Irak Hakkındaki İddialar Tekrar Gündemde
Jim Lobe*
Amerikan Senatosu İstihbarat Servisi tarafından geçtiğimiz Perşembe yayınlanan yeni bir rapora göre, 2003 yılında yapılan Irak işgali öncesinde, ABD başkanı George W. Bush ve diğer ileri gelen idarecileri tarafından işgale gerekçe olarak gösterilen Bağdat?ın el-Kaide ve kitle imha silahları bağlantılarının, Amerikan İstihbarat Servisinin o tarihte elinde olan delillerle desteklenmediği ortaya çıktı.
Komitenin geçtiğimiz birkaç yıldan beri yayınladığı serinin uzun zamandır beklenen son raporuna göre özellikle Başkan Bush ve yardımcısı Dick Cheney tarafından, savaşın öncesinde ki süreçte sık sık öne sürülen iddialar, istihbarat servisleri tarafından kanıtlanamadı ya da istihbaratçılar arsında ciddi anlaşmazlıklara sebep oldu.
Yayınlanan 172 sayfalık raporda sözleri yer alan komite başkanı Senator Jay Rockefeller?a göre ?Savaşa bahane bulurken Amerikan yönetiminin tekrar tekrar gerçek olarak sunduğu istihbaratlar aslında ya dayanaksızdı ya çelişkiliydi ya da gerçek dahi değillerdi. Sonuç olarak Amerikan halkı Iraktan gelecek tehdidin gerçekte olduğundan çok daha büyük olduğuna inandırıldı?.
Ayrıca Komite Başkanı ?Hiç şüphesiz hepimiz hatalı istihbarata inandık. Fakat Amerikan halkı için kasten çizilen ve tamamen doğru olmadığını bildiğiniz bir resme inanmakla, yanlış istihbarata inanmak arasında temel bir fark vardır? diye ekledi.
Aynı zamanda Komite, Neo-Con(yeni-muhafazakârlar) pentagon görevlileri ile 80?lerin ortalarında İran-Contra skandalı adı verilen olayda önemli rol oynayan İranlı silah taciri Manucher Ghobanifar dâhil olmak üzere İran muhalifi olduğu iddia edilenler arasında Roma ve Paris?te yapılan bir dizi gizli görüşmeyi de geçtiğimiz Perşembe günü ikinci raporunda açıkladı.
Rapor ayrıca, İran-contra oyuncularından bir diğeri olan Amerikan Girişimciler Enstitüsünden Michael Ledeen?in de yer aldığını toplantıların, istihbarat servislerini ve dışişleri bakanlığını güncel konularda bilgilendirmede yetersiz kalan milli güvenlik müsteşar yardımcısı(şu anki milli güvenlik müsteşarı) Stephan Hadley ve Milli savunma sekreter yardımcısı Poul Wolfowitz?in bilgisi dâhilinde gerçekleştirildiğini ortaya koydu.
Rapora göre ?gizli toplantılar? başından sonuna kadar uygunsuzdu ve kötüye kullanıldı..? dahası ?savunma departmanının kıdemli memurları toplantıya ilişkin istihbaratların içeriğini kısalttılar??, yaptıkları açığa çıktıktan sonra da, komite tarafından belirlenen bir basın açıklaması yapıldı.
Her iki rapor da, Cumhuriyetçi partiden Olympia Snowe ve Chuck Hagel?in de aralarında bulunduğu 10 komite üyesi tarafından imzalandı. Tamamı Cumhuriyetçilerden olan beş üye ?azınlığın tamamen süreç dışında bırakıldığı yönündeki iddialar? ve ?Demokratların, politikacıların sözlerini çarpıttıklarını ve kendilerine ait yanlış sonuçlara ulaşmak için bazı istihbaratları kayırdıkları? yönündeki ithamlarla sert bir şekilde rapora muhalefet şerhi koydular. Komitede, Cumhuriyetçi partinin en güçlü üyesi olan Senatör Christopher ?Kit? Bond, raporu politik bir oyun olarak adlandırdığını söyledi.
Raporun sonuçları kadar, yayınlanma zamanlaması da, başkanlık seçim kampanyalarının kritik anında Irak savaşı hakkında devam eden politik tartışmaları daha da artırmaktadır. Bu, özellikle kendi zaferinin asıl dayanağı olan, savaş öncesinde Irak saldırısına karşı açıkça muhalif olan demokrat aday senatör Barack Obama?nın, 2002 kışında savaşa girilmesi için yetki verilmesi konusunda parlamento oylamasında müspet yönde oy kullanan Senatör Hillary Clinton?a karşı bu haftayı garantilemesi anlamına geliyor.
Şimdi Obama, Cumhuriyetçi parti üyesi olan ve aynı zamanda Irak?ı Özgürlüğüne Kavuşturma Komitesi? fahri başkanı olarak işgal öncesi dönemde Bush ve Cheney tarafından ortaya atılan iddiaları sadece desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda iddiaların çoğaltılmasına yardım eden Senatör McCain ile yüzleşiyor.
