Haber Merkezi / TİMETURK
Suudi Arabistan?ın tanınmış düşünürlerinden Şeyh Selman Bin Fahd el- Avde, Mekke Harem?i Şerif?te içerisinde yer alan Safa ile Merve tepeleri arasındaki sa?y alanını genişletme projesi hakkında bir süredir devam eden tartışmaya katılarak, genişletme çalışmasına desteğini bildirdi. El-Avde, din adamlarının bu konu hakkında görüş ayrılığına düşmesinin bir şey ifade etmediğini zira selefin bu konunun ötesine giderek sa?yın hükmü konusunda görüş ayrılığına düştüklerini ileri sürdü.
Öte yandan Suudi Arabistan gazeteleri genişletme projesine destek veren yerli ve yabancı âlimlerin fetvalarına yer vermeyi sürdürürken bir din adamı genişletme çalışmalarına muhalif âlimlerin de görüşlerini yayınlamaları için gazetelere çağrıda bulundu.
El Vatan gazetesinin dünkü nüshasına göre www.islamtoday.net adlı internet sitesinin Genel Yayın Yönetmeni Şeyh Selman el-Avde ?Şüphesiz, Safa ile Merve Allah?ın (dininin) nişanelerindendir. Onun için her kim hac ve umre niyetiyle Kâ?be?yi ziyaret eder ve onları da tavaf ederse bunda bir günah yoktur. Her kim de gönlünden koparak bir hayır işlerse şüphesiz, Allah onu bilir, karşılığını verir.?(Bakara 158) ayeti kerimesini sa?y alanının sınırlarını Safa ve Merve tepelerinin batıdan doğuya genişleyen alanı kapsadığına kanıt olarak gösterdi.
Şeyh El Avde ?Bilindiği gibi bir tepenin gövdesi zirvesinden daha geniştir, tepeler piramitsel olarak yükselir, dolayısıyla Safa ve Merve tepelerinin gövdesi yüksekliklerine paralel olan alandan daha geniştir? dedi.
Genişletilmesi hedeflenen alanın Safa ile Merve tepelerinin batıdan doğuya doğru kapsadığı alanının dışına taşmadığını belirten El Avde, Safa tepesinin şimdiki Safa tepesinin yüksekliğine eşit bir yükseklikle doğuya doğru 20 metre kadar uzandığını aynı durumun Merve tepesi için de geçerli olduğunu teyit eden görgü tanıkları olduğunu söyledi.
El Avde, ?İnsanlar halen sa?y alanına yaklaştıklarında Beytüllah?ın içerisinden Safa?ya tırmanıyorlar, bu da mevcut sa?y mahallinin Safa ve Merve arasında kalan tüm mesafeyi kapsamadığının işaretidir? diye konuştu.
Suudi Arabistanlı âlim El Avde ?zaruret böyle bir genişletmeyi zorunlu kılıyor, sorunu araştırmamız için sa?y mahallinde bir felaketin yaşanmasını bekleyemeyiz? dedi.
Genişletilmek istenen alanın Safa ile Merve?nin dışına taşmadığına dair birçok delil ileri süren El Avde şunları söyledi: ?İlk genişletme çalışması yapılmadan önceki fotoğraflardan da anlaşılacağı gibi sa?y yolu düzgün değildi inişli ve kavisliydi.1948 tarihli Mısır Yüzölçümü Kurulu haritasında da bu meyil açıkça görülmektedir.?
El Avde, Hz.Muhammed?in (sav) yüzbinden fazla sahabeyle birlikte hac yapması olayını da kanıt olarak göstererek ?tüm bu kalabalığın Safa ve Merve arasında sa?y yaparken vadiye şimdiki sa?y mahallinden daha geniş bir alana yayıldıkları konusunda bir kuşku yok. Peygamberimizin sahabeleri belirli bir alanın dışına çıkmamaları konusunda uyardığına dair sabit bir kanıt ya da onları sınırlayan bir yapı ya da duvar yok? dedi.
Selman el-Avde, genişletme çalışmasının caiz olduğunu söylemek Allah?ü Teala?nın kitabından bir ayete ya da O?nun resulü Muhammed (sav) sünnetine aykırı olmadığını vurguladı.
KUŞKU UYANDIRMAYA GEREK YOK
Suudi Arabistan ?Büyük Alimler Heyeti? üyelerinin çoğunun bu genişletme projesine karşı çıkmasıyla ilgili olarak el-Avde âlimlerin bu konuda görüş ayrılığına düşmesinin pek bir şey ifade etmediğini zira ?selefin bu konuda daha da ileri giderek sa?yın bir rükün mü, vacip mi yoksa sünnet mi olduğu hususunda kendi aralarında görüş ayrılıklarına düştüğünü? ileri sürdü.
Suudi Arabistan Kralı Abdullah Bin Abdulaziz genişletme projesine izin vermeden önce ?Büyük Âlimler Heyetine? danışmış ancak çoğu üye yatay genişletmeye karşı çıkmış onun yerine kat sayısının artırılmasını önermişti. Ancak kral azınlığın görüşüne itibar edince genişletme çalışmaları başlamıştı.
Selman el-Avde, Suud Kralı?nın genişlemeden yana seçimini yaparken ?Hac ve Umre ziyaretçilerinin genel menfaatine olan içtihadı tercih ettiğini ve bu içtihadın herhangi bir nasla açıkça çelişmediğini? belirtti.
?İçtihat konusu olan bir konuda Hac ve Umre adaylarının ibadetlerinin geçerliliği hakkında kuşku uyandırmanın ya da yeni sa?y mahallinden yana onları kuşkuya düşürerek ibadetlerini yerine getirmekten alıkoymanın kimseye bir faydası olamayacağını? vurguladı.
