Yüksek gıda ve petrol fiyatının tarihi etkisi

Dünya Bankası'nın, 7-8 Temmuzda Japonya'nın Hokkaido adasında başlayacak G-8 zirvesinden önce yayımladığı 'Çifte Tehlike: Yüksek Gıda ve Petrol Fiyatlarına Yanıt' başlıklı raporunda, yüksek petrol ve gıda fiyatlarının, enflasyon, büyüme ve dağılımsal etkileri nedeniyle küresel ekonomi için istikrarsızlaştırıcı bir etmen olduğu belirtildi.

Yüksek gıda fiyatlarının gelir dağılımı, enflasyon ve yoksulluk üzerindeki etkileri bakımından, yüksek petrol fiyatlarına göre daha fazla kaygı verici olduğu vurgulanan raporda, son zamanlarda petroldeki fiyat artışlarının, 2003-2005'deki fiyat artışlarıyla karşılaştırıldığında gelişmekte olan ülkelerin daha fazla zarar gördüğüne dikkat çekildi.

Gıda fiyatlarının düşmeye başlamadan önce 2008 ve 2009 yıllarında yüksek kalmaya devam etmesinin beklendiği, fiyatların 2015 yılına kadar muhtemelen 2004 seviyelerinin üzerinde kalacağı belirtildi.

Son yıllarda dünya ekonomisindeki hızlı büyümenin petrol piyasalarında kapasiteyi zorlayarak fiyatları eşi benzeri görülmemiş şekilde artırdığına işaret edilen raporda, 2001 yılında varili 20 dolar olan petrolün günümüzde 140 doların üzerine çıktığı, Ocak 2007'den bu yana iki kattan fazla arttığı vurgulandı.

Petrol fiyatlarının başlangıçta talepten kaynaklandığı, ancak son zamanlarda arz kaygıları ve mali etmenlerin de buna katkıda bulunduğu, küresel gayrisafi yurtiçi hasıla büyümesi küçülürken, talep baskısı düşmesine rağmen, petrol fiyatlarının gelecek iki yılda mütevazi bir düşüş göstereceği kaydedildi.

Petrol fiyatları, stokların düşük olması, sınırlı atıl kapasite, arz kaygıları, yeni rezervler bulunması ve petrol dışı kaynakların geliştirilmesi konusundaki belirsizlikler nedeniyle oynaklığını sürdürecek.

Raporda, yüksek gıda ve petrol fiyatlarının gelirlerin üreticilerden tüketicilere önemli biçimde yeniden dağıtımına yol açtığı ve hane halkında, ekonomilerde ve küresel istikrarda üzerinde önemli olumsuz etkileri olduğu ifade edildi.

Dünya Bankası'nın 8 ülkede yaptığı çalışmada, 2005 ve 2007 arasında gıda fiyatlarındaki artışın yoksulluğu yüzde 3 artırdığı, gıda fiyatlarındaki yükselişin sonucu olarak dünyada toplam yoksul sayısının 73 milyon artarak 105 milyona çıkabileceği vurgulanan raporda, gıda fiyatı krizinin sadece Afrika'da 30 milyon kadar insanı yoksulluğa itebileceği kaydedildi.