Gül'ün Erivan yolu Bakü'den geçecek

Türkçe Konuşan Ülkeler Zirve Toplantısı, 2 yıl aradan sonra eylül başında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yapılacak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün katılacağı 5 Eylül'deki toplantıya, ev sahibi Azerbaycan'ın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in yanı sıra Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Kazakistan liderlerinin katılması bekleniyor. 17 Kasım 2006 tarihinde yapılan son toplantıya Türkiye ev sahipliği yapmıştı.

Cumhurbaşkanlığı Köşkü, sonbahar ile birlikte yeniden dış temaslarını yoğunlaştıracak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, üç Avrupa ülkesini ziyaret etmesi, Türkiye'nin 'onur konuğu' olduğu 2008 Frankfurt Kitap Fuarı'nın açılışı için Almanya'ya gitmesi bekleniyor. Eylül ise Ankara ve Cumhurbaşkanı açısından hem Kafkasya hem de Orta Asya politikasında kritik ay olacak. Çankaya Köşkü, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın Abdullah Gül'e yaptığı maç davetini değerlendiriyor. 2010 Dünya Kupası elemelerinde aynı grupta yer alan Türkiye ile Ermenistan milli futbol takımlarının maçı 6 Eylül'de Erivan'da oynanacak. Bir gün öncesinde ise Cumhurbaşkanı Gül, Azerbaycan'da yapılacak '9. Türkçe Konuşan Ülkeler Liderler Zirvesi'ne katılacak. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanan 'Türkçe Konuşan Ülkeler' ile Türkiye, dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın attığı adımlarla ilk kez 1992 yılında bir araya gelmişti. 2006 yılı Kasım ayındaki toplantıya da Türkiye ev sahipliği yapmıştı. Zirvede Türkmenistan büyükelçi düzeyinde temsil edilirken Özbekistan masada yer almamıştı.

Azerbaycan'ı incitmeden

Bir önceki toplantıda ev sahibi yine Türkiye idi. Türkmenistan'ın yeni devlet başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün karşılıklı ziyaretlerinde Ankara ile Aşkabat arasındaki ilişkilerin yeniden gelişmeye başladığı görülüyor. Bakü'deki zirvede, Türkçe konuşan ülkeler arasında işbirliğinin geliştirilmesi, enerji güvenliğinin sağlanması, ülkeler arasında parlamentolar arası bir birliğin kurulması gibi konuların ele alınması bekleniyor. Çankaya Köşkü, Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi'nin bir gün sonrasına rastlayan Erivan'ın maç davetine ise henüz cevabını vermedi. Gözlemciler, kararın son ana kadar açıklanmasını beklemiyor. Köşk'ün daveti 'olumlu bir bakış açısıyla' değerlendirdiği gözleniyor. Karar öncesinde Ankara, Erivan'dan gelen açıklamalar kadar Ermeni diasporasının tepkilerini de dikkatle izliyor. Cumhurbaşkanı'nın Erivan'a gitme kararını vermesi, Ankara'da, Sarkisyan'ın maç davetine şiddetle karşı çıkan diaspora ile Ermenistan yönetimini birbirinden farklı bakış açılarıyla değerlendirdiği anlamına gelecek.

Çankaya Köşkü'nün alacağı karar, Bakü'de de dikkatle izleniyor. Ankara ise 'Türkiye'nin Ermenistan politikasında bir değişiklik yok.' görüşünü Bakü'ye aktarıyor. Son olarak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi Türkiye bölümünün temel atma töreni sırasında bu mesajın altını bir kez daha çizdi; 'Ermenistan'ın bölgesel projelerde yer alması için bağımsız ülkelerin toprak bütünlüğünü tanıması gerektiğini' ortaya koydu. Talabani'den Gül'e Kerkük telefonu Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ü arayarak önceki gün Kerkük'te meydana gelen olaylar hakkında bilgi verdi. Talabani, 'Kerkük'teki bütün etnik grupların birlikte yaşamayı öğrenmeleri gerektiğini' dile getirdi. Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan yazılı açıklamada dün gerçekleşen Gül-Talabani görüşmesi hakkında bilgi verildi. Buna göre Talabani, İstanbul'da düzenlenen terör saldırısını şiddetle kınadı ve başsağlığı dileklerini iletti. Önceki gün Kerkük'te meydana gelen olaylar hakkında Gül'e ayrıntılı bilgi verdi. Kürtler, Irak meclisinin kabul ettiği; ancak Talabani'nin bir kez daha görüşülmek üzere geri gönderdiği mahalli idareler seçimleri ile ilgili yasayı protesto için bir gösteri düzenlemişti. Gösteri sırasındaki intihar saldırısında 25 gösterici ölmüştü. Ardından Kerkük'te Türkmenlere ait kurumlar ateşe verilmişti. Celal Talabani, Cumhurbaşkanı Gül ile görüşmesinde, 'alınan önlemlerle sükûnetin tesis edildiğini, kendilerinin hem göstericilere hem Irak Türkmen Cephesi'ne yönelik saldırıyı kınadıklarını ve Kerkük'teki tüm etnik grupların beraber yaşamayı öğrenmeleri gerektiğini' söyledi. Abdullah Gül de, Talabani'ye, Kerkük'teki intihar saldırısında hayatlarını kaybedenler için taziyelerini iletti. Gül, yaralıların tedavisi için Türkiye'nin elinden gelen yardımı yapmaya hazır olduğunu söyledi. Abdullah Gül, Kerkük'te yaşanan terör saldırısının amacının halkı tahrik etmek olduğunu ve bu konuda azami dikkat göstermek gerektiğini anlattı. Ankara, öteden beri Kerkük'ün 'özel bir statü'ye sahip olması gerektiğini dile getiriyor ve kentin geleceğine karar verecek halkoylamasının bütün kesimlerin uzlaşısının ardından gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyor.

ZAMAN