Yeni rapor aynı zaman da Beyaz Saray eski sözcülüğü ve uzun süre Bush?un danışmanlığını yapan ve o süre zarfında Bush?un özel danışma gurubu üyesi olarak görülen Scott McClellan?ın yazdığı yeni bir kitapta ortaya atılan iddiaları destekleme yönündedir.
McClellan?ın kitabına göre ?Bush ve danışmanları Amerikan halkının öncelikli olarak Orta Doğunun dönüşümünü amaçlayan bir hırs uğruna başlatılacak bir savaşı tam manasıyla desteklemeyeceğini biliyordu?. Peki, ne oldu: Her şey Bush, Beyaz Saray ve Washington?ın hileli politikalarında gizliydi.
McClellan?ın yazdığına göre ?Bush?un ileri gelen danışmanları 2002 yılı yaz boyunca, yakında çıkacak savaşı saldırganca pazarlama kampanyasının bestesini ana hatlarıyla yazmışlardı. Plana göre, savaşa girmeyi haklı çıkarmak için tezat teşkil edecek ve şüphe doğuracak olan ?ima ve kinaye? ve ?istihbaratları kasıtlı olarak umursamama? gibi argümanlar kullanılacaktı.
Resmi olarak yayınlanmadan önce bile en çok satanlar listesinde birden zirveye yükselen kitap, geçtiğimiz iki hafta boyunca hatırı sayılır derecede medyanın ilgisini topladı.
Komite tarafından yayınlanan son iki rapor Amerikan yönetiminin savaş öncesi istihbarat kullanımı üzerineydi. Geçen yıl aynı komite, Amerikan yönetiminin Ulusal İstihbarat Konseyinin iki ana raporu dâhil, istihbarat servislerinin uyarılarını dikkate almaktaki başarısızlığı üzerine bir rapor yayınlamıştı. Rapora göre bir Irak işgali ve işgal sorası oraya yerleşmek büyük bir olasılıkla politik İslam?ın bütün bölgeye yayılması ve Irak içindeki birçok mezhep ve etnik gruplar arasında şiddetli çatışmalara yol açma ihtimalini arttırmasından dolayı El-Kaide?nin işine gelecekti. Buna rağmen raporun içeriği üst düzey yöneticiler tarafından ya değersiz görüldü ya da dikkate alınmadı.
En son rapor Amerikan üst yönetiminin, özellikle de başkan Bush ve yardımcısı Cheney?in Ağustos 2002 ile işgalin başlama tarihi Mart 2003 arasında o zamanlar sahip oldukları istihbarat raporlarına dayanarak verdikleri demeçleri kıyaslıyordu.
Raporun bulgularına göre, Beyaz Saray ısrarlı bir şekilde el-Kaide ile Irak arasındaki bağları abartarak ikilinin kitle imha silahları üzerinde eğitim ve uzmanlık konularını da içeren bir operasyonel ilişki içerisinde olduğunu iddia ediyordu. Rapora göre ortaya atılan iddialar o zaman elde edilen istihbarata göre doğrulanmayan iddialardı.
Ayni zamanda raporda, elde edilen istihbaratın, Beyaz Saray?ın Saddam Hüseyin?in Amerika?ya karşı kullanılması için terörist gruplara vermek üzere kitle imha silahları hazırlattığı yolundaki iddiaları yalanladığı saptanmaktadır.
Yine rapora göre istihbaratçılar özellikle Cheney?in sıkça ortaya attığı iddiaları asla doğrulamadı ki bunlar arasında 11 Eylül saldırılarının organizatörlerinden Muhammed Atta?nın saldırılardan birkaç ay önce üst düzey bir Iraklı istihbarat görevlisiyle Prag?da tanıştığı yolundaki iddia da yer almaktadır.
Rockefeller ?Başkan ve danışmanları Saddam Hüseyin yönetimini devirme gerekçesi olarak 11 Eylül sonrası El-Kaide?ye karşı açılan savaşı kullanarak amansız bir kampanya başlattılar. Amerikan halkına tehdit olarak gösterilen bu iki unsurun ortak bir organizasyon olduğu ve birbirinden farksız, tek bir tehdit olduğu anlatılmıştı ki; bu esasen gerçek değildi ve bu sahte gerekçelerle halk savaşa yönlendirildi? dedi.
Rapora göre, o tarihte, istihbarat çevrelerinin Irak?ın Kimyasal silah programı ve özellikle iddia edilen nükleer silah programının durumu hakkında, ileri gelen devlet adamları tarafından belirtildiğinden çok daha ciddi derecede şüpheleri vardı. Dönemin savunma bakanı Donald Rumsfeld?in, Irak hükümetinin kitle imha silahlarını yeraltı tesislerinde sakladıkları yönündeki açıklamaları, istihbarat çevrelerinin o dönemdeki raporlarıyla örtüşmüyordu.
*Jim Lobe?un ABD dış siyaseti ve özellikle Neo-Conservative?lerin George W. Bush yönetimine etkileri hakkındaki bloğu http://www.ips.org/blog/jimlobe adresinden okunabilir.
Bu makale Muzaffer Demirkılınç tarafından TİMETURK için tercüme edilmiştir.
Kaynak: http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/JF07Ak04.html
