Jonathan Eyal (Kraliyet Birleşik Hizmetleri Enstitüsü): 'Gürcülerin Tshinval'i bombalaması Rusları küçük düşürmeye yönelik utanmazca bir hareket. Kesinlikle Gürcülerin hesaplı bir kumarı: Sadece bin Rus askerinin bulunduğu sırada Güney Osetya'yı ezerlerse, Rusya'yı aşağılayıp kendileri için zafer yaratacaklardı ve Batı'nın da diplomatik açıdan müdahil olmasına yol açacaklardı. Ama Medvedev etkinliğini sağlamaya çalışırken Rusya'ya saldırmak çok riskli. Rusya Gürcistan'la topyekün savaşı göze alamaz diye blöf yaptılar. Ama ben öyle düşünmüyorum. Putin böyle utanmazca aşağılanmayı kaldıramaz. Ya ateşkez müzakeresi ve arabuluculuk başlar ya da topyekün savaş çıkar. İkincisi olursa Batı için akut bela ve komünizmin bitişinden beri Avrupa'daki en kötü kriz olur. Batı'da Gürcistan'a sempati duyulsa da Gürcü liderinin son umursamaz davranışından ötürü olağanüstü çapta sinir bozukluğu da var.'
Thomas de Waal (Savaş ve Barış Haberleri Enstitüsü-IWPR): 'Gürcüler Rus Başbakanı Putin Pekin Olimpiyatı'na gitmişken Güney Oset başkentini iki günde alıp gelecek iki ay boyunca savunabilecekleri hesabını yaptı. Ama ters tepti.'
Stephen Larabee (Rand Corporation): 'Olayları Gürcistan başlattı, Rusya misillemesiz bırakamazdı. Ruslar, Gürcistan?ın burnunu kanatıp biraz ders vermek istiyor. Bölgede çıkarları bulunduğu ve bunları korumaya niyetli olduklarını da göstermek istiyorlar.'
Jeffrey Mankoff (Dış İlişkiler Konseyi): 'Batı'nın, başlattığı eylemden sonra Saakaşvili?yi kurtarmak için harekete geçeceğini sanmıyorum. Batı, Saakaşvili için Rusya?ya karşı savaşmayacak.'
Steven Pifer (Brookings Enstitüsü): 'Rusya?nın Gürcistan?a müdahalesindeki temel güdü, ABD?nin ODoğu Avrupa?ya kurmak istediği füze kalkanından kaynaklanmıyor. Esas sebep, Gürcistan?ın askeri yöntemlerle istediğini elde edemeyeceğini göstermek.'
Nicu Popescu (Avrupa Dış İlişkiler Konseyi): 'Eninde sonunda NATO üyesi olacağının taahhüt edilmesi, Gürcistan'ın özgüvenini ve kendi imkanlarıyla ayrılıkçı bölgeleri ele geçireceği fikrini güçlendirdi. Bu hikayenin gerisinde, züccaciyedeki fil Gürcistan'ın NATO üyeliği ihtimalidir.'
'Rusya NATO'yu bölmek istiyor'
Zeyno Baran (Hudson Enstitüsü): 'Gürcistan?ı provoke için çok uğraşan Rusya, NATO?yu bölmek istiyor. Görüştüğüm Azerilerle Türkmenler 'Bakalım Rusya mı kazanacak yoksa ABD mi' diyor. Rusya Gürcistan?da kaybetmek istemeyecektir. Zaten o yüzden Tiflis?i bombalayacak kadar ileri gittiler. Ama ABD?nin ne kadar ileri gidebileceğini tahmin etmek güç. Rusya'ya 'dur' demezse bunun ciddi yankıları olur. Orta Asya, Azerbaycan?daki çıkarları tehlikeye girer. Rusya, Ortadoğu'da eli sıkışmış ABD'nin bölgede aktif bir şey yapacağını hesaba katmadı. 'Cevap vermez' diye düşündü.'
