Zonguldak?ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde, kazı çalışmaları 2 yıldır yaz mevsiminde süren ve MÖ 7. yüzyılda kurulan Karadeniz?in 'Efes'i Antik Teion Kenti?nde, 15 Temmuzda başlaması planlanan kazılarda 8 Yunan öğrenci de görev alacak.
Trakya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Kazı Ekibi Başkanı Prof. Dr. Sümer Atasoy, içinde harita mühendisi, arkeolog ve sanat tarihçisi gibi uzmanların yanı sıra Yunanistan?daki Yanya Üniversitesi?nde öğrenim gören 8 Yunan öğrencinin yer alacağı 35 kişilik ekiple antik kentte kazı çalışmalarını yürüteceklerini söyledi.
Ödeneğin kendilerine aktarılması durumunda 15 Temmuzda kazıya başlamayı hedeflediklerini, ek kaynak temin ederlerse de 3 ay çalışmalarını sürdüreceklerini anlatan Atasoy, şunları kaydetti:
'Antik tiyatroda, hamamda ve kalede kazılarımız devam edecek. Eğer izin alabilirsek su altında iki mendirek var, iki arkeolog dalgıçla burada inceleme yapacağız. Mendireklerin ölçüleri alınarak fotoğrafları çekilecek. Türkiye?de Karadeniz sahillerinde ilk kez yapılan kazılar, bölgenin önemli ticaret kenti olduğunu gösteriyor. Orman ürünlerinin yanı sıra avlanan palamutlar satılarak ticaret gerçekleştirilmiş. Ayrıca, benzerine az rastlanan hamamın da bir bölümünü ortaya çıkardık. Antik kentin büyük hamam ve mezarlar dolayısıyla tedavi merkezi olduğunu da tahmin ediyoruz.'
Geçen yıl ki kazılarda hamam duvarında ve bir binanın eşik taşında Roma döneminde üremeyi, bolluk ve bereketi simgeleyen 2 kabartma fallus (erkek cinsel organı) bulduklarını belirten Atasoy, 'Kabartmaların Roma dönemine ait olduğunu tahmin ediyoruz. Bereket Tanrısı?na kısır bir adam çocuğunun olması için ya da çiftçi ürününün artması için kabartmaları adak olarak kullanabiliyor. Kazılarla bunlar ortaya çıkacaktır' dedi.
Yunan turist ilgisi
Antik kenti Ege Bölgesi?ndeki Miletos kentinden gelenlerin kurduğunu, çok sayıda medeniyete de yerleşim merkezi olduğuna işaret eden Atasoy, şunları kaydetti:
'Karadeniz?de Kastamonu, Sinop, Samsun, Ordu ve Trabzon?da eski yerleşim alanlarının izleri kayboldu. Filyos bu açından bozulmamış ve el değmemiş tek yer konumunda. Çok heyecanlı bir durum. Yunanistan?da 4-5 yerde konuyla ilgili verdiğim konferanslar ilgi gördü. Bu yıl Yunanistan?dan bir otobüs turist kazı alanını gezerek, turizm köprüsü kuracak. Bölgede 2 gün süreyle yerel yönetimin katkısıyla turistleri ağırlayacağız. Antik kent ortaya daha fazla çıktığında Filyos turizmine önemli hizmet edecektir.'
Prof. Dr. Atasoy, bu yıl ki kazıların 15 işçiyle yürütüleceğini, ek kaynak temini durumunda bu sayıyı artırarak hamamı ve antik tiyatronun en azından yarısını gün ışığına çıkarmayı amaçladıklarını kaydetti.
Filyos?ta bu kazı sezonunda üniversite öğrencilerine yönelik yaz okulları da açmayı planladıklarını belirten Atasoy, 'Kazı saatlerinden sonra öğrencilere İngilizce, fotoğrafçılık, çizim ve mozaik dersi vereceğiz. Bu da bölgede turizm hareketliliğine katkı sağlayacaktır' dedi.
AA
