Haber Merkezi / TİMETURK
Ailesi Suudi Arabistan?da yaşayan Hindistan asıllı İkram Amerika?da yeni İşletme Mastırını bitirmişti. Mart 2004?dü ve iş aramakla meşgulken, kendisi gibi düşünen insanlarla bağlantı kurmak için İslami bir sosyal ağ sitesi olan Naseeb.com?a üye oldu.
Kısa süre içinde dijital bir ?Selam!? gönderdiği Kanada doğumlu Pakistanlı bir kız olan Alena?ya rastladı. Sohbetleri ailelerinin tanışmalarına karar verdikleri noktada bir arkadaşlığa dönüştü. Tevafüken Alena?nın anne babası da Suudi Arabistan?daydı.
İkram ve Alena'nın evlilik fotoğrafları
Ailelerin bir dizi görüşmesi ikiliyi kısa süre içinde Kasım 2004?de New Jersey, ABD?de ?Nikahlanmaya? (resmi evlenme sözleşmesi) götürdü. Ama ilginç bir şekilde ?Ruhsatı? (nikâhtan sonra gelin evinden gelini uğurlama) Pakistan?da ve arkasından ?Velimeyi? (erkek tarafının verdiği düğün yemeği) Hindistan?da yaptılar.
Evliliklerimizin cennette yapıldığı inancımızın yanında, teknolojik olmayan bir dünyada yukarıdaki bir dizi olayın olmasının tuhaflığı muhtemelen çok az olurdu. Bu Naseeb.com gibi dijital çöpçatanın etkisidir. ?Naseeb ile evleneler? sayfalarından alınan İkram?ın hikâyesindeki sözler şöyle: ?Bir fare tıklamasıyla hayatlarımız değişti.?
Günde 90 kişiyi evlendiren site
350.000 kayıtlı kullanıcılı Pakistan temelli bir İslami sosyal ağ sitesi olan Naseeb.com önemli bir sosyal ihtiyaca hizmet ederken oldukça kârlı online iş modelinden kazanarak Internet?te artan Müslüman nüfusuyla bağlantı kuran bir grup başarılı girişimcinin bir parçasıdır.
Küresel bağlama koymak gerekirse ABD temelli çöpçatanlık lideri eHarmony.com?un 17 milyon üyesi, yıllık 200 milyon dolar geliri var ve günde 90 evlilik diye iddia ettikleri yıllık %30 büyümeye sahipler!
Bu iş modelleri aynı zamanda Hindistan ve Çin?de ortaya çıkan pazarlarda büyük kazanç sağlıyor. Internet?teki İslami piyasa içerisinde bu modelin potansiyelinin geçerliğini denetleyen Naseeb.com daha fazla gelişmesini finanse etmek için önde gelen Silikon Vadisi girişim sermayecileri ePlanet Ventures ve DFJ (Draper Fisher Jurvetson)?den B Serisi Büyüme Sermayesi fonu aldı.
Naseeb.com ve diğerleri
?Naseeb? (Nasip) İslam dünyasının pek çok dilinde ?talih? anlamındadır. Aynı düşüncedeki bireylerle iletişim kurmak isteyen Müslümanların büyüyen potansiyeliyle internet iş modelleri tutkusunu birleştiren Silikon Vadisi temelli başarılı bir Internet girişimcisi olan Monis Rehman bu girişime liderlik etmede talihliydi. Paypal, LinkedIn, Excite ve Cisco?dan kurucular ve yöneticilerle desteklenerek Kuzey Amerika?da ve Pakistan?da online Müslüman izleyicilerle büyük buluşma yeri Naseeb.com?u kurdu.
Başarısı hakkında Rehman şunları söylüyor; ?ABD?deki 18 ila 35 yaş arasındaki pek çok Müslüman kişi eşiyle Naseeb.com?da tanışan birini tanır. Çöpçatanlık ve sosyal ağ hizmetimizin ABD, İngiltere ve Kanada?da önemli bir etkisi var ve Kuzey Amerika?da dağılmış Müslüman topluluğunu birleştirmeye hizmet etmekte.? Son dört yılda bir taraftan kazanırken bir taraftan da bunu başardı.