İNSANLAR UMREYİ TARTIŞMA BİTİNCEYE KADAR BIRAKMALI
?Büyük Âlimler Heyeti? üyesi ve genişletmeye karşı çıkanlardan birisi olan Şeyh Salih el Fevzan, 14/4/2008?de kendi internet sitesinde yayınlanan demecinde genişletmeye karşı olduğunu açıkça beyan etmişti.
Yine genişletme projesine karşı çıkanlardan biri olan Büyük Âlimler Heyeti üyesi Şeyh Salih El Lehidan ise şöyle diyor: ?Şu anda umre ibadeti yapan kimse hemen bu ibadeti bırakmalı.?
JEOLOJİK DELİLLER
Bu arada, Suudi Arabistan gazeteleri Suudi Kralının emri doğrultusunda gerçekleştirilen genişletme çalışmalarına destek veren yerli ve yabancı din alimlerinin fetvalarını yayınlamaya devam ediyor.
Ukaz gazetesi dünkü sayısında okurlarına ?Büyük Âlimler Heyeti? üyesi Dr. Abdulvehhap Ebu Süleyman?ın Sa?y mahallinin genişletilmesi bir görevdir, ruhsat değil. Fıkhi, tarihi, çevresel ve jeolojik bir çalışma adında fotoğraf ve delillerle destekli kitabını tanıttı.
Dr. Ebu Süleyman adı geçen kitabında sa?y mahallinin Mescidi Haram?ın doğu tarafından genişletilmesi yönünde fıkhi metinler, tarihi gerçekler, jeolojik neticeler ve Mekke Haremi civarında yaşayan kültürlü ve tecrübeli Mekkelilerin tanıklıklarına dayanarak bir engel olmadığını vurguladı.
Ebu Süleyman ?modern bilim Safa ve Merve tepelerinin alanının nereye kadar uzandığı gerçeklerini desteklemektedir? dedi.
Jeolojik yüzölçümü Kurulunun Safa ve Merve tepelerinin mevcut sa?y alanlarıyla genişletilmesi düşünülen alandan aldığı toprak numunelerinde ?Safa Tepesi?nin Ebu Kubeys dağının bir uzantısı olduğunu doğu yönünde maş?arın 30 mt yakınına kadar kadar yüzeysel uzantısı olduğunu, Merve tepesinin şimdiki maş?arın 31 mt yakınına kadar uzandığını ispatlıyor? diye konuştu.
Sa?y alanının sınırlarının bir nas tarafından kesin olarak belirtilmediğini fakihlerin ve tarihçilerin çok az bir kısmı dışında bu sınırları belirleyenin de olmadığını ileri sürüyor.
BASIN TARAFLI HABERCİLİK YAPIYOR
Suudi Arabistanlı alim Dr. Riyad Bin Muhammed el-Museymiri ise www.nouralislam.org internet sitesinde yayınlanan makalesinde basının sa?y mahallini genişletme çalışması hakkında süren tartışmada taraf tutmasını eleştirerek ?basın yayın organları tüm enerjisini sa?y mahallini genişletme çalışmasına cevaz veren ve bu çalışmayı meşru görenlerin zaferine takdim etmiş durumda? dedi.
El Museymiri sözlerini şöyle sürdürdü; ?Basın her zamanki gibi tarafgirliğini göstererek çalışmaya cevaz verenlerin söyleminde bulunanlar lehine açıkça taraf tuttuğunu göstermiş ve aleyhteki kişilere kanıtlarını sunma ve görüşlerini dile getirme imkânı vermemiştir.?
İki aydan bu yana devam eden tartışmalar çerçevesinde hiçbir Suudi gazetesi genişletme projesine karşı çıkan herhangi bir âlimin görüşüne yer vermedi. Riyad Hükümeti Hac ibadetleri yönetimiyle ilgili dışardan gelebilecek hiçbir müdahaleyi kabul etmemektedir.
Genişletme projesine destek verenler ise Safa ve Merve tepeleri sınırlarının eski sa?y mahallinden çok daha geniş olduğunu belirterek her yıl katlanarak artan hac ve umre ziyaretçilerine kolaylık sağlamak için genişletmenin şart olduğunu savunuyor.
Ancak genişletme çalışmalarına karşı çıkanlar son genişletmenin Safa ve Merve tepelerinin sınırlarının dışına taştığı gerekçesini ileri sürüyor.
YENİ SA?Y ALANI NASIL OLACAK
Geçtiğimiz Ramazan ayında umre ziyaretinde bulunanlar sa?y alanını genişletme projesinin birinci aşaması kapsamında bodrum ve zemin katın 20 metre kadar genişletilerek 40 metreye ulaşan sa?y alanını kullanma imkânı buldular.
İki aşamalı olarak gerçekleştirilecek olan proje sa?y yapmaya hazır 3 kattan ve 4 sa?y alanından oluşacak ve Suudi Arabistan tarafından ilk genişletildiği alanla (zemin kat, birinci kat ve yüzey) doğrudan birleşecek. Yeni sa?y alanın yüzeyi Harem?in katlarından daha yüksekte olacak.
İkinci aşamada proje için yıkılan minarenin yerine 95 mt yükseklikte yeni bir minare yapılacak. Proje üç sene sonra Muharrem ayında tamamlandığında bir günde 3 milyon 840 kişi sa?y görevini yerine getirebilecek.
İlgili haberler için tıklayın:
Safa ve Merve tepeleri yok ediliyor
Harem-i Şerif'in etrafı genişletiliyor
