388 bin Osmanlı askerini ne öldürdü?

Prof. Dr. Hikmet Özdemir'in Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordusu'nun kayıpları üstüne gerçekleştirdiği ?Osmanlı Ordusu 1914-1918? başlıklı araştırması ABD'de Utah Üniversitesi tarafından yayınlandı.

Prof. Özdemir, ABD'de ciddi bir üniversite tarafından basılan kitabında, Birinci Dünya Savaşı'nda Ermeni kayıplarının gerçek nedeni üstüne dönemin Osmanlı Hükümeti'ne yöneltilen suçlamaların haksızlığını belgelerle ve bilimsel mantıkla çürütüyor.

274 sayfalık kitap Utah Üniversitesi tarafından dağıtıma verildi ve dünyanın en büyük kitap pazarı olan Amazon'da Türkiye ile ilgili çok satan kitaplar listesinde birinci sırada yeraldı.

Osmanlı kayıpları

Askeri tarih alanında dünya literatürüne katkı olarak kabul edilen ve bir ilk olan bu araştırmaya gore, Osmanlı askeri kayıplarının yüksek oluşundaki gerçek neden, çatışmalar değil, savaş bölgesinde özellikle Doğu Anadolu vilayetlerinde baş gösteren ve beklenmedik bir hızla yayılan tifüs salgını.

En yüksek ölümlerin gözlemlendiği Doğu Anadolu'da askeri hastane kayıtlarına göre 3. Osmanlı Ordusunda 116 bin asker, 2. Osmanlı Ordusunda 67 bin asker olmak üzere toplam 183 bin asker hastalıktan öldü. Suriye Cephesinde Cemal Paşa komutasındaki 4. Osmanlı Ordusunda hastalıktan ölen asker sayısı ise 65 bin.

Prof. Özdemir araştırmasında yer alan bu sayıların askeri hastane kayıtlarına dayandığını, hastanelere ulaşamadan yollarda ölümlerle, asker kaçakları arasındaki ölümlerin bilinemediğini bu nedenle gerçek sayının ?çok daha yüksek? olduğunu özellikle vurguluyor.

İngiltere'de, İsviçre'de ve Türkiye'de de Genelkurmay Arşivinde gerçekleştirilen bu araştırmanın dönemle ilgili literatür açısından bir diğer önemli katkısı, o sırada savaş alanında oturan veya bulunan sivil halk arasındaki ölümlerin önemli bir nedenini ortaya koyması.