Oğuz ESER / TIMETURK
Rusya ile ABD arasındaki sürtüşmeler özellikle Putin sonrasında artarken, soğuk savaşta çehre değiştirmeye başladı. Kosova?dan Gürcistan?a kadar dünyanın her noktasında çıkarları birbiriyle çatışmaya başlayan Rusya ve ABD arasındaki çekişme, silahlanmadan silahlandırmaya dönüştü.
Dün Robert Fisk?in TimeTürk?te çevirisi yayınlanan The Independent?taki makalesinde, ABD?nin yeni Demir Perde oluşturduğunu gönderme yapmıştı. Bu yeni savunma hattı, GreenLand?dan başlayarak, Kosova?dan geçerek Türkiye?ye uzanıyor. Arkada ise Rusya, Çin ve Hindistan'ın yer aldığı belirtiliyordu.
Populer Mechanics Dergisi, ABD ve Rusya arasındaki silahlan(dır)ma yarışının kızıştığı 6 bölgeyi incelediği haberinde, silah satışlarının bu iki ülkenin ?dış politikasının uzantısı? olduğunu belirtti. Haberde Rusya?nın gerek maddi gerekse de uluslararası baskı için, silah anlaşmalarına özel önem verdiği kaydedilirken, ABD?nin de müttefik sayısını artırmak için savunma sanayini kullandığının altı çizildi.
Amerikan firmaları yurtdışına iki yolla silah satabiliyor. İlk yol Pentagon?un hükümetler arası yaptığı anlaşmalarla. İkinci yol ise firmaların alıcılarla anlaşması... İkinci yoldaki 14 milyon doların üzerindeki her satış Kongre?den onay almak zorunda.
Ruslar ise, SSCB dağıldıktan sona silah üreticilerini Rosoboron altında birleştirmeye uğraşıyor. Devletin yönettiği bu firmayla Rus hükümeti, silah satıcılarının çıkarlarıyla ülke çıkarlarını aynı paralele ve dış politika çizgisine oturtmaya çalışıyor.
Güney Amerika
Venezüella ve Columbia arasındaki ihtilaflar ve Rus-Amerikan çıkarlarının çakıştığı bu bölgede, Chavez destekli sol militanlar Columbia hükümetiyle çatışıyor. Geçtiğimiz günlerde Columbia hükümeti sol FARC militanların lideri bir bombardımanla öldürmüştü. Sık ormanlarla kaplı bu bölgedeki askeri üstünlük için ABD ve Rusya?nın helikopterlerine çok iş düşüyor. Columbia?nın elinde, 2007?de teslim edilen UH60L Blackhawk helikopterlerine karşılık Venezüella?nın elinde Rus Mu?24 Hind?ler var.
Bu bölgedeki ikinci ihtilaflı bölge Peru ve Şili. 1870?lere dayanan sınır anlaşmazlıkları bu iki ülkeyi soğuk savaştan beri iki farklı güç odağına yanaştırdı. Peru ile Rusya arasındaki sıkı ilişkiler 1968?e kadar uzanıyor. Başa gelen cuntadan beri ülkede Rus silahları hakim. 2002?de Peru, sesten 4 kat hızlı giden havadan havaya AA?12 füzeleri aldığını söylemişti. Çalkantılı da olsa ABD?ye yakın politika izleyen Şili?ye de buna karşılık AIM -120?lerin satışı onaylanmıştı.
Orta Doğu
Bölgedeki yakın zamandaki gerilim Suriye?nin sözde nükleer tesisinin İsrail uçakları tarafından vurulması ile artmıştı. 1948?lere kadar uzanan Suriye ve İsrail arasındaki çatışma Golan tepelerinin 1967?de kaybedilmesiyle daha da sert bir çizgiye ulaşmıştı. Yakın zamanda Türkiye?nin arabuluculuğuyla Suriye İsrail arasındaki barış havası esse de, ABD ve Rus şirketleri iki ülkedeki silahlanma yarışını kendi çıkarlarını kontrol etmeye çalışıyor. İsrail?in elindeki AH-64D Apache?lere karşı Ruslar, havadan karaya atılan S?19 füzeleri yüklenebilen araçları 2007?de Suriye?ye sattı.
İran?ın Buşehr şehrinin hava sahası belki de dünyanın en alarmda olan gökyüzü. Çünkü İran?ın nükleer reaktörünün bu şehirde bulunuyor. İsrail?in F16?larıyla taşınacak Amerikan yapımı GBU-28 Sığınak Yokediciler?e karşı Rusya?da İran?a hava savunma sistemlerini 2007?de ihraç etti. Tor-M1 Tunguska?larla İran, İsrail?in hava saldırılarına karşı reaktörünü korumayı amaçlıyor. Rusların İran?a desteği, İran?daki doğalgaz ve petrol rezervlerine karşı yürüttüğü dış politikasının uzantısı olarak kabul ediliyor. Ayrıca Rusya, İran?ın uluslararası platformdaki en büyük sözcüsü konumunda.
Asya
Onlarca yıl ve üç savaşın ardından Pakistan ve Hindistan arasındaki anlaşmazlık Amerikan ve Rus silah şirketlerine büyük bir pazar yarattı. Kaşmir kaynaklı anlaşmazlıklar iki ülkenin nükleer silahlanmasına kadar uzandı. Ruslar, bu sene bitirilecek anlaşmaya göre Hintlilere 28 Akula-2 denizaltıları satacak. Hiç fark ettirmeden 28 tane nükleer füze fırlatabilecek denizaltılara karşı Amerikan Hükümeti, Pakistan?daki köktendincilere karşılık Orion adlı deniz gözleme uçakları verdi.
Amerikan ve Ruslar arasındaki son tartışmalı bölge Çin ve Tayvan arasındaki karasular. 111 millik bölge ve oradaki ada, gerilimin odak noktasını oluşturuyor. Amerika?nın Tayvan?a bu bölgedeki deniz hakimiyetini artıracak Kidd-Klass destroyerleri satması üzerine, Ruslar da Çinlilere denizden denize efsanevi ?Klub? füzeleri verdi. Askeri uzmanlar, dalgaların üzerinden giden ve son safhada ses hızının üzerine çıkan Klub füzelerine karşı durabilecek herhangi bir deniz aracı olmadığını belirtiyor.
