Bush yönetiminin Irak savaşı gibi konularda halkı aldatacak yayın yapılması için önde gelen Amerikan televizyon kanallarını askeri uzmanlar aracılığıyla manipüle ettiği kaydedildi. New York Times'a göre, Bush yönetimi sadece ideolojik ve askeri ilişkilerini değil, güçlü mali dinamiğini de kullanmış. Zira çoğu eski general olan uzmanların, ABD'nin 'terörle savaş'ı çerçevesinde işgal ettiği Irak, Afganistan gibi yerlerde 100 milyarlarca dolarlık ihaleler alarak çalışan şirketlerle göbekten bağı var. Bu uzmanlar, lobici, üst düzey yönetici ya da yönetim kurulu danışmanlığı yaptıkları 150'den fazla şirketi bizzat temsil ediyor. Ama 'Uzman görüşü öğreniyoruz' zanneden Amerikalı izleyicilerin bundan haberi yok.
ABD'nin işgal ettiği ülkelerden pay kapmak isteyen şirketler için Bush yönetimi içinden bilgi almak paha biçilmez değerde. Bunu bilen yönetim de, şirketlerde görevli askeri uzmanları terörle savaşın büyük televizyon ve radyo kanallarından sunuluşunu şekillendirecek araçlar olarak kullandı. Savunma bütçesinin belirlenmesi ve ihale dağıtılması gibi rolleri olan üst düzey askeri liderlerle yüzlerce özel brifinge çağrılan uzmanlar, Irak'ta tura çıkarıldı, gizli istihbarat bilgilerine ulaştırıldı, Beyaz Saray, Dışişleri ve Adalet Bakanlığı'nın en üst düzey isimlerinden brifing aldı. Karşılığında da askeri uzmanlar yönetimin görüşlerinin sözcülüğünü yaptı, kamuoyuna verdikleri bilginin yanlış ya da çarpıtılmış olduğunu düşündükleri durumlarda bile...
'Mesaj gücünü artırıcılar'...
Bu sonuca, e-posta, transkript, özel brifingler, Irak ve Guantanamo'ya gezilerin anlatıldığı kayıtları kapsayan 8 bin sayfayı inceledikten sonra varan gazete, belgelere ulaşmak için Pentagon'a dava açıp kazanmıştı. Belgelerin hükümetle gazeteciler arasındaki sınır çizgisinin silindiği sembiyoz (ortak yaşamsal) bir ilişkiyi ortaya çıkardığını belirtip Bush yönetiminin askeri uzmanları 'medyadaki Truva atı' gibi kullandığını söyleyen NYT, Pentagon'un askeri uzmanlardan 'mesaj gücünü artırıcılar', 'yönetimin tema ve mesajlarını milyonlarca Amerikalıya kendi görüşleriymişçesine ileten vekiller' diye söz edildiğini aktardı. Televizyona her çıkışları için 500-1000 dolar alırken, düşman hattı gerisinden bildiriyormuş gibi konuşan yorumculardan bazısı Pentagon'a kanalları nasıl yönlendirebileceklerine dair ipuçları vermiş, bazısı kanalların yönetimin işine gelmeyebilecek yayınlarıyla ilgili Pentagon'u uyarmış.
Söz konusu uzmanların bir kısmının, analizlerini, askerî ve ideolojik sadakatlerinin yanı sıra 'ekonomik' saiklerle de yapmış olduğunun belgelenmesi ise skandala bir başka boyut getiriyor. Bazı 'subay gazetecilerin', savaş bölgesine silah satan şirketlerle de bağı olduğu belirlendi. Örneğin Fox News'te uzmanlık yapan Albay John Garrett, Patton Boggs adlı firma adına lobi yaparak Pentagon'dan ihale kazanmasına da yardımcı olmuş.
'Sizin yerinize dudaklarınızı oynatacağız'
2005'te Guantanamo'da işkence feryatları ayyuka çıkmışken, Bush yönetimi tarafından Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin jetiyle üsse götürülen, sonra da televizyonlarda ahkâm kesen uzmanlardan Fox News yorumcusu, eski yeşil bereli Robert Bevelacqua şöyle konuştu: 'Bize, 'Ellerimizi sizin kalçalarınıza koyup sizin yerinize dudaklarınızı oynatacağız' dediler.' 24 Haziran 2005'te, emekli generallerden 10'dan fazlasını gizlice günü birlik olarak Küba'daki Guantanamo üssüne götürdüğü de NY Times'ın dokümanlardan elde ettiği bilgiler arasında. 'Asker medyacıları' Dick Cheney'nin kullandığı özel uçakla Küba'ya götüren Pentagon yetkilileri, amaçlarına kısa sürede ulaşmış. Gezinin hemen ertesinde medyada Uluslararası Af Örgütü'ne karşı kampanya başlamış ve Guantanamo ile ilgili iddialar 'uzmanlarınca' yalanlanmış.
NBC'nin eski askeri uzmanı Kenneth Allard da 'kendisini Pentagon tarafından hortumlanmış hisettiğini' belirtti. Pentagon sözcüsü Bryan Whitman, 'Biz onlara sadece savaşla ilgili olgusal bilgi verdik. Amerikan halkını bilgilendirme yönünde içten bir girişimdi. Emekli askerleri kukla olarak kullandığımızı düşünmek biraz inanılmaz' savunması yaptı.
Kaynak: Radikal, AP, Reuters, Zaman
