ABD'nin füze anlaşmasına Rusya'dan rest

ABD, Çek Cumhuriyeti ile Washington'ın füze savunma kalkanının unsurlarını bir Avrupa ülkesine kurmasına olanak tanıyacak ön anlaşmayı imzaladı. Rusya ise anlaşmaya tepkili: ''Anlaşma uygulanırsa askeri yanıt veririz.''

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg, Washington'ın, İran gibi ülkelerden atılabilecek füzeleri vurma amacında olduğunu söylediği sisteminin parçası olan bir radar istasyonunun Prag'ın güneybatısına inşa edilmesini öngören anlaşmaya imza koydu.

Rice, anlaşmayı imzaladığı Prag'da yaptığı açıklamada, füze kalkanı anlaşmasının Çek Cumhuriyeti için iyi bir anlaşma olduğunu söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı, Washington'ın kimi unsurlarını da Polonya'ya yerleştirmeyi hedeflediği füze savunma sisteminin nasıl ilerleteceğine yeni ABD Başkanı'nın karar vereceğini söyledi.

Polonya, ABD'nin planını kabul ettiğini henüz açıklamadı. Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Schwarzenberg de ABD ile imzaladıkları anlaşmanın yalnızca ülkesinin değil Avrupa'nın güvenliğini de artıracağını bildirdi.

Rusya anlaşmaya askeri yanıt verecek

Rusya Dışişleri Bakanlığı ise, ABD'nin, Çek Cumhuriyeti ile imzaladığı füze kalkanı anlaşmasını yaşama geçirmesi durumunda, buna 'askeri-teknik anlamda' karşılık verecekleri uyarısında bulundu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde yayımlanan açıklamada, 'Eğer ABD'nin stratejik füze kalkanı sınırlarımıza yakın yerlere gerçekten yerleştirilirse, o zaman biz de diplomatik yöntemlerle değil, askeri-teknik yöntemlerle karşılık vermeye zorlanacağız' denildi.

Açıklamada, ABD füze kalkanının, küresel güvenliğin ve Moskova'nın stratejik caydırıcılığının 'altını kazacağı' belirtilerek, bu adımla Moskova'nın, Washington'a füze kalkanı konusunda sunduğu önerilerin gözardı edildiği kaydedildi.

Üst düzey Rus generaller, daha önce yaptıkları açıklamalarda, ABD'nin, füze kalkanı projesini yaşama geçirmesi durumunda buna misilleme olarak Belarus'a stratejik İskender füzelerinin yerleştirileceği ve orta menzilli nükleer füzelerin üretimine başlanacağı uyarısında bulunmuşlardı.

ABD'nin istekleri...

ABD, Ortadoğu'dan, özellikle de İran'dan gelebilecek uzun menzilli füze saldırılarına karşı savunma amaçlı olduğunu söylediği füze savunma sistemi planı çerçevesinde, Çek Cumhuriyeti'ne radar üssünün kurulmasının yanı sıra Polonya topraklarına da 10 avcı füze yerleştirmek istiyor.

Washington'ın füze kalkanı planına baştan beri karşı çıkan Rusya, bunu kendi güvenliği için tehdit olarak görüyor. ABD'nin füze kalkanı planına silahlanma yarışını başlatacağı eleştirileri de getirilmişti.

Anlaşma Prag'ta protesto edildi

Bu arada, Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da toplanan yaklaşık 2 bin kişi, ABD ile Çek Cumhuriyeti arasında füze kalkanı anlaşması imzalanmasını protesto etti.

Venceslas Alanı'nda ellerinde bayraklarla toplanan göstericiler, 'İstifa, istifa', 'Radara hayır' ve 'Referandum, sesimizi dinleyin' sloganları attı.

Prag'da öğle saatlerinde de Greenpeace üyeleri, kentteki tepelerden birine büyük bir hedef tahtası yerleştirmişlerdi. Greenpeace üyelerinin taşıdıkları pankartlarda 'Bizi hedef yapmayın' ifadeleri yer alıyordu.

Anlaşma nasıl yürürlüğe girecek?

Prag'da imzalanan anlaşma, ABD'nin, Çek Cumhuriyeti başkentinin yakınına bir radar üssü kurmasını garantilemiyor. Planlanan radar üssünde konuşlanacak ABD askerlerinin yasal statüsü için de ikinci bir anlaşmanın açık görüşmeleri yapılırken, bu aşamalarda parlamento onayı almanın daha da zorlaşacağı belirtiliyor.

Çek Cumhuriyeti'nde 3 partili koalisyon hükümeti, meclisin alt kanadındaki 200 milletvekilinin yarısının desteğini sağlarken, bu sayının, anlaşmanın onaylanması için yeterli olmadığı kaydediliyor.

Füze savunma planına karşı olan muhalefet partileri, bu konuda referandum yapılması çağrısında bulunuyor. Ülkede yapılan bir dizi kamuoyu yoklamasında da halkın yaklaşık 3'te 2'sinin, ABD'nin füze kalkanı planının unsurlarının ülke topraklarına konuşlandırılmasına karşı olduğu ortaya konmuştu.

Çek Cumhuriyeti hükümetinin de ABD ile vardığı, mecliste hararetli ve uzun tartışmalara yol açacak anlaşmanın, 2010'da planlanan genel seçimlerden sonra parlamentoya sunulmasını planladığı kaydediliyor.