Syed Saleem Shazdad*
Hafta sonu süren 10 saatlik bir operasyonun ardından yaptığı açıklamada Pakistan, paramiliter güçlerin stratejik Hayber Geçidini Taliban militanlarından geri aldığını söyledi ve aynı esnada Washington?a ülkenin Taliban?ın peşinde olduğu konusunda ciddi olduğunu ima etti.
Hayber Geçidi Afganistan ile sınır komşusu olup ülkenin Nangarhar eyaletinden geçen NATO (Kuzey Atlantik İttifakı Antlaşması) tedarikleri için de hayati bir transit noktası.
Talibanı saklandıkları bazı gizlendikleri yerlerden kovalarken, operasyon direk olarak yanlış bölgeye, yanlış insanlara yöneltildi ve burada, hükümetin Pakistan Talibanı ile direk çatışmada yönündeki isteksizliğinin altını çizdi.
Entrika ve Ayartma
Paramiliter konvoyla hareket etmekte olan şahıs kendini Hayber Geçidinde konumlanan Taliban yanlısı Emri Bil Maruf Nehyi Anil Münker Örgütü komutanı ilan eden Hacı Namdar idi. Örgütü operasyonun en büyük hedeflerinden biri olduğu sanılırken, onun mevcudiyeti bir sır olması anlamına gelmekteydi.
Militanlarla karşılaşmanın en alt düzeyde tutulmasını temin etmek için Namdar da beraberlerinde götürüldü. Tıpkı sadece dört şahsın tutuklandığı ve hiç kimsenin ölmediği
bu olayda olduğu gibi.
Hacı Namdar oldukça tartışmalı bir karakter. Taliban ve el Kaide tarafından selefi düşünceye inanan biri olan Namdar ile, NATO ikmal hatlarına saldırabilmelerinde Hayber Geçidinde bir tutunma noktası oluşturmaya yardım etmesi için kendi irtibat adamları olarak iletişim kurulmuştu. Hacı Namdar anlaştı ve ardından Nisan ayında Amerikan istihbaratının 150.000 dolarlık bir ödülünden dolayı Taliban?a ihanet etti. (Bakınız: Taliban, çayırlarda bir yılan tarafından ısırıldı, Asia Times Online, 26 Nisan 2008).
Haftalar içinde Hacı Namdar bir intihar saldırısıyla hedef alındı; ancak yara almadan kurtuldu. Pazartesi günü kendisi bir kez daha füzelerle ateş açılan Hayber Geçidi sınırındaki kuzey-batı sınır eyaletindeki (NWFP) Peşaver eteklerinde yer alan bir merkezinde yaralanmadan savuştu. Diğer yedi kişi ise öldü.
Hafta sonundaki askeri operasyonlar büyük ölçüde iki örgütü hedef aldı. Bunlardan biri otobüs temizliğinden dönme komutan Mangal Bagh?ın başını çektiği Leşker-i İslam ve bir diğeri de Hacı Namdar?ın grubunun dışında kalan bir Sufi örgütü olan Ensaru?l İslam idi.
Operasyon gerekçesinin bu örgütlerin Talibanla anlaşmalı oldukları ve Hayber Geçidi ile civar Peşavar Şehrini Talibanlaştırmaya çalıştıkları olduğu söylendi.
Hayber Geçidi...
Oysa daha makul olan Amerika?nın NATO ikmal hatları üzerinde taşıdığı endişelerdi. Operasyonlara devam edilmesi yönündeki karar ABD Başkanı George W. Bush?un devlet başkanı Pervez Müşerrefe dört adet F-16 savaş uçağının Pakistana teslimini temin etmesiyle birlikte verilen bir sözdü. Mesele aynı zamanda Afganistan?daki NATO güçleri komutanı General David McKiernan ile Pakistan?ın sabık Washington Büyükelçisi ve İslamabaddaki mevcut hükümetin Milli Güvenlik Danışmanı olan Emekli Tümgeneral Mahmoud Ali Durrani ile geçen Cuma yaptığı görüşmede ele alınan üst düzey bir gündem maddesiydi.
Hedef alınan gruplar, buna rağmen, çoğunlukla Taliban ile herhangi bir ilişkisi olmayan hizipçiler ve onlar da olsa olsa en fazla sempatizanlar. Bu ordunun ?gerçek Taliban? ile direk bir karşılaşmadan kaçınırken basit bir şekilde Washington?dan zaman kazanmaya çalıştığı yönündeki spekülasyonlara yol açtı.
Gerçek şu ki Nisan ayında Hacı Namdar tarafından ihanete uğrayan Taliban?ın merkezi gücü şimdi Güney Veziristan aşiret bölgesi, NWFP?deki Swat Vadisi ile Darra Adam Khail?e kadar uzanıyor.
Yine de Hayber Geçidine askeri bir sapma Pakistan Taliban?ına altın bir fırsat sağladı. Örgütün kilit liderlerinden biri olan ve Hacı Namdara yönelik ilk saldırının arkasında olduğu söylenen Beytullah Mehsud bu hadiseyi Hayber Geçidindeki Taliban dışı militanların kendilerine destek vermesi için bir çağrı aracı olarak kullandı.
Mehsud aynı zamanda kendisinin hükümetle yapılan tüm barış anlaşmalarını bozabileceğini ve hükümet tarafından Talibanı hedef alan herhangi ciddi bir harekete karşı verilecek cevap olarak diğer eyaletlere savaşçılarını gönderebileceğini söyledi.
İslamabad, Afganistan?daki direnişi besleyen ve Taliban savaşçılarının sınır boyunca rahatlıkla akmaları için bir kök yeri olan Pakistan içindeki Taliban üslerini yok etmesi için Washington?dan gelen yoğun baskılar altında.
Ayların bir meselesinden dolayı sadece makamda bulunan koalisyon hükümeti çoktan çökmenin eşiğine geldi ve kendisinin şimdi eklemeyi istediği en son şey eklenen militanlara karşı kapsamlı operasyonlar problemi. Geçmişte bunların oldukça talep görmediği ve hedeflerini nadiren başardığı kanıtlandı.
Bunun gibi Taliban da yoğun olarak Afganistan?da tutunuyor ve Pakistan?daki çatışmalarda savaşarak dikkatini dağıtmak istemiyor.
Sonuç maskaralıklardan ibaret. Örneğin hafta sonunda Hayber Geçidinde yaşanan olayda Washington da dâhil tüm taraflar ikna olmamış gibi görünüyor.
*Syed Saleem Shazdad Asia Times Online adlı etkin internet sitesinin Pakistan Büro Amiridir.
Bu makale Ömer Saitoğlu tarafından TİMETURK için tercüme edilmiştir.
