Tarihî eser koleksiyoncuları kanunla kurtuldu

Buna göre 11 Mart 2005'ten önce koleksiyonunda 'taşınmaz kültür varlığı' niteliğinde mezar taşı, kapı, pencere, tavan oyması veya çeşme alınlığı gibi eser bulunduranlar, artık bunları müzelere iade etmek zorunda değil. Bu arada belediyelere tarihî eserleri onarmaları için ayrılan paranın yarıdan fazlasının kullanılmadığı ortaya çıktı. Tarihî eser onarım payının 2007 sonuna kadar 234 milyon YTL'yi bulduğunu açıklayan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, bunun belediyeler tarafından sadece 90 milyon YTL'sinin kullanıldığını, geriye kalan 140 milyon YTL'nin ise 'bankada yattığını' kaydetti.

Meclis Milli Eğitim Komisyonu, 'Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nda değişiklik yapılmasını öngören yasa tasarısı'nı görüşerek kabul etti. Tasarıyla, 11 Mart 2005'ten önce koleksiyonunda 'taşınmaz kültür varlığı' niteliğinde eser bulunduranlar, bunları müzelere iade etme zorunluluğundan kurtuldu. Ancak usulüne uygun olarak koleksiyonerler tarafından bağlı bulundukları müzedeki envanter defterine kaydı yaptırılmış taşınmaz kültür varlıkları, değiştirilemeyecek ve satılamayacak. Kültür Bakanı Ertuğrul Günay, koleksiyonerlerden geri istenen taşınmaz kültür varlıklarının envanter çalışmasının sürdüğünü; sayının 10 bini bulacağını tahmin etmediğini söyledi. Türkiye'de binin üzerinde koleksiyoncu bulunduğunu, bunların çok önemli bir kısmının saygıdeğer olarak bilindiğini belirten Günay, koleksiyonerlere 'tarihî eser kaçakçısı' imasında bulunulmasını doğru bulmadığını kaydetti. CHP'li üyeler ise kabul edilen kanunun 'tarihî eser kaçakçılığına sebep olacağını ve bir af niteliği taşıdığını' savundu.

Koleksiyonerler, 15 Mart 1984'ten itibaren taşınmaz kültür varlıkları ve bunlardan koparılan tarihî eserleri, yasadışı olarak envanterlerine kaydetti. Bakanlık, 11 Mart 2005 tarihli bir genelgeyle, valiliklerden koleksiyoncuların yasadışı işlemlerine izin vermemesini istedi. Koleksiyoncular, genelgenin iptali için Danıştay'a dava açtı. Danıştay 13 Kasım 2006 tarihli kararıyla bakanlığı haklı buldu. Eski Kültür Bakanı Atilla Koç, Danıştay'ın kararı üzerine 30 Ocak 2007'de acil bir genelge yayımlayarak koleksiyonculardan, eserleri müze müdürlüklerine teslim etmelerini istedi. Ancak aksaklıklar yaşandı. Koç'un 26 Nisan 2007'de yayımladığı genelge de sonuçsuz kaldı. Yeni bakan Ertuğrul Günay 6 Aralık 2007'de bir genelge daha yayımladı. Ancak bakanlık, sonradan tutum değiştirerek eserleri toplamaktan vazgeçti.


ZAMAN