Mark Almond (Oxford Üniversitesi'nde tarihçi - Sunday Mirror Gazetesi): Gürcistan uzmanı Almond yaşanan sorunda başlıca suçlunun Gürcistan Devlet Başkanı Michail Saakaşvili olduğunu ileri sürüyor. Yazara göre, Saakaşvili Rusya'ya meydan okuyarak, 'ölümüne bir aptallık' yaptı. Aklı başında hiç kimsenin NATO'nun Rusya ile savaşa girişmesini istemediğini kaydeden yazar, Gürcü liderin ise iktidarını sürdürebilmek için Batı ile Rusya'yı askeri alanda karşı karşıya getirmeye çalıştığı kanısında. Oxford'lu tarihçi, ABD'nin desteğiyle iktidara geldiğini kaydettiği Saakaşvili'nin ülkesinin sorunlarını çözemediği gibi, bir de Rusya'nın fakir ve küçük ülkesine saldırmasına neden olduğunu belirtiyor.
'Saakaşvili'ye destek azalacak'
Londra'daki Royal Institute of International Affairs uzmanlarından James Nixey, Gürcistan'da yönetimi 2003 yılındaki darbeyle ele geçiren ve reform yanlısı olması, NATO üyeliğini hedeflemesi neticesinde Batı tarafından memnuniyetle karşılanan Saakaşvili'nin artık beklediği desteği göremeyeceği endişesi taşıdığını söyledi. Nixey, bunun kanıtı olarak da geçen yıl hükümet karşıtı protestonun güç kullanılarak dağıtılmasını ve Güney Osetya'daki mevcut durumu gösterdi. Nixey, Saakaşvili'nin, Batı yanlısı olmasıyla kazandığı saygınlığını yitirme tehlikesi yaşadığını ifade etti ve 'Eğer bir savaş başlatırsa Batı'daki birçok dostunun desteğini yitirir' diye konuştu.
?Defalarca uyarılmıştı?
Brüksel'deki AB-Rusya merkezi çalışanlarından Fraser Cameron da Batı'nın, gerginliği artırmaması konusunda Saakaşvili'yi defalarca uyardığını belirterek, Gürcü lidere verilen desteğin geleceği konusunda Nixey'in açıklamalarına benzer ihtimaller üzerinde durdu. Avrupa Reform Merkezi dış politika müdürü Tomas Valasek, Rusya'nın Güney Osetya ile Abhazya'daki nüfuzunu artırmasının, Gürcistan'ın NATO'ya üyeliği konusunda her geçen gün daha belirgin bir engel teşkil ettiğini, Gürcistan'ın, zamanın kendi lehine işlemediğinin farkına vardığını söyledi. Valasek, Gürcistan'ın, Rusya'nın etkisini artırmasını ve durumun kendi aleyhinde gelişmesini engellemek için harekete geçmekten başka şansı kalmadığını kaydetti.
'Şaakaşvili'nin stratejisi'
Rus parlamentosunun alt kanadı Duma milletvekili ve Rusya Siyasi Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Sergey Markov, Gürcistan'ın tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya'ya askeri hareket düzenlemesindeki amacın Rusya ve batı arasındaki ilişkileri bozmak olduğunu öne sürdü. Markov, Rus haber ajansı RİA Novosti'ye yaptığı açıklamada, ''(Gürcistan Cumhurbaşkanı) Mihail Şaakaşvili'nin stratejisi Rusya ile batı ilişkilerinin bozulmasını kışkırtmak ve bu siyasi kriz sayesinde kendi kişisel iktidarı için batıdan silah, para ve siyasi destek sağlamak'' dedi.
?Rus ve Amerikan subayları birbirine ateş ederse??
