Irak?tan Birliklerin Çekilmesi: Avustralya-ABD çatlağı mı?
Abdul Ruff*
2008 Mayısının sonlarında ABD?nin sadık müttefiki ve beş yıl önce başlayan Irak savaşına askeri birliklerini ilk gönderen ülkelerden biri olan Avustralya resmen Irak?taki çarpışma operasyonlarını sonlandırdı. 2008?in ortalarında ülkenin 550 kişilik savaş birliğini büyük ölçüde eve getireceği sözü üzerine Kasım?da makamına ilerleyen Avustralya Başbakanı Kevin Rudd Irak?a birliklerini konuşlandırmanın Avustralya?yı terörizmin daha çok hedefi haline getirdiğini söyledi. Bununla birlikte birkaç yüz askeri birlik diplomatları korumak, güvenlik ve karargahların bağlantıları olarak görev yapmak için Irak?ta kalmaya devam edecek. Avustralya aynı zamanda geride körfezdeki petrol platolarını gözetlemeye yardımcı olan bir savaş gemisi ve iki deniz murakabe gemisini geride bırakacak. Ancak Rudd Afganistan?daki 1000 Avustralya askerini tutmaya kendini adamış olarak duruyor.
Avustralya, savaşı desteklemek için operasyonlarda 1500 civarında askere sahip ve bunlardan yaklaşık 550 tanesi çatışma görevinde konuşlandırıldı. 300 civarında asker Bağdat?taki Avustralyalı ve diğer diplomatları korumanın yanı sıra lojistik ve hava gözetim görevleri için Irak?ın içinde kalmaya devam edecek. Ayrıca 500 asker, içlerinde Basra körfezindeki HMAS Stuart firkateyninde bulunan 200 denizci de dahil olmak üzere bölgede kalmaya devam edecek. Avustralya aynı zamanda geride iki deniz gözetleme hava uçağı bırakacak.
Şubat ayının başlarında Avustralya Savunma Gücü Başkanı Hava Komutanı Marshal Angus Houston bir senato soruşturmasında Irak?ta birliklere daha fazla ihtiyaç duyulmadığını söylemişti. Savaşan birliklerin gelecek birkaç hafta içinde evlerine dönmeleri bekleniyor. ABD güdümlü terör savaşında Avustralya güçlerince icra edilen terör ?hizmetlerine? dair yaptığı yorumunda Savunma Bakanı Joel Fitzgibbon şunları söyledi: ?Askerlerimiz güney Iraktaki yerel halkın Saddam Rejimi altında çektikleri acıdan uzaklaşmaları için en iyi muhtemel fırsatı sağlamak yönünde yorulma bilmeksizin çalıştılar. Hükümet olarak bizler onların hizmetlerinden son derece gurur duyuyoruz.?
Gerçek?
Geri çekiliş draması hakkında çelişkili haberler vardı. Zikar Eyaleti Valiliğinden bir sözcü 30 Mayıs tarihinde Nasıriyedeki Talil Üssünden birliklerin geri çekildiğini ve yerlerine ABD güçlerinin yerleştirildiğini söyledi. Ancak güney şehri Basra?daki bir İngiliz askeri sözcüsü ise geri çekilmenin halen yürütülmekte olduğunu ifade etti. Geri çekilme demeçlerinin verildiği zaman Avustralyalıların Iraktaki savaşa karşı olduklarına dair yapılan kamuoyu anketinin yüzde 80?lere ulaştığı vakit geliyor. Irak Lideri Saddam Hüseyinin devrilmesi ve akabinde öldürülmesini takiben Avustralya askerleri 33.000 Irak Ordusu askerinin eğitimine yardım etmişti. Onlar Iraklılara lojistik yönetimi, çatışma hizmeti desteği ve karşı direniş operasyonları eğitiminde yardım ettiler. Avustralya aynı zamanda Irak sahillerindeki petrol platolarını korumak için körfeze askeri uçaklar ve savaş gemileri gönderdi. Güçlü 515 askeri birliği Zikar bölgesinde çoğunlukla Iraklı güçleri destekledi ve eğitti.
65 ordu eğitimcisinin yanı sıra Avustralya askerleri Bağdat?ın güneyinde yaklaşık 185 mil (3000 kilometre) ötedeki Talil?de konuşlandılar. Bunlar ?yeniden yapılanma ve yardım? çalışması dahil Iraklı güçlere güvenlik eğitimi sağlamakla sorumluydular. Geçen iki yıl boyunca güneydeki Iraklı güçlere arka çıkmayı teklif için hazırda beklemekteydiler. Savunma Bakanı Joel Fitzgibbon görevin bir başarı olduğunu deklare etti ve bunun Irak?ın kendi güvenlik güçlerinin başarılı şekilde kontrolü ele almasına imkan tanıdığını söyledi.
Öte yandan ülke genelinde şiddet devam etti. Bağdat?ın batısındaki bir Irak polis kontrol noktası intihar saldırısının hedefi oldu ve polisin bildirdiğine göre saldırı sonucu en az 13 kişi öldü 23 kişi de yaralandı.
