Newsweek dergisi son sayısında tüm dünyada yükselen enflasyon sorununu kapak yaptı. ?Dünyanın yarısı, çift haneli enflasyonla yaşıyor? diyen dergi, küreselleşmenin esasen malları ucuzlaştırmak ile ilgili olduğunu, son birkaç on yılda da işgücünün ve sermayenin küresel dolaşımın yaygınlaşması ile hem gelişmiş hem de yükselen piyasaların zenginleştiğini kaydetti.
?37 YILDA İLK DEFA CİDDİ SENKRONİZE ENFLASYON?
Dünya GSYİH?sının 2003-2007 döneminde yılda ortalama olarak yüzde 5 büyümesine karşın enflasyonun yüzde 4 altında kaydığına işaret eden dergi, bunun sonucunda 21. yüzyılın ilk yıllarının, gezegenin tarihinde en büyük refah yaşandığı dönemlerden biri olduğunu vurgulayarak şu yorumu yaptı:
?Şimdi ise, 35 yılda ilk defa dünya, ciddi ve senkronize enflasyon yükselişiyle karşı karşıya. Büyük canlanmayı besleyen küresel ticaret ve sermaye piyasalar arasındaki enterkoneksiyon, şimdi küreselleşmenin karanlık yönünü, her zamandan daha çabuk bir biçimde hızlandırıyor.?
Newsweek, son aylarda enflasyonun, çoğu ülkeleri vurduğunu ancak kalkınmakta olan devletlerde açlık, ayaklanmaları ve siyasi istikrarsızlık yarattığını belirtirken de Morgan Stanley?in raporunda, dünyanın 190 kusur ülkesinden 50?sinde enflasyonun iki haneli olduğuna dikkat çektiğini anımsattı.
?UYARI ÇANLARI ÇALIYOR?
Böylece dünyanın nüfusunun yarısına yakın bir bölümünün çift haneli enflasyon ile karşı karşıya bulunduğuna işaret eden dergi, ABD ve Avrupa Merkez Bankaları Başkanlarının açıklamalarına dikkat çekerek, ?Politika yapımcılar sonunda uyarı çanları çalıyor? ifadesini kullandı.
ABD?li dergi, 70 yılları ile yapılan karşılamaları üzerinde dururken o dönemde de artan hükümet harcamalarının ve sorumsuzca gevşetilen para politikalarının enflasyonu körüklediğini ancak iki dönem arasında farklılıkların daha önemli olduğunu vurguladı.
?ENFLASYONUN HEMEN TÜMÜ GIDA VE PETROLDEN?
Dünyada halen yaşanan enflasyonun hemen tümünün mal fiyatlarındaki yükselişe bağlı olmasının önemli bir fark olduğunu kaydeden dergi, 70 yıllarında gıda ve petrol zamlarının enflasyonun ancak yüzde 30?ünü oluşturduğunu çekirdek enflasyonun ise tırmandığını anımsattı. Bugün ise, gıda ve petrol fiyatlarının karşı konulmaz biçimde fırladığını yazan dergi, küresel enflasyonun yakında yüzde 4?ün altına düşmesinin beklenmeyeceğini savundu.
Newsweek, birçok şirketin ?yeni enflasyonist ortam? ile başı çıkabilmek için stratejileri tümüyle gözden geçirmeye başladığını belirtikten sonra Avrupa ve ABD?de anketlerin tüketicilerin enflasyon beklentilerinin yıllarda görünmeyen yüksek düzeyde bulunduğuna, tüketicilerin ayrıca aldıkları mallar için fazla para vermeye pek istekli olmadığına da dikkat çekti.
?FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİ İLE KRİZİN TOHUMLARI ATILDI?
Buna karşın, düşük enflasyon döneminin sonuna gelineceğinin çok önceden belli olduğunu da ifade edildiği analizde 2001 yılındaki balon patlamasının ardından faizlerin indirildiği vurgulanırken çok düşük faizlerin sonucunda para ucuzlanırken mevcut krizin tohumlarının atıldığının altı çizildi.
?ÜCRETLER KÜRESELLEŞME İLE DÜŞMEDİ ARTTI?
Newsweek analizinde ayrıca kimi uzmanların, beklentilerin aksine küreselleşmenin ücretleri düşürmediğini, çok kalifiye işgücünün maaşlarını artırdığını savunduklarına dikkat çekerek şunları yazdı:
?Esasen ücretler, kalkınmakta olan ülkelerin çoğunda fırladı: Körfez ülkelerin çoğunun yanısıra Hindistan, Mısır, Güney Afrika, Arjantin, Venezuella, Rusya, Türkiye, Endonezya. Pakistan, Macaristan, Letonya ve daha çok sayıda ülkede bu yıl çift haneli ücret artışları yaşandı. Euro bölgesinde 2008 yılının başında ücret enflasyonu da son dört yılın en yüksek oranı olan yüzde 3.3?ye çıktı.?
Bazı uzmanların söz konusu ücret artışlarının 1970 yıllarında yaşanan ?ücret/fiyat sarmalı?na yol açabileceğini söylediklerini ancak tamamen ters görüşlerin de bulunduğunu belirterek ?Tam aksi argüman da var. En az Batı?da resesiyon korkularının ücret/fiyat sarmalını frenlemeye yardımcı olacağı savunuluyor? diye yazdı.