Rusya'nın bölgedeki durumun daha vahim hale gelmesini, bölgede faaliyet gösteren Rus ve Amerikan askerleri arasında bir çatışmanın ortaya çıkmasını önlemek için doğrudan ABD ile müzakere yürütmesi gerektiğini savunan Markov, ''Şaakaşvili'nin en çok istediği şey olan bölgede bulunan Amerikan subaylarının ve Rus askerlerinin birbirlerine ateş etmelerine yol açacak ortamı yaratmamalıyız'' diye konuştu.
Gürcistan'ın, Güney Osetya'ya saldırısının Pekin-2008 Olimpiyat Oyunlarının açılış gününe denk gelmesinin tesadüf olmadığını kaydeden Markov, Şaakaşvili'nin böyle bir zamanlamayla ''Rusya'nın vatandaşlarını korumak için bölgeye asker gönderemeyeceğini ve bir oldu bittiyle tüm Güney Osetya'yı ele geçirmeyi umduğunu'' ileri sürdü.
?NATO teşvik etti?
Rusya'nın NATO temsilcisi Dimitriy Ragozin, Gürcistan'ı tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya'ya saldırması konusunda NATO'nun teşvik ettiğini ileri sürdü. İngilizce yayın yapan ''Russia Today'' televizyonunda yayınlanan haberde, Ragozin'in Gürcistan'ın Güney Osetya'ya operasyonuyla ilgili NATO üyesi bütün ülkelerin Brüksel'deki temsilcilerine resmi yazı gönderdiği kaydedildi.
NATO üyesi ülkelere Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'yi desteklememe çağrısında bulunan Ragozin, ''Rusya NATO üyesi ülkelerin büyükelçileriyle danışmalara başladı. NATO üyesi ülkelerin askeri temsilcileriyle de danışmalar yarın yapılacak. Onları Saakaşvili'ye desteklerini sürdürmemeleri konusunda uyaracağız'' dedi.
Propaganda savaşı
Gürcistan'ın Güney Osetya'ya karşı saldırganlığının son derece açık olduğunu söyleyen Ragozin, ''Bu yoğun bir propaganda savaşıyla birlikte yapılan açık bir saldırganlık'' ifadesini kullandı. Ragozin, Gürcistan'ın Güney Osetya operasyonunu Bükreş'te yapılan NATO zirvesiyle ilişkilendirerek, ''Bu zirvede, Gürcistan'a NATO içinde geleceği olduğunun ip uçları verildi'' diye konuştu.
İngiliz Pazar gazetelerinde Gürcistan'daki savaş
Sunday Times 'Gürcistan'da savaş yayılırken, yüzlerce kişi öldü' diyor. Gazete, küçük çaplı savaşların bir anda büyüme eğilimi olduğunu belirtiyor ve Rusya'nın ateşle oynadığını yazıyor.
Observer 'dünya barış çağrısı yaparken' Rusya'nın savaşı yaygınlaştırdığını belirtiyor. Birleşmiş Milletler'in Kafkaslardaki savaşın büyümesini önlemek için yoğun çaba gösterdiğini kaydeden gazete, Moskova'nın Gürcü kentlerini hedef aldığını yazıyor.
Sunday Telegraph sivil halktan 2 bin civarında ölü olduğunun tahmin edildiğini, 30 bin kişinin de evlerini terketmek zorunda kaldığını belirtiyor.
Independent on Sunday de ölü sayısının 2 bin civarında olduğunu kaydediyor. Gazete Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in Gürcistan'ı Güney Osetya'da soykırım yapmakla suçladığını ve görgü tanıklarının Güney Osetya başkentinin yerle bir olduğunu söylediklerini yazıyor.
İlgili haberler:
Gürcistan - Osetya savaşının asıl sebebi ne?
'Asıl savaş İsrail Rusya arasında'
Kremlin yenilgi riskiyle karşı karşıya
'Büyük Kafkasya Savaşı' Türkiye'ye zarar verir
Savaşın acı yüzü / Foto Galeri
Ukrayna da savaşa dahil oldu
