AP'de kritik Türkiye raporu bugün oylanıyor

Avrupa Parlamentosu (AP) genel kurulu, Hollandalı Hıristiyan Demokrat parlamenter Ria Oomen-Ruijten tarafından hazırlanan Türkiye raporunu bugün tartışarak oylayacak.

AP Dışişleri Komisyonu'nun 21 Nisan'da yaptığı oylamadan, rapor için 53 'evet', 2 'hayır' ve 4 'çekimser' oyu çıkmıştı.
 
Bu arada, rapor için siyasi gruplar 28 değişiklik önergesi sundu.
 
1 Mayıs olayları
 
Bir grup Fransız parlamenter, Dışişleri Komisyonu'nda yapılan oylamaya getirdikleri gibi, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarını içeren değişiklik önergelerini genel kuruldaki oylama sırasında tekrar sundu.
 
Dışişleri Komisyonu, geçen ayki oylamada bu değişiklik önergelerini reddetmişti.
 
Sol siyasi gruplar, 'Türkiye'de 1 Mayıs gösterilerinde çıkan olaylarda polisin aşırı güç kullandığı yolundaki haberlerden, Avrupa Parlamentosunun endişe duyduğu' yolunda bir değişiklik önergesi sundu.
 
Yine sunulan iki değişiklik önergesinde, Türk Ceza Yasası'nın 301'inci maddesindeki değişikliğin 'yeterli olmadığını' savunan ve 'bu maddenin tamamen kaldırılması' çağrısında bulunan değişiklik önergeleri de bugün genel kurulda oylanacak.
  
Kapatma davasına atıf

Raporda, ana hatlarıyla Türkiye'den insan hakları ve demokrasi alanındaki reform sürecini hızlandırması isteniyor.
 
Dışişleri Komisyonu'nda kabul edilen değişiklik önergesinde, 'AK Parti'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasının sonuçlarından endişe duyulacağı' ifade edilmiş ve 'Anayasa Mahkemesi'nin kararını, hukuk devleti ilkeleri, Avrupa standartları ve Venedik Komisyonu'nun, siyasal partilerin kapatılmasıyla ilgili ölçütlerine uygun alması' temennisinde bulunulmuştu.
 
Kabul edilen diğer bir değişiklik önergesindeyse hükümetten, 'reformları sürdürürken, demokratik ve laik bir Türkiye'de çoğulculuk ve farklılıklara saygı göstermesi' istendi ve 'ülkenin çağdaşlaşması için hükümete ve tüm siyasal partilere, önemli adımlarda yapıcı bir uzlaşmaya gitmeleri' çağrısında bulunulmuştu.
 
Başörtüsü yasağına atıf
 
Üniversitedeki başörtüsü yasağının kaldırılmasına da atıfta bulunulan ve oylamayla kabul edilen başka bir değişiklik önergesinde de, 'üniversitelerdeki başörtüsü yasağının, geniş anlamda sivil toplumun görüşlerini temel alacak, geniş çaplı bir reform paketi içinde kaldırılmamasının, halkın bir bölümünde endişe ve düş kırıklığı yaratması not edildi' ifadesi kullanılmıştı.
 
Kabul edilen başka bir değişiklik önergesinde, DTP milletvekillerinin ve belediye başkanlarının terör örgütüyle aralarına açık sınır koymaları istendi.
 
Bir başka değişiklik önergesinde, Leyla Zana ile birlikte DTP üyesi 53 belediye başkanı hakkında, görüşlerini açıkladıkları gerekçesiyle dava açılması eleştirilmişti.
 
Taslak rapor
 
Yeni sivil anayasa hazırlığının 'insan hakları ve özgürlüklerin korunmasını anayasanın merkezine yerleştirme' açısından çok önemli bir fırsat sunduğu anlatılan raporda, yeni anayasa çalışmasında sivilt oplumun geniş katılımının sağlanması tavsiye ediliyor.
 
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın '2008'in reform yılı olacağı' taahhüdünün memnuniyetle karşılandığı belirtilen raporda, hükümetin parlamentodaki çoğunluğuna dayanarak reformlarda kararlı davranmasının, Türkiye'nin modern demokratik refah toplumuna dönüşümünde hayati önem taşıdığı vurgulanıyor.
 
Taslakta, 'demokratik yollarla seçilmiş siyasal liderliğin, iç ve dış politikayla güvenlik konularının biçimlenmesinde tam sorumluluk üstlenmesinin ve ordunun demokratik sorumluluğa saygı göstermesinin güvence altına alınmasında' ve TBMM'nin askeri ve savunma politikasında bu kapsamdaki tüm harcamalarda tam denetim yetkisinin tesis edilmesinde' hükümetin yeni sistematik çabalar göstermesi' isteniyor.
 
