekabeti bozucu unsurlar taşıdığı için kabul edilmiyor.
Büyük yatırıma büyük teşvik gelecek
Teşvik paketinin büyük yatırımlarla ilgili taslak düzenlemeleri basına daha önce de yansımıştı. Buna göre bir değişiklik yapılmaması durumunda petrokimya sektöründe 1 milyar YTL'in üzerindeki, otomotivde ise üst segmente dönük 250 milyon YTL'lik yatırımlar ile LCD televizyon üretiminde 1 milyar YTL'lik yatırımlar büyük yatırım kapsamına alınarak teşvik verilecek. Ayrıca hayvancılık, entegre sera ve meyve-sebze üretimi, seracılık, selülozla kâğıt üretimi ve havacılık yatırımları da teşvik kapsamına girecek.
Referans
