İşte çölün ortasına dev petrol rafinerisi

Bütün dünyada petrol fiyatlarının aşırı yükselmesi nedeniyle tartışmalar sürerken, Suudi Arabistan'ın petrol üretim şirketi Aramco, çölün ortasında Hurais Bölgesi'nde ülkenin en büyük petrol üretim tesisini inşa ediyor.

Önümüzdeki yılın haziran ayında üretime geçmesi beklenen tesisi 28 bin kişi inşa ediyor. 10 milyar dolardan fazlaya mal olması beklenen tesisi yapmak için işçiler, 50 dereceye ulaşan çöl sıcağında, kum fırtınalarının arasında tesisi bitirmek için büyük çaba harcıyor.

Aramco şirketi yetkilileri, ülkede bulunan yabancı gazetecilere Riyad-Dammam arasında bulunan ve en yakın yerleşim yerine 200 kilometre uzaklıkta çölün ortasında yer alan Hurais Petrol Çıkarma Tesisi'ni gezdirdiler. Şirkete ait iki Boeing 737 uçağıyla çölün ortasında bulunan pompa istasyonundaki özel havalimanına götürülen gazeteciler, daha sonra 1 saatlik karayoluyla tesisin inşa edildiği bölgeye gittiler.

Gazetecilere bilgi veren Aramco Başkan Yardımcısı Emin El Nasir, şirketlerinin 85. yılını kutladığını ve Hurais projesinin en önem verdikleri proje olduğunu belirterek, şunları söyledi:

'Bu proje için 10 milyar dolar harcıyoruz. Hatta sürekli artan malzeme fiyatları nedeniyle maliyetin biraz daha artacağını biliyoruz. Tesisi 2009 Haziran ayında üretime açmak istiyoruz. Burası devreye girdiğinde günde 1 milyon 200 bin varil petrol üretimi gerçekleştirilecek. İnsaatın yüzde 55'i tamamlandı. Proje Suudi Arabistan tarihinde insan eliyle yapılan en büyük projelerden biri. 28 bin kişi inşaat için çalışıyor. Amacımız Suudi Arabistan'ın üretim kapasitesini, 2009 yılının sonunda günlük 12 milyon varile çıkarmak. Aramco petrol piyasalarındaki en önemli oyunculardan biri. Dünyaya en kaliteli petrolü üretebilmek istiyoruz.'

El Nasir, amaçlarının 2011 yılına 50 milyar petrol rezerviyle girmek olduğunu ve günlük olarak ürettikleri petrol kadar petrol bulmak amacıyla da her türlü çalışmayı yaptıklarını belirtti. Nasir, dünyada yaşanan üretim sorunlarına karşı da her zaman yedekleri bulunduğunu belirterek, 'Günlük 1,5-2 milyon varil ham petrol rezervimiz var. Bunun gerektiği zamanlarda kullanıyoruz. Daha once Körfez Savaşı'nda bu yedek kapasiteyi kullanmıştık. ' diye konuştu.

Aramco şirketi Halkla ilişkiler Müdürü Ziyad El Şiha ise Riyad ile Dahran arasında güney doğuda çölün ortasında yeni bir kasaba doğduğunu belirterek, 'Bu tesislerde çıkarılan ham petrol metan, etanol ve ağır gazlardan arındırılıyor. Özel tanklarda depolanıyor. Sonra da ülkenin batısından doğusuna uzanan günde 5 milyon varil petrol taşıyan boru hattına aktarılıyor. Şu anda tam kapasiteyle kullanılmasa da her an hazır. Pompalama istasyonlarında 3 tane Rolls Royse motor var. Gaz türbiniyle çalışan motorlarla pompalama yapılıyor' dedi.

Aramco yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Hurais Petrol Üretim Tesisleri, Suudi Arabistan'ın bugüne kadarki en büyük projesi olma özelliğini taşıyor. Burada, Hurais ve hemen yanında yine çölde bulunan Abu Civan ve Mezalic bölgelerinde 420 petrol kuyusundan çıkarılacak olan ham petrol işlenecek. Gerek üretimde kullanılan teknolojilerle, gerekse üretim kapasitesiyle büyük önem taşıyan tesisin, hemen yakınında bulunan Gavar Petrol Üretim Tesisinde günde 5 milyon varil petrol üretiliyor.

Verilen bilgiye göre, Aramco şirketinin günlük üretim kapasitesi temmuz ayında 9,7 milyon varile çıkacak. Şu andaki günlük üretim ise 1,5-2 milyon varil düzeyinde bulunuyor.

Suudi Arabistan'ın şu ana kadar tespit edilen rezervi ise 62 milyar varil.