Günümüzde ikinci sırada güvene alınmış fonla Naseeb.com Pakistanlı Internet piyasasına odaklanarak Internet?ten işe alma, sosyal ağ ve diğer ilgili hizmetler sunan daha geniş Naseeb Networks?ün bir parçasıdır. Şirket Lahor, Karaçi, İslamabad ve San Jose, ABD?deki ofislerinde 42 çalışanı var ve aynı zamanda Pakistan?ın en popüler iş arama web sitesi ROZEE.PK?yi bu servisi kullanan 650.000 üzerinde aktif iş arayanıyla işletiyor.
Naseeb.com için Bay Rehman rekabeti Match.com, Yahoo Personals ve diğer çöp çatan servisleri gibi küresel oyuncular içeren bir küresel düzlemde görüyor. Bununla beraber, çöpçatanlığın aynı zamanda daha yerelleşmiş, dil ve kültür güdülen ihtiyaçları var ve bu sebeple Naseeb.com?un en yakın rakipleri belki de onun hedeflediği bölgesel/kültürel hedef kitlelerine yönelenlerdir.
Ekteki tablo Bentelhalal, Qiran, Muslima, eZawaj ve diğerleri gibi bazı bölgesel sitelerin küresel online Müslüman toplulukların yüzeyini nasıl eşelemeye başladıklarını gösteriyor.
Evlilik Sitelerinde İş Nasıl İşliyor?
İslami sosyal ağ siteleri ve saf evlilik sitelerinin bazı farkları var ama temel olarak insanları sosyal açıdan birleştirmek için çalışıyorlar.
(Naseeb.com, Muslimspace.com, Facebook, Orkut, vb benzeyen) Sosyal ağ siteleri arkadaş ağı kurmaya vurgu yaparak daha gayri resmi. Bu tür bir ağ eşini aramak olan pek çok amaca hizmet edebilir. Diğer taraftan, saf evlilik web sitelerinin en yakın eşi bulmaya yönelen ve birinin eşini bulması amacıyla anlamlı sohbet başlatmaya yardımcı özellikleri var.
Bununla beraber her iki iş modeli de üyelik servisleriyle reklâm gelirlerini birleştiren bir kullanıma sahip. Belli özellikleri kullanmak için herkes ücretsiz üye olabilir ancak tüm özellikleri kullanmak için ayda 7 ila 30 dolar arasında bir ücret ödemeleri gerekecektir.
Piyasa Ölçüsü
Bu tür bir işin ölçüsü ve potansiyeli önemsiz değil. Naseeb.com ve çoğu İslami sosyal/evlilik siteleri mali durumlarını açıklamıyorlarsa da yapılan bazı araştırmalarda, Qiran gibi İslami bir evlilik web sitesinin 1 milyon kayıtlı kullanıcısı olduğundan yıllık olarak üyelik ücretinden 5-6 milyon dolar kazandıkları tahmin ediliyor. Monis Rehman Naseeb.com?un 2004?den beri kâr elde ettiğini ve gelirlerinin o zamandan beri yaklaşık %700 arttığını beyan ediyor.
Müslümanların İnternetteki nüfusunun 90 milyonun üzerinde olduğu ve giderek arttığı tahmin edildiğine göre (Internet Stat World, CIA World Factbook), bu siteler daha sadece genel piyasa potansiyelinin yüzeyini eşelemeye başladı.
Bir piyasa araştırma firması olan Jupiter Research?e göre küresel bir karşılaştırma gösteriyor ki sadece ABD?de çöp çatanlık endüstrisi 2006?da gelirlerde 649 milyon dolara yükseldi. Ortaya çıkan Çin ve Hindistan piyasalarında bu tür işlerin daha yakın bir karşılaştırması da oldukça umut verici.
Yerel araştırma firması olan iResearch?e göre Çin?de 2006?da 500.000 ödeme yapan kullanıcı endüstrideki gelirlere 24 milyon dolar gelir getirdi ve 2010 yılı itibariyle bunun en az 160 milyon dolarlık satış üreterek 3 milyona fırlaması bekleniyor.
Hindistan?da bu endüstrinin gelişmesi daha da çarpıcı. Bir Time.com makalesi evlilik sitelerinin kullanıcılarının he yıl iki katına katladığı tahmininde bulunuyor. Satışlar yıllık olarak %50 artıyor ve 2006?da 30 milyon dolara ulaştı. Neredeyse 10 milyon üyesi, 800.000 başarı hikâyesi bulunan lider bir Hindistan evlilik sitesi olan Shaadi.com genel evlilik endüstrisinin potansiyel çöpçatanlık unsurunu yaklaşık olarak 300 milyon dolar olarak tahmin ediyor.
