Diyanet'ten organ nakli için fetva

Diyanet İşleri Başkanlığı, organ nakliyle ilgili olarak vatandaşların kafasında soru işaretlerine aylık dergisinde yanıt verdi. Tartışılacak görüşlerin yer aldığı dergide, kök hücrelerden laboratuar şartlarında üretilen alternatif organ ve doku kullanımı da dahil olmak üzere bütün tedavi yolları tüketildikten sonra, son çare olarak organ naklinin yapılabileceği belirtildi ve eklendi: 'Ancak nakil için gerekli dini, tıbbi, hukuki ve ahlaki tedbirlerin alınması gerekir. Yazıda, naklin şartları şöyle sıralandı:

* ESTETİĞE KOŞULLU İZİN: Operasyondan beklenen yararın, doğuracağı zarardan üstün olduğundan emin olunması ve bunun kişiyi kaybettiği bir organına kavuşturmak, organın eski şekline dönmesine veya normal fonksiyonunu görmesini sağlamak yahut kişiye psikolojik veya fonksiyonel bir sıkıntıyı veren bir sakatlığı veya çirkinliği gidermek maksadıyla yapılması şartıyla insan vücudunun bir yerindeki organın, aynı insanın başka bir yerine nakli caizdir.

* İKİ GÖZ BİRDEN NAKLEDİLEMEZ: Dinen aranan şartların gerçekleşmiş ve bağışta bulunanın tam ehliyetli olması kaydıyla, kan ve deri gibi kendiliğinden yenilenen organın, bir insandan diğerine nakli caizdir. Başkasının vücudundan hastalık sebebiyle ayrılmış organın bir parçasından yararlanmak caizdir. (Bir şahsın hastalık sebebiyle gözünün çıkarılması sırasında korneasının alınması gibi.) Canlı bir insandan, hayatın devamı kendisine bağlı bulunmasa bile her iki göz korneasının birlikte alınmasında olduğu gibi temel bir hayati fonksiyonu devre dışı bırakan organ nakli haramdır.

* KALP NAKLİ HARAM: Kalp gibi hayatın kendisine bağlı bulunduğu bir organın canlı bir insandan diğer birine nakli haramdır.

* ÖLÜDEN ORGAN NAKLİ: Ölüden canlı birine organ nakli izin alınmış ise caizdir. Organ naklinin ittifakla caiz görülmesi, organın satımı yapılmaması şartına bağlıdır.

* CENİNDEN ORGAN NAKLİ: Başka bir insana nakledilmek üzere ceninin organ ve dokularını almak caiz değildir. Fakat kendiliğinden düşmüş veya annenin hayatını kurtarmak gibi sebeplere bağlı olarak hukuken hayatı sonlandırılmış olan ceninin organları kullanılabilir. 10 ve 11'inci haftalarda ceninden ilik ve doku almak haramdır. Beyni tam olarak oluşmadan doğmuş bebeğin ölümü kesinleşmedikçe organları alınamaz.

Beyin ölümü şartı gerekiyor

YAZIYI kaleme alan Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Ahmet Yaman, organ naklinin temel şartının beyin ölümü olduğunu belirtti ve 'Beyin ölümünün gerçekleşmesi organ nakli için caiz olan zamanın başlaması demektir. Organı alınacak kimsenin yaşama dönüş şansı olmadığını gösteren heyet raporu gerekir' dedi. Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Saim Yeprem ise şunları söyledi: 'Organ nakledilebilmesi için kişinin beyin ölümünün gerçekleşmesi gerekiyor. Bitkisel hayata girme, beyin ölümü anlamına gelmiyor' diye konuştu.

'Yumurtalık ve er bezi nakli haram'

DİYANET İşleri Başkanlığı dergisinde çıkan yazıda yumurtalık ve er bezi nakli için şu görüşlere yer verildi: 'Nakledildiği kişide genetik şifreyi taşımaya devam ettiğinden erbezi ve yumurtalık gibi üreme bezlerinin nakli haramdır. Üreme organları dışında genetik şifreyi taşımayan üreme sistemine dahil diğer organların nakli, ancak dinen-hukuken geçerli bir zaruret söz konusuysa ve daha önce açıklanan şer'i ölçü ve kurallar çerçevesinde meşrudur. Eğer başarı şansı varsa ve diğer şer'i sakıncalar bertaraf edilmişse hayvan cenininden istifade mümkündür.'

SABAH