Rusya'dan Nabucco atağı

Orta Asya ve Hazar enerji kaynaklarında Rusya ve batı ülkeleri arasındaki rekabet nefes kesen hızla devam ediyor. Kazakistan'ın Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı üzerinden sevkiyat kararı almasının ardından Türkmenistan ve Azerbaycan doğalgazının da Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaşımını sağlayacak Nabucco hattına doğalgaz verme ihtimali Rusya'yı harekete geçirdi.

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Temmuz başında bu iki ülkeye ziyarete çıkmaya hazırlanırken, Gazprom başkanı Aleksi Miller, Azerbaycan ve Türkmenistan doğalgazını Avrupa fiyatlarında almaya hazır olduklarını açıkladı.

St. Petersburg'da gerçekleşen Bağımsız Devletler Topluluğu zirvesi ve 'Uluslar arası Ekonomik Forum' toplantısında Medvedev bu iki ülke devlet başkanları ile ayrı ayrı görüştü. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov, Medvedev'i ülkelerine davet etti.

Rusya lideri başta enerji konusu olmak üzere ikili ilişkilerin geliştirilmesi düşüncesi ile 3-4 Temmuz'da Azerbaycan'a, 4-5 Temmuz'da da Türkmenistan'a bir ziyaret gerçekleştirecek.

Gazprom Başkanı Aleksi Miller hafta başında Azerbaycan'a bir ziyaret gerçekleştirerek Aliyev'le bir araya gelmiş ve Azeri doğalgazını Avrupa fiyatlarında almaya hazır olduklarını açıklamıştı. Miller, ardından da Türkmenistan'a giderek aynı teklifi yaptı. Rakamın ulaşım masrafı düşülmek kaydı ile bin metreküp için 300 doların üzerinde olması bekleniyor. Miller'in Bakü temaslarının Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Nahçıvan ziyaretinden birkaç gün önce gerçekleşmesi de anlamlı bulunuyor.

Miller, St. Petersburg zirvesinde Türkmenistan için de özel bir teklifte bulundu. Gazprom başkanı Aşkabat'la mutabakat sağladıklarını, 1 Temmuz'dan itibaren bu ülkeden Avrupa fiyatlarında doğalgaz alımı için anlaşma imzalamaya hazır olduklarını açıkladı.

Rusya, Türkmen gazına bin metreküp için 160 dolar ödüyor. Miller Kazakistan'la da benzer bir çalışma yürütüldüğünü kaydetti. Türkmenistan halen ürettiği yıllık 80 milyar metreküp doğalgazın 50 milyar metreküpünü Rusya üzerinden, 10 milyar metreküpünü de İran üzerinden ihraç ediyor. Rusya'dan sonra eski Sovyet ülkeleri için de en büyük doğalgaz rezervlerine sahip olan Türkmenistan, yıllık kapasitesini en az iki kat artırmak için yatırımlar planlıyor.

Medvedev, zirve nedeni ile St. Petersburg'a gelen Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko'yu da uyardı. Türkmenistan'dan Avrupa fiyatlarında alım gerçekleşeceği için 2009 yıl başından itibaren fiyatların iki kat artırılması planlanıyor. Bu durumda Kiev'le yıl başında gelenek haline gelen yeni bir krizin ip uçları şimdiden verilmiş oldu.