Kaç parti kapatılmış
AKP?nin kapatılması gerektiğini düşünenlerin öne sürdükleri gerekçelerden biri, Avrupa?da da partilerin kapatılmasına ilişkin yasal tedbirler olduğu ve en demokratik ülkelerde bile partilerin kapatıldığı.
Bu mesele üzerine çok değişik tartışmalar oldu. Ama maalesef Avrupa?da durum, ?orada da bol bol parti kapatılıyor? iddiasına uymuyor.
Önce Türkiye?ye bakalım. Türkiye?de 1968 yılından bu yana 24 siyasi parti, değişik gerekçelerle kapatıldı. Bu partilerin çoğu solcu partiler. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra da bütün siyasi partiler kapatıldı.
Şu anda Anayasa Mahkemesi?nde 3 siyasi partinin, kendini feshetmiş olan DEHAP?la DTP ve AKP?nin kapatılması istemiyle açılan davalar yürüyor.
***
Avrupa?da, Avrupa Birliği?nin genişlemeden önceki ana gövdesini oluşturan 15 ülkenin 13?ünde, İkinci Dünya Savaşı?nın hemen ertesinden bu yana hiçbir siyasi parti kapatılmamıştır.
Fransa?da, İtalya?da, Belçika?da neo-Nazi, neo-faşist partilerle ilgili soruşturmalar olmuş, ancak herhangi bir parti kapatılmamıştır. Belçika?da soruşturmaya uğrayan faşist parti para cezası ödemiş ve başka bir isimle faaliyetlerine devam etmiştir.
Almanya?da İkinci Dünya Savaşı ertesinde Nazi partisi yasaklandı. Bu partinin uzantısı şeklinde kurulan iki parti 1949 ve 1952 yıllarında kapatıldı. 1956 yılında, Soğuk Savaş?ın en kızışmış olduğu dönemde KPD (Alman Komünist Partisi) kapatıldı. Fakat kapatma büyük tartışmalara yol açtı ve Alman Anayasa Mahkemesi kendisini savunmak için kitap boyutunda gerekçeler yayınladı. Almanya?da yine neo-Nazi fikirlere sahip bir parti ırkçı ve yabancı düşmanı yayınları ve faaliyetleri dolayısıyla soruşturmaya uğradı, ancak soruşturma sırasında bu partiye Alman istihbaratınca çok sayıda eleman sızdırıldığı ve bunların partinin kimi faaliyetlerinde ?ajan provokatör? rolü oynadığı anlaşılınca Alman Anayasa Mahkemesi dava açmadı.
***
İspanya?da 2003 yılında ayrılıkçı Bask tedhiş örgütü ETA ile ilişkisini gizlemeyen Herri Batasuna adlı parti kapatıldı. İspanya?da Bask milliyetçisi başka partiler halen faaliyette. Katalonya, ?ayrılıkçı? bir parti tarafından yönetiliyor. Ancak bu partilerin hiçbirinin terörle ilişkisi görülmemiştir ve hiçbirine soruşturma açılmamıştır. Herri Batasuna?nın kapatılmasının nedeni de terörle ilişkisidir.
Bu bilgileri tekrarlamak zorunda kaldık, çünkü hâlâ bazı karmaşık iddialarla kafaları karıştırma faaliyetleri sürüyor. Önce bunları bilmek, AKP?nin kapatılmasıyla ilgili düşünceleri tartışırken Avrupa örneğini ondan sonra vermek durumundayız. Avrupa?da yarım yüzyılı aşkın bir sürede sadece iki ülkede 4 parti kapatılmıştır, oradaki durumun bizimkiyle hiçbir benzerliği yoktur.
OKAY GÖNENSİN / VATAN
