Bosna Savaşında soykırım uygulamakla suçlanan dönemin Sırp kasap Radovan Karaciç, getirildiği Hollanda?nın Lahey kentinde, eski Yugoslavya ile ilgili savaş suçları mahkemesine çıkarıldı. Çoğu Bosnalı Müslüman, binlerce kişinin ölümünden sorumlu tutulan eski Bosnalı Sırp lider Radovan Karaciç, ilk kez mahkeme karşısına çıktı.
Yakalandığında, firardayken uzattığı saçları ve sakalıyla herkesi şaşırtan 63 yaşındaki Radovan Karaciç, Uluslararası Savaş Mahkemesi (UCM)?ndeki ilk duruşmasına daha bildik bir görüntüyle çıktı.
Yargıcın ?Avukatınız var mı? sorusuna ?Görünmez bir danışmanım var, ama burada kendi kendimi savunacağım? diyen Karaciç? Bosna savaşını bitiren Dayton Barış Anlaşması?nın mimarı Richard Holbrooke?a yönelik suçlamalarda da bulundu.
Bosna Savaşı'nda (Nisan 1992-Kasım 1995) Müslüman Boşnakların 100 bin insanı katletti' dediği Sırp lideri Radovan Karaciç, BM'nin Hollanda'nın Lahey kentinde Uluslararası Eski Yugoslavya Ağır Ceza Mahkemesi'nde ilk duruşmasında, 'Amerikalı diplomat Richard Holbrooke, ortadan kaybolmam koşuluyla benim Lahey'e teslim edilmeyeceğime söz verdi' dedi.
O dönemde anlaşmaya karşı çıkmaması ve siyaseti bırakması karşılığında peşine düşülmeyeceğine ilişkin güvence verildiğini iddia eden Karaciç, mahkemeye daha önce teslim olmamasının nedenini de öldürülme korkusu olarak açıkladı.
Hollandalı Yargıç Alphons Orie, Karaciç'in iddiası üzerine, 'Yeri değil. Bunu şu anda burada söyleyemezsiniz. Bu hususta (sonra) mahkemeye resmi başvuru yapabilirsiniz' cevabını verdi.
Serebrenitza?da oğullarını eşlerini kaybeden anneler de duruşmayı Saraybosna?da televizyonda canlı yayında izledi.
Bosna-Hersek Devlet Başkanı Alia İzzetbegoviç (1925-2003), Hırvatistan Devlet Başkanı Franyo Tujman (1922-1999) ile Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç (1941-2006), 230 bin'den fazla insanın öldüğü Bosna faciasını bitiren Dayton (ABD-Ohio eyaleti) barış anlaşmasını imzalamışlardı. ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Richard Holbrooke, Dayton'un mimarıydı.
Karaciç: ABD ile antlaşma yapmıştık
Karaciç'in bugün mahkemede, Holborooke'un 'kendini zımnen affettiği, 'yeter ki ortada görünmeyin' dediğini ileri sürdüğü. Oysa bu iddiayı Holbrooke Alman yayın organlarına da kesinlikle yalanladı ve 'buna bir daha cevap vermeyeceğim' dedi.
Boşnak kadınlar gözyaşlarını tutamadı
Karaciç 10 gün önce Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da yakalandıktan sonra bugün Lahey'de ilk duruşmaya çıkarken, Saraybosna televizyonları oturumu kentte kurulan büyük ekranlardan verdi.
'Srebreniça Anaları' örgütünden Ramize Musiç (52) , 'İki yavrumun kemiklerini dahi bulamadım' diye ağladı. Karaciç'in sadece Saraybosna kuşatmasında öldürdüğü 11 bin insan ve Serebreniça katliamında kıydığı 8 bin 106 erkek ve genç çocuğun yakınlarından Elvir Kılyakiç (27), kardeşini ve babasını Srebreniça'da yitirmiş kişi olarak, 'İşte mahkemede. Mucize gibi ama çok çok acı. Dünya sandığımız kadar kötü değil' diye mırıldanabildi. 20 Srebreniça anasıyla Saraybosna televizyonlarının yayınını izlerken sessizce ağlayan Alena Tiro, 'Onun öldürdüğü 100 bin insan onu şimdi mahkemede göremiyor' dedi.
30 gün içinde suçlamalar hakkında konuşacak
Daha önce mahkemeyi tanımadığını defalarca söylemiş olan Karaciç, mahkemede hakimin sorularını da yanıtladı, sağlığının yerinde olduğunu söyledi ve savunmasını kendisinin yapacağını bildirdi. Karaciç'in bir sonraki duruşmanın yapılacağı 29 Ağustos tarihine kadar, yani 30 gün içinde hakkındaki suçlamaları kabul ya da reddettiğini bildirmesi gerekiyor. Bildirmez ise mahkeme onun adına 'sanık suçlamaları kabul etmiyor' şeklinde not düşebilir.
Hazırlık amaçlı bu oturumlar ardından asıl duruşmaların ise bir kaç ay içinde başlayacağı tahmin ediliyor. 13 yıldır aranmakta olan Karaciç, 21 Temmuz'da Belgrad'da yakalanmış; 63 yaşındaki Sırp siyasetçi, Çarşamba günü sabaha karşı da Lahey'e nakledilmişti.
Dün bir basın toplantısı düzenleyen uluslararası savaş suçları mahkemesinin baş savcısı Serge Brammertz, bu davanın yıllardır adaletin yerine gelmesini bekleyen mağdurlar açısından çok büyük önem taşıdığını söyledi.
Karaciç'in acelesi yok
Karaciç ise bugünkü oturumda 'hız düello yapan silahşörler için gereklidir bir mahkeme için değil' diyerek savcıların davanın uzaması kaygılarını körükleyen bir imada bulundu. Eski Yugoslavya lideri Slobodan Miloşeviç'in davası öngörülenden çok daha uzun sürmüş, Miloşeviç hakkında bir karar verilemeden ölmüştü.
USSM savcılarının davayı tamamlamak için 2011'e dek zamanı bulunuyor. Bu tarihte mahkemenin yetki süresi dolarsa, uzatılması için BM Güvenlik Konseyi'nden yeni bir karar gerekiyor ve daimi üye Rusya'nın buna olumlu bakmayacağı spekülasyonları yapılıyor.
Karaciç oturumda yaşamından endişe etmese 10 yıl önce mahkemeye teslim olmuş olacağını savundu. ABD adına Dayton Barış Anlaşması için müzakereleri yöneten Richard Holbrooke'a suçlamalar yöneltti.
Holbrooke, Karaciç'e gizli bir anlaşma önerdiği iddialarını yalanladı. Mahkeme Karaciç'in siyasi lider olduğu sırada Bosnalı Sırpların askeri komutanı olan Ratko Mladiç'i de yargılamak istiyor.
Karaciç; suçlu bulunursa soykırımdan hüküm giyen ilk Avrupalı lider olarak ömür boyu hapis cezası alacak.
İlgili haber için tıklayın
Aliç: Suçlular hala serbest
Holbrooke: Karadziç?le anlaşmadım
Kaynak: BBC ve Ajanslar
