Suudi çöllerinde yükselen yeni kentler

Kral Abdullah, önümüzdeki 15 yıl içinde, başını Cidde'nin 100 kilometre kuzeyindeki Kral Abdullah Ekonomi Kenti'nin çekeceği altı büyük yerleşim inşa edilmesini planlıyor.

Arap Çölü'nde Kral Abdullah Ekonomi Kenti'nin inşaatı hâlihazırda devam ediyor ve tamamlandığında, 388 kilometrekarelik bir alana yayılacağı hesap ediliyor.

Yerleşim inşaatının ardındakiler, 2020 yılından itibaren bir milyon aşkın kişiye iş sağlanacağını, kentte 2 milyon kişinin yaşayabileceğini belirtiyorlar.

İnşaatın başındaki şirketin yönetim kurulu başkanı Fahd el Raşid, Kral Abdullah Ekonomi Kenti dünyanın en büyük limanlarından birine, bir eğitim merkezine, tatil beldesine sahip olacak. Büyüklüğü Washington'u bulacak ve 15 yıl içinde inşa edilecek. Böyle bir şey dünyada bugüne kadar yapılmış değil' diye konuştu.

Petrol fiyatları şu sıralarda pek düşecek gibi görünmezken, Suudi Arabistan hükümeti gelecekte hammaddelerin günün birinde tükenmesi ihtimaline karşı planlamalar yapıyor.

Hükümetin elde ettiği gelirler hayli yüksek - her gün 11 milyon varil petrol pompalanıyor. Bunun mevcut piyasa fiyatı ise günde 1 milyar doları rahatlıkla aşıyor.

Geçmişte petrol zenginliğinin doruğa ulaştığı başka dönemlerde, hükümetin suya dayalı tarım politikalarıyla çölleri vahaya çevirme projeleri başarısızlığa uğramıştı.

Ancak Krallık şimdi karşı karşıya olduğu bir dizi soruna daha farklı yaklaşma niyetinde.

Krallığın; ekonominin çeşitlendirilmesi, artan nüfusun idare edilmesi (Suudilerin yüzde 40'ı 15 yaşın altında), artan işsizlikle mücadele, Suudilerin eğitimini ve vasıflarını artırma gibi hedefleri bulunuyor.

Yeni kurulacak sanayi sektörleri arasında ise alüminyum, çelik üretimi, petro kimya ve gübre bulunuyor.

Çoğu Güneydoğu Asya kökenli yabancı işçi ordusu gereken altyapıyı ve yerleşim alanlarını inşa etmekte.

Bu kişiler hem az paraya çalışıyor hem de Suudilerin yapmak istemediği işlere talipler.

Ancak Suudi Arabistan yıllar yılı bağımlı olduğu vasıflı ve vasıfsız yabancı işgücü yerine Suudilere koymaya kararlı görünüyor.

Suudi Arabistan karşı karşıya olduğu güçlüklere rağmen, petrol zenginliklerindeki artış ve küreselleşmenin etkisiyle büyük bir değişimin kapısını aralıyor.

Cidde'deki dev Kızıldeniz Alışveriş merkezi gibi sayısız alışveriş mekânı yaratılıyor, uydu televizyonlar ve Batı müziği genç nüfusun üzerinde etkili oluyor.

Yeni ekonomi kentlerinde de bir dizi üniversite kurulması planlanıyor.

Reform yanlıları usulca bu yeni kentlerin ülkenin geri kalanında daha özgür olacağı fikrini dile getiriyorlar.

Peki, ama bu kentlerde kadınların otomobil kullanmalarına izin verilecek mi?

Batı'da ya da diğer Orta Doğu ülkelerinde olduğu gibi kadın ve erkekler aynı mekânda birbirlerine karışabilecekler mi?

Kral dahil kimse bu sorulara yanıt vermeye hazırlanmış görünmüyor.

Reform kapıda ama dini kurumsallaşmanın çok güçlü olduğu bir ülkede reform da yavaş ve kademeli bir süreç olacaktır.

Kral Abdullah Ekonomi Kenti, bu değişimin ilk başladığı yerlerden biri olmaya aday.


BBC