Naseeb.com?un Pakistan?daki piyasası için Rehman Pakistan?ın 12 milyon Internet kullanıcısının gelecek beş yılda 30 milyon kullanıcıya artacağı ve bunun da Naseeb.com?a sağlıklı bir hız verdiği tahmininde bulunuyor. Şöyle söylüyor; ?Toplam reklam piyasası da benzer hızda artıyor ve bunun önemli bir miktarını online reklâm harcamalarına getirmeye niyetliyiz. Öncelikli odağımız Pakistanlı Internet kullanıcıları ve onların dünya yayılan akrabaları olsa da dünya çapında 100?den fazla ülkede Müslümanlara hizmet sağlamaktayız.?
Online İşleri Müşteri Şekillendiriyor
Herhangi bir web tabanlı iş modeli için fikir aracı geleneksel ?müşteri daima haklıdır? sözünün ötesine gider ve işte karar verme süreçlerinde müşterileriyle işbirliğine gitmeye kadar genişler. Yeni Web 2.0 dünyasında müşterinin ürettiği ?içerik? bir şirketin ürününün çoğunluğunu oluşturuyor (örneğin; YouTube, Facebook, Wikipedia).
Monis Rehman?ın Naseeb.com?u aynı zamanda tüketicilerinin ürünü tanımlamalarına izin veriyor. Şöyle açıklıyor; ?Naseeb.com?daki online kültür sitedeki topluluğun birbiriyle etkileşiminden gelişti. Kendisinin bir kimliği olarak varsaydı. Bizim işimiz değişimi kolaylaştırmak.?
?Müslüman toplumda online çöp çatanlığın başkaları üzerinde yarattığı etkiyi aşmak için başlangıçta Naseeb.com?da başlangıçta güçlü bir sosyal ağ unsuru sunduk. O zamandan beri aktif kullanıcıların çoğunluğunun tipik sosyal ağ etkinliğine katılmaktansa ruh eşlerini bulmakla daha çok ilgilendiklerini öğrendik. Böylece artık Naseeb.com?da güçlü bir evlilik unsuru sunmaya niyetliyiz.?
Başarılı online işin erdemlerini açıklarken Rehman şunları ifade ediyor; ?Alçakgönüllü kaldık ve müşterilerimizi dinledik. Teknik yenilikten ziyade değer oluşturma üzerine daha güçlü vurgu yaptık. Hakiki bir değer oluşturulduğunda gelirlerin de takip edeceğine inanıyoruz.?
Küresel Müslüman piyasası kadar yerel Pakistanlı piyasa da başlangıç aşamasında ve hızlı büyüme gösteriyor. Şüphesiz bu piyasalarda Internet?te verimlilikleri ve fırsatları sunmak için Naseeb.com?dan ve diğerlerinden daha fazlası da beklenilebilir.
Ana hatlarıyla haberden çıkan sonuçlar:
-350.000 kayıtlı kullanıcılı Pakistan temelli bir sosyal ağ web sitesi olan ve önde gelen Silikon Vadisi girişim sermayecilerinden son zamanlarında fon alan Naseeb.com Internet?te artan Müslüman nüfusunu kullanan ve önemli bir sosyal ihtiyaca hizmet ederken büyük ölçüde kârlı online iş modelinden kazanç elde eden bir dizi başarılı girişimin bir parçasıdır.
-Naseeb.com, Bentelhalal, Qiran, Muslima, eZawaj ve diğer siteler daha sadece genel piyasa potansiyelinin yüzeyini eşelemeye başladılar. Sadece Hindistan?da Satışlar yıllık olarak %50 artıyor ve 2006?da 30 milyon dolara ulaştı ve potansiyel çöpçatanlık piyasası yaklaşık olarak 300 milyon dolar olarak tahmin ediliyor.
-Herhangi bir sosyal ağ iş modeli için başarı geleneksel ?müşteri daima haklıdır? sözünün ötesine gider ve işte karar verme süreçlerinde müşterileriyle işbirliğine gitmeye kadar genişler. Yeni Web 2.0 dünyasında müşterinin ürettiği ?içerik? bir şirketin ürününün çoğunluğunu oluşturuyor (örneğin; YouTube, Facebook, Wikipedia).
