Haber Merkezi / TIMETURK
Akademisyenler, bilim adamları ve gazeteciler, 60. doğum gününü kutlayan İsrail?in 1948?teki bağımsızlığının ardındaki duygu ve düşüncelerin günümüzde hala var olup olmadığını sorguluyor.
1948?te ülkenin doğuşuna fotoğraflarıyla şahitlik eden İsrailli foto muhabir David Rubinger, el-Cezire?ye yaptığı açıklamada ?Bütün gururumla söyleyebilirim ki, tarihte 600 bin kişinin 1948?te başardıklarıyla 60 yılda 600 bin kişinin başardığı tarihte yok? ifadesini kullanıyor.
Bu yıl ?60 yıllık İsrail??e adanan senelik Yahudi Kitap Haftası için, diğer Yahudi, İsrailli ve Filistinli yazarlarla birlikte Mart ayında Londra?da olan Rubinger, ?Tarihte benzersiz İsrail?in 1967?den beri yaptıklarıyla gurur duymuyorum? diyor. Foto muhabir, ülkenin tarihini şekillendiren tüm önemli olaylarda elinde kamerasıyla ön saflarda yer aldı.
Birleşmiş Milletler?in bölünme planını kutlarken bir grup Yahudi gencinin ilk profesyonel fotoğrafını çeken kişi olarak o günlerin zorluklarıyla beraber idealizmini hatırlayan Rubinger, ?Orta Doğu?nun faydasına olacak o ilk dönem Siyonizm idealizmi ne yazık ki gerçekleşemedi. Ne zaman ki, işgal kuvveti olursunuz o zaman manevi gücünüzü kaybedersiniz. Bugünkü Filistinlilere bakıyorum ve sıkıntı ve eza çektiklerini söyleyebilirim fakat manevi yönden her yeni gün daha da güçleniyor ve biz manevi olarak çöküyoruz? sözleriyle o günleri anlatıyor.
Ruhu için savaşmak
?Hemen Şimdi Barış? hareketinin kurucusu Menahem Brinker, İsrail?in 60 yıldaki sorunun ahlaki olduğuna inanmıyor. Ahlaki değerlerin canlı tutulduğunu ve vatandaşlarının çoğunun işgalleri protesto ettiklerini söyleyen Brinker iddiasını şöyle sürdürüyor: ?Ahlak çöküntüsü yok. İsrail her zaman ruhu için savaşır. İsrail doğuşundan beri kriz içerisindedir. Krizle beraber idame olur.?
Revizyonist Yeni Tarihçiler hareketinin kurucusu ve İsrail tarihçisi Benny Morris, İsrail?in kuruluşuyla ilgili belgeleri ilk kez yeniden inceleyen ve tartışma yaratan kişi olarak biliniyor. İsrail?in işgal altında tuttuğu bölgeler konusunda Brinker?e katılan Morris, benzer şekilde İsrail?in maneviyatının sıkıntıda olduğunu düşünmüyor. Morris, el-Cezire?ye şunları anlatıyor: ?İşgal etmek genelde ahlaksızlıktır? Fakat bunun İsrail?i ahlaksız bir ülke yaptığını düşünmüyorum. İşgal için İsrail?i o ya da bu şekilde suçlayabilirsiniz, fakat benzer şekilde Araplar da İsrail?i işgale zorladığı için suçlanabilir?
Siyonizm çöktü
Filistin?deki Siyonist projesinin bir hata olduğunu inanan Kudüs el-Kuds Üniversitesi Başkanı Sari Nusseibeh, ?Altmış yıl oldu Siyonist proje başarılı oldu mu? Benim cevabım Hayır. Yahudilere güvenli bir cennet vermeyi vaat ediyordu, gerçekteki yer ise ne güvenli ne de cennet, sadece Yahudilerin yaşadığı bir yer. Bildiğim kadarıyla tam bir trajedi. İsrailliler için çok güzel bir şey olduğunu anlıyorum ama bu hayat? diyerek açıklıyor.
İşgale ve hatalarına rağmen İsrail?in birçok iyi özellikleri olduğuna inanan Morris, ?Herzl ve arkadaşları karanlık ve barbar olarak düşündükleri bir zamanda aydınlık Batı demokrasisi kurduklarına inanıyorlardı. Kurdular da. Birçok sorunu vardı fakat ışığı da büyüktü? şeklinde konuşuyor.
Theodore Herzl
?Siyonizm bir devlet kurabildiği için başarılıdır. Fakat Yahudiler için çok tehlikeli bir devlettir. Sürekli olarak dış tehditlerin olduğu bir yerdir. Bu anlamda kurucular hayallerini gerçekleştiremediler? itirafını dile getiren Morris, Nusseibeh?in İsrail?in kurucularının ilk amaçlarının ancak bir kısmının başarılabildiği fikrini paylaşıyor.
?Kanlı doğum?
Filistin Ulusal Meclisi?nin 1988 Bağımsızlık Bildirisi?nin hazırlanmasına yardım eden ve barış görüşmelerinde yer alan Nusseibeh, daha alınacak çok yol olsa da özellikler Filistinler hakkındaki algıların değiştiğine inanıyor. Nusseibeh, ?20?30 yıl önce, açıkça öze eleştiri yapan çok az ses bulabilirdiniz ve bunlar çok cılızdı. Bence artık insanlar İsrail?in lekesiz bir süreçten geçmediğini anlamaya başladılar. Bu çok kanlı bir doğumdu? diyor ve ekliyor: ?İsraillilerin Filistinlilere nazaran öz muhasebelerinde daha öndeler. Bu tür düşünme tarzı Filistinlilerde her zaman rastlayacağınız türden değil?.
İsrail?in 60. doğum günü, Morris?e göre herhangi özel bir anlamı bulunmuyor. Morris, İsrail?in kuruluşunu yeniden araştırmak için yeterli bir zamanı ifade ettiğini ?1948?e yakın oldukça, olaylara objektif ve eleştirel bakmak çok zordu. 1948?den uzaklaştıkça, bir adım geriye gelip, olayları gerçek olarak tanımlamaya çalışabilmek daha kolay? sözleriyle açıklıyor.
Tarihte çok sık olarak yoruma maruz kalan gerçek vurgusu, İsrail-Filistin ihtilaflarını içeren tartışmalarda sıkça dile getiriliyor. Rubinger?in ?Gerçeği anlatmak oynayabileceğiniz en iyi roldür, fakat o günlerde? hikayeyi anlatıp geriye kaçıyordunuz ? sözleriyle işaret ettiği gibi, bu vurgu her zaman öznel ve seçici oluyor. Rubinger, son olarak, günümüzle ilgili şu çarpıcı yorumu dile getiriyor: ?Modern gazetecilik buna izin vermez. Gerçeğin parçalarını ancak anlık olarak görebiliriz?.
İlgili haber için tıklayın:
Yahudiler ve Bakteriler
