Genelkurmay Başkanlığı 1977 yılından beri yürürlükte olan Seferberlik Tetkik Kurulu Başkanlığı'nın (STKB) yetki ve sorumlulukları ile Gayri Nizami Harp (GNH) tanımı ve faaliyet alanı konularında kapsam ve tanımlar üzerinde bir dizi değişikliği öngören bir çalışma gerçekleştirdi. Bir yıl önce bizzat Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt'ın talimatıyla başlatılan çalışma sonuçlandırıldı, ancak yeni kavram ve tanımlar son derece muğlak.
YENİ KAVRAMLAR
Genelkurmay Başkanlığı'ndan görüştüğümüz bir yetkilinin aktardığına göre 'teklif edilen' yeni tanımlarla, 'düşman' kavramında çok ciddi değişiklikler yapıldı. Gayri Nizami Harp tanımına 'Düşmanın fiziki, ekonomik, psikolojik, siyasi vb. işgallerine maruz kalmış bir bölgede işgali ortaya çıkarmak, engellemek ve karşı tedbirleri uygulamak' ibareleri eklendi. Bu ifade, yeni GNH tanımının yurt içi ile bağlantılı tanımlamalarında da aynen yer alıyor.
Yetki ve kapsam tanımlarına yeni ifadeler eklenmesine rağmen, 'ekonomik, psikolojik, siyasi vb. işgaller'in ne anlamlara geldiği, ya da neleri kapsadığı açıklanmamakta.
Genelkurmay'da görevli olan yetkili, 'Kapsam belirtilmediği için bu tanıma, egemen gücün istemediği yasal, sivil her oluşum girebilir. Bu kişiler etkin otoritenin yıkılması, zayıflatılması ve engellenmesi için GNH'nin faaliyetlerine maruz kalabilir' dedi.
BAŞKANLIK SAYISI DA ARTTIRILDI
Genelkurmay'a teklif edilen yeni yetki ve kapsam tanımları dahilindeki 'düşman' kavramında yapılan bu değişiklikle birlikte Bölge Başkanlığı'nın sorumluluk alanı da daraltıldı.
12 olan başkanlık sayısının, kademeli olarak yükseltilip, 2010'da 24'e çıkarılması kararlaştırıldı. Gerekçe olarak da 'Tek bir merkezde çok personel ile çalışma yerine, az personel ile çok yerde bulunmanın iş verimini arttıracağı' öne sürülmekte.
SİVİL PERSONELE KART
G.Kurmay'da görevli yetkilinin Taraf'a aktardığı bilgilere göre, Seferberlik Tetkik Kurulu'na seçilen sivil personele de, üzerinde Genelkurmay Başkanı'nın imzası bulunan bir kart veriliyor. 'Çok gizli' dereceli bu kartlar, ilgili personele imza karşılığı verildikten sonra, okuması temin edilip, kendisinden tekrar geri alınarak şahsın dosyasına ekleniyor. Yeni düzenlemeyle birlikte son günlerde Bölge Başkanlıklarında hareketliliğin arttığını da belirten yetkili, ilgili kişilere 'gizlilik derecesini haiz brifing' verildiğini de söyledi.
MEVCUT TANIM
Mevcut durumda Gayri Nizami Harp tanımı 'Hedef ülkede veya düşmanın işgal etmiş olduğu bir bölgede hakim otoriteyi yıkmak veya zayıflatmak, harekâtını engellemek ve bölgeye sahip olmak maksadı ile çoğunlukla yerli halkın kuvvet ve desteği ile yapılan askeri ve yarı askeri bir harekâttır' ifadesiyle açıklanıyor.
YENİ EKLEMELER
Genelkurmay'daki yetkili, mevcut durumun aksine yeni GNH yaklaşımının yurt içi uygulamalar bölümüne 'Fiziki, ekonomik, psikolojik, siyasi vb. işgal ve/veya teşebbüs durumunda işgali ortaya çıkarmak, karşı tedbirleri uygulamak, ülkemize karşı GNH uygulama ve teşebbüsleri olduğunda icra edilecek karşı tedbirleri oluşturmak' ifadesinin; yurt dışı uygulamalar bölümüne de 'Barış zamanında GNH planlarının alt yapısını oluşturmak ve emir verildiğinde askeri harekatı desteklemek maksadıyla GNH harekatını planlamak ve icra etmek' ifadesinin eklendiğini belirtti.