Geri Çekilmeye Muhalefet
Liberal Partiden Avustralya Muhalefet Lideri Brendan Nelson birliklerin geri çekilmesini destekledi ancak kendisinin ?Iraklıların kendi şahsi güvenliğini çekip çevirmelerine? yardım etmeye devam etmelerin için bazı eğiticilerin geride kalmasını tercih ettiğini söyledi. Lakin diğer bir Liberal Parti Politikacısı Irak?taki görevlerinin henüz sona ermediğini ifade etti.
Ancak Rudd?un selefi olan ve koltuğunu kaptıran sabık Başbakan John Howard son günlerde çoğunlukla Irak savaşıyla ilgili mevzuda kendisinin birliklerin geri çekilmesi kararından ?şaşkına döndüğünü? söyledi. ?Eğer son seçimlerde makamıma geri dönmüş olsaydım bizler (birliklerimizi) eve getiremiyor olacaktık, onların hemen sona erebilecek görevlerinin bir eğitim görevine dönüştüğüne bakıyor olacaktır.? dedi Howard kızgınlıkla.
Ülkesini 11 yıl yöneten ve ABD Başkanı George W. Bush ile dostluğunu kutlayan Howard gazetelere verdiği demeçte 2003 yılında Avustralya askerlerini gönderme kararının ?çok, çok, çok zor? olduğunu söyledi. Ancak bu tercihine sahip çıkarak bunun Avustralya?nın Amerika Birleşik Devletleriyle ittifakının daha da derinleşmesine yardım ettiğini söyledi.
2007 Eylülünde o zaman Avustralya Başkanı olan Howard ülkesinin Irak?taki askeri varlığını sürdürmeye adanmış olarak kaldığını ileri sürerek bunun ?bizim ABD başkanlığındaki en yakın müttefik ve dostumuza? Avustralya desteğinin güçlü bir göstergesi olduğunu söyledi. Amerika başkanının Sydney ziyaretinde konuşan John Howard Avustralya birliklerinin Irakta tutulması kararının ?herhangi bir takvime değil de sahadaki duruma bağlı olarak? yapılması gerektiğini söyledi. Başkan Bush Sydney?de 21 Uluslu Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Teşkilatı?nın (APEC) zirvesine katıldı. Bush müttefiklerinden daha fazla askeri taahhütler elde etmek istedi. Howard?ın yorumları, Irak?taki kıdemli bir ABD ordu komutanın 2008 Mart ayıyla birlikte Amerikan birliklerinin azaltılabileceği tavsiyesini üstü kapalı yaptığı bir zaman diliminde geldi. Ancak yıllık APEC toplantısına ev sahipliği yaparken Howard zirve gündemine yüksek iklim değişikliklerine dair bir deklarasyon yerleştirdi.
Bir Gözlem
Avustralya askerlerinin Irak topraklarından gerçekten geri çekilip çekilmediği meselesi kesinlikle çok da berrak değil. Ancak medya haberlerine bakılırsa Avustralya askeri güçlerinin bir kısmının geri çekildiği söyleniyor. Ve elbette Avustralya güçlerinin kısmi geri çekilişi Avustralya ile ABD arasında herhangi ciddi bir çatlak bulunduğuna gerçekten işaret etmiyor. Oysa bu, kapitalist dünyanın nefret ettiği ve üstesinden gelmeye çalıştıkları insanlara karşı başlattıkları birleşik ?savaşlar? temeline dayanan onlarca yılı aşkın güçlü bağların aşındığını göstermesine rağmen böyle.
Bazı ölçülerde küresel olarak komünist egemenliğini sona erdirmek, İslam dünyasını dehşete düşürmek ve üçüncü dünya ülkelerini salt Amerikan güdümlü, batının müziklerini dinleyen, batılı güçlerle birlikte onların ekonomik ve politik planlarına bağlı birer kukla rejimler haline getirilmeleri amaçları başarıldı. Bu ülkelerin doğal kaynaklarının sömürülmesi şiddetini kesmeksizin devam ederken çıktılarından en sonuncusu da ciddi evrensel sonuçlarıyla birlikte yaşanan gıda kriziydi.
Bununla birlikte eğer Amerika ve Avustralya?nın ?teröre karşı savaş? ve diğer küresel konulardaki politikalarında hakikatte bir belirsizliğe doğru gidişat var ise, ardından sadece Avustralya?nın eylemlerinin gelecekteki yönü ABD-Avustralya ilişkilerinin kati bir konumunu gösterecektir. Ne de olsa Avustralya Iraktaki ana güçlerinin tamamını geri çekmiş değil ve halen Afganistan ve Irak?ta her ikisinde Müslümanlara karşı savaşıyorlar. Ve İran?a gelince, Avustralya uluslararası ilişkilerde Amerikan konumlanışının tersine açıklamalar yapmadı.
*Abdul Ruff, Hindistanlı bir analizci, araştırmacı ve eleştirmendir.
Bu makale Ömer Saitoğlu tarafından TİMETURK için tercüme edilmiştir.