RAKAMLARLA HURAİS TESİSİN ÖZELLİKLERİ

Tesiste şu anda 5 bini Suudi Arabistanlı olmak üzere 28 bin işçi çalışıyor. Tesis bittiğinde ise üretim için 1100 kişi çalışacak. çalışanlar için çölün ortasında 5 yıldızlı otel kalitesinde dinlenme tesisleri yapılıyor. Burada 16 farklı bina içinde çalışacak olanlar, 230 metre kare büyüklüğünde dairelerde kalacaklar.

420 kuyudan petrol çıkarılacak ve buradaki günlük üretim, Ekvator, Katar, Endonezya gibi ülkelerin ürettiği petrolden daha fazla olacak. Üretim için 800 kilometre enerji hattı, 900 kilometre boru hattı döşendi.

TESİSTE KULLANILAN ÇELİKLE İKİ GOLDEN GATE KÖPRÜSÜ YAPILABİLİR

Yetkililerin verdiği bilgiye göre, tesisin yapımında kullanılan 145 bin ton çelikle Amerika'da bulunan Golden Gate Köprüsü'nden iki tane yapılabilir. Ayrıca 470 bin metre küp beton kullanıldı.

Sadece tesisin içinde, 1,5 kilometre uzunluğunda üretim borularını taşıyan çelik iskeleler yapıldı. Toplam boru hattı 4 bin kilometre. Yani Arabistan'dan Moskova'ya kadar boru döşenmiş oldu. Kullanılan kablo miktarıysa 10 bin 720 kilometre. Bu da Arabistan'dan Güney Kore'ye kadar kablo döşenmesi anlamına geliyor. Ayrıca tesiste kullanılmak üzere 300 kilometre fiber optik kablo döşendi.

Tesiste petrol üretimi yapılan kuyularda boşalan yere Körfez'den gelen deniz suyu basınçlı olarak boşaltılacak. Bunun üretilen petrolün artırılmasını sağlamak için çok önemli olduğu belirtiliyor.

YENİ PETROL REZERVLERİ NASIL TESPİT EDİLİYOR

Aramco yetkililerinin verdiği bilgiye göre, şirket her gün ürettiği kadar yeni petrol yatakları bulmak için büyük çaba harcıyor. Bunun için yer üstü inceleme, GPS teknolojisi ve jeolojik özellikleri bir arada kullanarak üç boyutlu modellemelerle çölün altı özel olarak görüntüleniyor. Hatta bunun için insan vücudunu görüntüleyen Emar cihazları gibi özel cihazlar geliştiriliyor.

Aramco yetkilileri, önümüzdeki 20 yılda petrolü bulmak için nano robotları kullanmaya hazırlanıyor. Nano robotlar, önlerine konulacak kameralarla çöl altında bulunan kayalaşmış alanların boşluklarından geçerek yatakların yerini tespit etmek için kullanılacak. Bunda amaç çöl altında farklı katmanlarda bulunan petrolün yerini ayrıntılı olarak tespit edip çıkarmak.

Tespit işleminden sonra petrolü çıkarmak için özel teknikler de geliştiriliyor. Klasik toprağı delip petrolü tek boruyla çıkarmak yerine, bir boru içinde geçen ve toprak altında farklı yüksekliklerde yatay olarak petrol yataklarına giden 4 boru hattı kullanmak. Ham petrol bu şekilde 4 borudan birden çıkarılıyor. Kaynakta petrol bitip su gelmeye başlayınca da, hemen uzaktan kumandayla o boru kapağı kapatılarak üretimin kaliteli olarak sürmesi sağlanıyor. Günümüzde kullanılan bu teknoloji yerine, önümüzdeki yıllarda aynı borudan geçecek onlarca üretim hattı, yer üstünden kablosuz sistemle kumanda edilecek.

Aramco yetkilileri önümüzdeki dönemde Suudi Arabistan'da petrol üretimi için yapılacak 130 milyar dolarlık yatırımın, 50 milyar dolarlık kısmını sadece kendilerinin yapacağını açıkladılar.

TEKFEN DE PROJEDE YER ALIYOR

Türk şirketi Tekfen de Suudi Arabistan'ın en büyük projesinde taşaron olarak 2007 yılından bu yana çalışıyor. Şirketin buradaki faaliyetlerinde 2 bin 800 kişi görev alıyor. Bunlar arasında kilit personel yaklaşık 1000 kişiyle Türkler'den oluşuyor.

Tesisin mekanik işleri, boru montaj işlerini yapan firma, 1,5 kilometre uzunluğundaki en büyük boru taşıma montajını, su pompalama santrallerinin montajını üstlendi. Toplamda 21 bin ton boru, 5 bin 800 ton ekipman montajı yapıyor. Ayrıca boya işlerini de üstlenmiş durumda.

Çöl şartları nedeniyle çalışma koşullarının ağır olduğu inşaatta İş güvenliğine önem veren firmaya, Aramco tarafından İş Güvenliği ödülü verildi.