TCK'nın 301'inci maddesine öncelik

Türk Ceza Yasasının 301'inci maddesinin taahhütlere bağlı kalınarak öncelikle değiştirilmesi istenen belgede, ifade özgürlüğü kapsamında yeni reformların yapılmamış olması eleştiriliyor.
 
Taslak raporda, Ergenekon soruşturmasının kararlılıkla sürdürülmesi, örgütün 'devlet organlarındaki tüm bağlantılarının ortaya çıkarılarak örgütle ilişkisi olanların yargıya teslim edilmesi' isteniyor.
 
Vakıflar Yasası'nın çıkarılmasından duyulan memnuniyetin dile getirildiği taslakta, 'AB Komisyonunun, metni inceleyerek gayrimüslim azınlıklarca mülklerin yönetimi, satın alınması ve üçüncü kişilere satılmış olanlar dahil geri alınmasının mümkün olup olmayacağını araştırması gerekir' deniliyor.
 
Taslak raporda, Vakıflar Yasası'nın kabulünün ardından Türk hükümetinin, bu olumlu adımı değerlendirerek dinsel özgürlüklerle ilgili tüm yükümlülüklerini yerine getirmesi, bu kapsamda tüm dinsel toplululuklara faaliyetleri için gerekli yasal statü, ruhani görevlilerin eğitimi, hiyerarşik seçim ve ibadet yerlerinin inşası konusunda yasal çerçeve sunulması, Heybeliada Ruhban Okulu'nun yeniden açılması ve 'ekümenikpatrik' unvanının kullanımına izin verilmesi gibi isteklere yer veriliyor.
 
'PKK silah bırakmalı'
 
Belgede, 'Türk hükümetine, Kürt sorununun kalıcı çözümü amaçlayan siyasal inisiyatifin öncelikli olarak başlatılması çağrısı yapılır' ifadesine yer verilerek, DTP'li milletvekilleri ve belediye başkanlarından, 'demokratik Türk devleti içinde Kürt sorununa siyasal çözüm arayışına yapıcı biçimde dahil olmaları' isteniyor.
 
Kadına yönelik şiddetle mücadelede Türkiye'nin sağladığı ilerlemeden övgüyle söz edilen belgede, 'eşit muameleyle kadınların eğitim alabilmesi ve ekonomik açıdan güçlendirilmesi, Türkiye'nin daha fazla ekonomik kalkınması ve refahı açısından kritik önemdedir' deniliyor.
 
Terör örgütü PKK'nın eylemleri şiddetle kınanarak, terörle mücadelede Türkiye ile dayanışmaya vurgu yapılan raporda, terör örgütünün önkoşulsuz olarak derhal silah bırakması isteniyor.
 
Raporda, 'Türkiye'yekarşı terörist eylemlerde topraklarının üs olarak kullanılmasına izin vermemeleri konusunda' Irak hükümetine ve Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetime çağrı yapılarak, bu kapsamda Türkiye ile Irak arasındaki diyalogdan memnuniyet duyulduğu belirtiliyor.
 
Dış politika konuları
 
Kıbrıs sorununa BM gözetiminde kapsamlı çözüm bulunması gereğine vurgu yapılan taslak belgede, 'Türk askerlerinin çekilmesinin çözüm müzakerelerini kolaylaştıracağı' ileri sürülüyor.
 
AP'nin önceki Türkiye raporlarında yer bulan 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarına değinilmeyen rapor taslağında, 'Türkiye'nin, ekonomik ambargoyu sona erdirerek Ermenistan ile sınır kapısını yeniden açması, Türk ve Ermeni hükümetlerinin geçmişteki olaylarla ilgili açık ve samimi tartışmaya izin vererek uzlaşma sürecini başlatması ve AB Komisyonu'nun bu süreci kolaylaştırması' çağrıları yapılıyor.
 
'Karadeniz havzasında, Orta Asya'da ve daha geniş Ortadoğu'da AB dış politika hedeflerinin gerçekleştirilmesinde önemli bir ortak olarak Türkiye'nin rolü onaylanır' denilen raporda, AB Komisyonu ve üye devletlere çağrı yapılarak, bu bölgelerde Türkiye ile işbirliği potansiyelinden daha iyi yararlanılması isteniyor.
 
Raporda, Türkiye'nin Bosna-Hersek ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) misyonları yanında, Kosova ve Afganistan gibi NATO operasyonlarına katılımı övülürken, 'Türkiye'nin AB-NATO stratejik işbirliği anlaşmasının uygulanmasını engellemesinden üzüntü duyulur' deniliyor.
 
'Türkiye'nin, Avrasya'nın enerji terminali olma hedefini ve Avrupa'nın enerji güvenliğine katkıda oynayacağı rolü tanınan' taslakta, enerji faslının müzakerelere açılmasına destek veriliyor.
 
Oomen-Ruijten'in hazırladığı rapor taslağında, 'vize kolaylığı anlaşması müzakerelerine başlamaları' için AB Komisyonu ve Türkiye'ye çağrı yapılıyor.