Lübnan'da bir türlü uzlaşamayan siyasi taraflar, ülkeyi krizden çıkarma konusunda nihayet anlaştı. Sağlanan anlaşma uyarınca yeni devlet başkanı 24 saat içinde seçilecek.
Katar'ın başkenti Doha'da günlerdir müzakere masasında oturan tarafların anlaşmaya vardığını Katar Başbakanı Şeyh Hamad bin Casim bin Cabir el-Sani açıkladı.
Basın toplantısı yapan Katar Başbakanı, aylardır seçilemeyen yeni devlet başkanının anlaşma uyarınca 24 saat içinde seçileceğini, siyasi amaçlar için silah kullanılmasının da anlaşmayla yasaklandığını belirtti.
Lübnan Meclis Başkanı muhalif Nebih Berri de, muhalefetin 2006 sonundan bu yana Beyrut'ta sürdürdüğü oturma eylemine son vereceğini açıkladı.
Mecliste Batının desteklediği Suriye karşıtı çoğunlukla İran ve Suriye'nin desteklediği muhalefet arasındaki siyasi kriz, 7 Mayısta rakip siyasi gruplar arasında silahların konuştuğu olaylara sebebiyet vermiş, çatışmalarda bir haftada 65 kişi ölmüştü.
Lübnan devlet başkanı, uzlaşma sağlanamadığı için 2007 Kasımından bu yana seçilemiyor. Muhalefet ve Batının desteklediği parlamenter çoğunluk, cumhurbaşkanlığına Genelkurmay Başkanı Mişel Süleyman'ın getirilmesini desteklemesine rağmen, taraflar hükümette görev paylaşımı ve seçim yasası konularında uzlaşamadığından, muhalefet meclisteki oylamaları boykot ediyordu.
Yeterli çoğunluk bir türlü sağlanamadığından oylama defalarca ertelendi. Lübnan'da cumhurbaşkanlığı makamı, Emil Lahud'un görev süresinin dolduğu Kasım ayından bu yana boş bulunuyor.
Görüşmeler Cuma gününden bu yana Katar'ın başkenti Doha'da yürütülüyordu.
Mişel Süleyman Devlet Başkanı olacak
Bu arada, gazetecilerin soruları üzerine Berri, Lübnan parlamentosunun bu hafta toplanarak Genelkurmay Başkanı General Mişel Süleyman'ı devlet başkanı seçeceğini söyledi.
Detayları açıklanmayan anlaşmanın bir diğer önemli maddesinin ise Hizbullah?ın hükümet kararlarına karşı veto hakkına sahip olması olduğu kaydedildi. Tarafların, siyasi krizin temelinde bulunan yeni kabine ile 2009 yılında yapılacak parlamento seçimleri konusunda da anlaştıkları belirtildi.
Sinyora: Lübnanlılar ders almalı
Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora, vatandaşlarının olanlardan ders alması gerektiğini söyleyerek, Lübnanlılara şiddeti reddetme çağrısında bulundu.
Sinyora, ülkedeki siyasi tarafların anlaşmaya vardığı Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen törendeki konuşmasında, Arap ülkelerinden, muhalefetle iktidardaki çoğunluk yandaşları arasındaki çatışmalarda tarafsız kalan Lübnan güçlerini desteklemelerini de istedi.
Fuad Sinyora, 'Siyasi ayrılıklarımızı gidermek için asla silaha başvurmamalıyız. Birbirimizi kabullenerek, sorunları diyalogla çözmeliyiz' dedi.
'Muhalefet için büyük zafer'
Lübnan Telekomünikasyon Bakanı Mervan Hamade, anlaşmada 'kaybeden taraf' olmadığını, kazananın Lübnan olduğunu söylemesine karşın, Amerikan AP ajansının haberinde, anlaşma, Hizbullah önderliğindeki muhalefet için 'büyük zafer' olarak nitelendirildi.
Anlaşma neticesinde Hizbullah liderliğindeki muhalefetin önemli iki talebinin; ulusal birlik hükümetinde veto hakkı ve ülkedeki farklı dinlerin daha iyi temsili için daha küçük seçim bölgelerinin oluşturulmasını öngören seçim yasası değişikliğinin kabul edildiği belirtildi.
Bakan Hamade, anlaşma çerçevesinde muhalefetin kabinede 11, meclisteki çoğunluğun 16 sandalyeye sahip olacağı, kalan 3 sandalyenin sahibinin de seçilen cumhurbaşkanı tarafından atanacağını söyledi.
Hükümetten geri adım
Anlaşma uyarınca hükümet, çatışmaların kıvılcımını ateşleyen, Hizbullah'ın özel telekomünikasyon ağını yasa dışı ilan etme kararından geri adım attı. Hizbullah da bunun karşılığında, başkent Beyrut'taki barikatları kaldırdı ve havaalanının açılmasına izin verdi.
Hükümet ve muhalefet cephesinden temsilcilerin Reuters ajansına yaptıkları açıklamalara göre, taraflar yeni seçim yasası ve oluşturulacak ulusal birlik hükümetinin bileşimi konusunda anlaştı.
Bu iki konudaki uzlaşı, üçüncü temel sorun olan cumhurbaşkanlığı seçiminin de yolunu açıyor. Bu konudaki anlaşmazlık nedeniyle, Lübnan parlamentosu Kasım ayından bu yana yeni bir cumhurbaşkanı seçemiyordu.
Aslında taraflar geçen yıl sonlarında, bu göreve Genelkurmay Başkanı Michel Süleyman'ın getirilmesinde anlaşmış, ancak yeni seçim yasası ve ulusal birlik hükümeti konusundaki anlaşmazlıklar sürdüğünden seçim gerçekleşememişti.
Hizbullah'a veto gücü
Katar'daki görüşmelere katılan temsilciler, parlamentoda cumhurbaşkanlığı seçiminin yarın yapılabileceğinden söz ediyor.
Taraflar arasında varılan anlaşmanın önemli bir özelliği, Hizbullah'ın en ısrarlı olduğu talebini yani kendisine hükümet kararlarını veto etme gücü veren kabine çoğunluğunu elde etmiş olması.
Batı yanlısı hükümet bu talebe uzun süredir, Hizbullah'ın bu yolla Lübnan'ı yeniden Suriye'ye yaklaştırmaya çalıştığını savunarak direniyordu.
Kaynak: Timeturk ve Ajanslar
İlgili haberler için tıklayın:
Yol ayrımındaki Lübnan
Doha? Arapların barış başkenti