GEREKÇE: DEĞİŞEN DENGELER
Son şeklinin yakın bir zamanda verileceği yeni vazifelerdeki görevlendirmeler de aynı doğrultuda tanımlandı. Genelkurmay'da görevli yetkili, tanımda yapılan değişikliğin gerekçelerini şöyle sıralıyor:
'Soğuk savaş döneminin sona ermesi, ABD'nin tek başına süper güç olması, yeni nükleer tehdit oluşumları, enerji ihtiyacı ile değişen dengeler, Rusya'nın enerji politikaları, terör kavramındaki değişiklik ve Ortadoğu'da değişen dengeler tehdit algılamalarının yeniden değerlendirilmesini ortaya çıkarttı. Bu yüzden klasik Gayri Nizami Harp ile bağlantılı tanımların yeniden oluşturulması ihtiyacı ortaya çıktığı için, düzenlenecek vazife doğrultusunda, bu vazifeyi yerine getirebilecek yeni bir teşkilatlanmaya ihtiyaç olduğu için bu değişikliğe gidildi.'
'Arz ve teklif' edilen yeni GNH tanımı ve buna bağlı yeniden yapılanma gerekçeleri arasında şunlar var; 'Bölge başkanlığı faaliyetleri görev önceliği bakımından halkın içinde olmayı, insanlarla yüz yüze ve yerinde teması, o ilde yaşamayı ön görmektedir. Tek bir merkezde çok personel ile çalışma yerine, az personel ile çok yerde bulunmak iş verimini arttırmaktadır. Personel arttırımına gitmeden, 5 il merkezinde daha konuşlanmak suretiyle sorumluluk sahalarında daha etkin görev icrası planlanmaktadır.'
TÜM İHTİYAÇLAR BELİRLENDİ
Yapılan çalışmada mevcut durum ve ihtiyaçlar, Bölge başkanlık binalarının fiziki durumundan, muharebe ve araç ihtiyacına kadar her konu belirlendi. 2007 ve 2008 yılı için personel ihtiyacı bulunmazken, 2009 ve 2010 yılı için gerekli personel ihtiyacı detaylı olarak belirtildi. Bölge Başkanlığı kadro rütbesinin de Yarbay olmasına karar verildi. Bursa, Samsun, Ağrı, Konya, Amasya, Bolu, Denizli, İskenderun, Sivas, Erzincan, Mardin ve Antalya'da yeni başkanlıkların kurulmasına kararlaştırıldı.
Taraf'a açıklama yapan yetkili, yeni açılacak 12 Bölge Başkanlığı'nın önceliklerinin belirlenmesinde şu kriterlerin göz önüne alındığını ifade etti: 'Tehdit durumu, çalışma ortamına imkan sağlayacak halk yapısı, yerleşim alanının ekonomik, kültürel ve yüksek öğrenim yapılanması, vazifenin yerine getirilmesine imkan sağlayacak il sayısı.'
BÜYÜKANIT SİZİ DE BEKLERİZ
'Vatanımızın bütünlüğüne ve milletimizin varlığına karşı vuku bulacak bir düşman tecavüzü halinde, Silahlı Kuvvetlerimizle birlikte yürütülecek harekatta gizli mücadele usulleri ile barıştan itibaren bazı çalışmalar ve çok gizli hazırlıklar yapılmaktadır. Her Türk'ün seve seve katılacağına ve milli varlığımızın korunması konusunda hayati derecede önem taşıdığına inandığım böyle milli bir hazırlık için milli hisleri kuvvetli, yetişmiş, bilgili ve cesur elemanlara ihtiyaç vardır. Yakından izlediğimiz yüksek nitelik ve yetenekleriniz, takdirle karşılanan müspet davranışlarınız ve milli heyecanınız dolayısıyla sizin de bu çalışmalara katılmanızı uygun gördüm.
Gönderdiğim subay size gerekli bilgiyi verecektir. Bu milli konuya ilgi göstereceğinizi ve yapılacak çalışmalara iştirak edeceğinize inanıyor, başarılı hizmetlerinizin devamını diliyorum.
Yaşar Büyükanıt. Orgeneral. Genelkurmay Başkanı.'
YILLARA GÖRE BÖLGE BAŞKANLIKLARI
Yeni konsepte STK Bölge Başkanlıkları'nın ve istihdam edilecek elemanların sayısı da artırılacak. Yıllara göre bölge başkanlıkları şöyle:
1954: 14
1956: 30
1958: 35
1959: 25
1979: 27
1988: 20
1993: 13
2003: 12
2005: 12
2006: 12
2007: 17
2008: 17
2009: 22
2010: 24
TARAF
