Haber Merkezi / TIMETURK
Detayların gazeteye sızdırıldığı iddia edilen habere konu edilen anlaşmanın Irak?ta ciddi politik sonuçlar doğuracağı iddia edildi. Anlaşmaya göre ABD askerlerinin Iraktaki üsleri kalıcı olacak, istedikleri askeri operasyonları düzenleyip Iraklıları tutuklayabilecek. Daha da ötesi askerler, Irak kanunlarına da tabii olmayacak. Bir anlamda Amerikan mandasının resmen onayı olacak bu anlaşmaya göre, Irak, sadece kağıt üstünde bir devlet olurken, Orta Doğu, Arap ve İslam dünyasında bir söz hakkı bulunmayacak.
Anlaşma Irak kadar Amerikan iç politikasını da karıştırmaya aday. Bush?un anlaşmanın ay sonunda kadar tamamlanmasını istediği ve böylece 2003 işgalini temize çıkarmayı ilan etmeyi istediği de haberde öne sürüldü. Böyle bir hareketin, olası başkan adaylarından Barrack Obama?nın seçim kampanyasında söz verdiği Irak?tan çekilme planlarının da altını oyacağı da haberde verilen diğer önemli bir yorum.
Amerika?nın Irak?ta 151 bin askeri bulunuyor. Önümüzdeki ayki çekilmelerden sonra bu sayının 142 bin?e, Irak?ın işgalindeki sayıdan 10 bin fazlasında korunması planlanıyor. Yeni anlaşmaya göre ABD?nin Irak?ta 50?den fazla askeri üssü bulunacak. ABD tarafı, bu üslerdeki askerlerin operasyon ve yargı bağımsız olmalarını da istiyor.
ABD?nin detaylarını gizli tutmak istediği anlaşmanın Irak?ta büyük tepkiler doğurmasından endişe ediliyor. Haberde görüşü alınan Irak?lı politikacının ?Bu egemenliğimize büyük bir darbedir? sözüne yer verildi. Adı gizli tutulan bu politikacı, anlaşmanın ayrıca Irak hükümetinin kukla hükümet olarak görülmesinin de onayı olacağına işaret etti.
Irak halkı ABD'nin esiri
Anlaşmanın diğer bir detayı da Irak hava sahasının, ?terörle savaş? uyarınca ABD?ye bırakılıyor olması. Bush?un ay sonuna bitirmeye çalıştığı anlaşma, ABD tarafında ?stratejik müttefiklik? adı altında veriliyor olsa da, İran anlaşmaya sert tepki gösterdi. İran?dan Ali Ekber Haşemi Rafsancani, anlaşmanın ?sürekli işgal? anlamına geleceğini ve Irak halkını ?Amerikan esirlerine? dönüştüreceğini kaydetti.
Irak hükümeti, her ne kadar Irak egemenliğine zarar verecek bir anlaşmaya karşı olduklarını söylese de, Irak?ta Şii?lere karşı politik çıkarlarının korunması için Bush?un planına boyun eğecekleri yorumuna da haberde yer verildi. Ayrıca haberde, Irak hükümetinin anlaşmayı geciktirmeye çalıştıklarını fakat Başkan Yardımcısı Dick Cheney ve Büyükelçi Ryan Crocker?ın aylardır anlaşmayı kabul ettirmek için baskı yaptıkları belirtildi.
Son olarak, Irak nüfusunun 5?te 1?ini oluşturan Kürtlerin, Irak?taki egemenliklerini sürdürebilmek için ABD anlaşmasını destekleyecekleri ve Şii?lerden korkan bazı Sünni Arap liderlerinin de anlaşmaya evet diyecekleri bilgisine de yer verildi. Irak?ta en büyük direnişi gösteren Sünni Arap?ların da anlaşmayla ikiye bölünebileceklerinin de altı çizildi.
The Independent, Bush'un bu planı başkanlık süresi sona ermeden yürürlüğe koyarak 2003'te başlatılan işgal hareketinin sonucunun zafer olduğunu ilan etmek istediğini de savundu.
