Ev Almayı düşünenler! Acele etmeyin...

ABD'de subprime mortgage kredileri nedeniyle patlak veren ardından da global hale gelen krizin etkisi giderek büyüyor. Durgunluk tehlikesiyle karşı karşıya kalan ABD'den her gün krizle bağlantılı yeni kötü haberler geliyor. ABD'ye kulak kesilen piyasaların tansiyonu ise gelen her haberle yeniden

yükseliyor. Krizin ne kadar derinleşeceği ve ucunun nereye kadar uzanacağı üzerine senaryolar yazılıp çiziliyor. Türkiye'nin krizden ne şekilde etkileneceği içerde en çok merak edilen ve tartışılan konu. Türkiye özellikle yüksek cari açığı nedeniyle krizden en çok etkilenecek ülkeler arasında bulunuyor.

Global kriz tartışmalarının üstüne AKP'nin kapatılmasının gündeme gelmesi nedeniyle tansiyon iyice yükselmiş durumda. Özetle tablo hiç de iç açıcı değil. Özellikle de ev almayı planlayanlar için... Geçen yıl, ev alma hayalini, 2008'e erteleyen pek çok kişi açısından durumlar şimdi daha da karışık. Konut fiyatlan ve konut kredisi faiz oranlan hala çok yüksek. Üstelik bankalar krizin etkisiyle son haftalarda yine peşi sıra faizleri yükseltmeye başladı. Bir yandan da döviz kuru yükseliyor. Global krizin konut fiyatlarını ne şekilde etkileyeceği en çok merak edilen konular arasında. Peki ev almayı düşünenler bu durumda ne yapmalı? İşte bu soruya ekonomistlerin yanıtları...

TREND FİYATLARIN DÜŞMESİ YÖNÜNDE

Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, 'İnşaat sektöründe arz fazlası var. Çok sayıda konut yapıldı. ABD'de olduğu gibi konut fiyatları yükseldi. Türkiye düşük bir büyüme sürecine girdi. Dolayısıyla normal trend konut fiyatlarının düşmesi yönünde olacak' diyor. Ev almayı düşünenlere beklemelerini tavsiye eden Gürsel, fiyatlann düşmesinden dolayı bundan daha kazançlı çıkabileceklerine işaret ediyor.

Gürsel dövizdeki artışın ise konut fiyatlarının düşmesini bir miktar sınırlayabileceğim fakat engellemeyeceğini vurguluyor. Enflasyonun düşme eğiliminin devam etmesi halinde FED'in faiz indirimine devam edeceğini söyleyen Gürsel, bunun en fazla yüzde 1.75'lere kadar olabileceğini,

dolar-euro paritesinin ise önümüzdeki mayıs-hazirandan itibaren 1.40'lar seviyesine kadar gerileyebileceği düşünüyor. Gürsel, son dönemlerde AKP'nin kapatılmasının gündeme gelmesiyle yükselen tansiyona rağmen Türk Lirası'nm değer kaybının ise çok ciddi oranlarda olmayacağını vurguluyor.

Dünya Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve ekonomist Arolat da bu yıl konut fiyatlarında düşme bekliyor. Aralot'a göre ev almayı düşünenlerin en az yıl ortasına kadar beklemelerinde fayda var. 'Eğer mutlaka ev almayı düşünüyorlarsa döviz ve konut girdi fiyatlannda yükseliş sürerse alıma

geçebilirler' diyor. Arolat, dolar 1,50'li seviyelere dahi gelse bu durumun konutta yeni bir fiyat artışına neden olmayacağı görüşünde. 'Çünkü' diyor Arolat, 'Konut fiyatları zaten yüksek, şişmiş durumda.'

Doların en fazla 1,45-1,50'li seviyelere çıkacağını söyleyen Arolat, çok ciddi boyutta iç ve dış kriz olmadıkça doların çok yükselmeyeceğini belirtiyor. Dolann ancak 2,00'leri görmesi durumunda konut fiyatlarına etki edeceğini dile getiren Arolat'a göre girdi maliyetlerinde, demirde olduğu gibi yüzde

30-40'lık artışlar devam ederse yeni bir fiyat artışı gündeme gelebilir.

KONUTA TALEP AZALACAK

Ak Yatırım Baş Ekonomisti Hakan Aklar da ev almayı düşünenlere planlarını biraz da daha ertelemeleri uyarısında bulunuyor, inşaat sektöründeki büyümenin 2007'den itibaren giderek yavaşladığı söyleyen Aklar, bu durumda konut fiyatlarının artmasını beklemediği belirtiyor. Dış dünya

ve iç politikada yaşanan gelişmelerin konut sektörüne etkisine değinen Aklar, 'Dış dünyadaki gelişmeler ve bizdeki belirsizliklerle yavaşlayacak büyüme sonucu talebin daha da düşmesi ve konut fiyatlannda gerileme beklemek mantıklı gözüküyor' diye konuşuyor.

FİYATLARDA DALGALANMA OLABİLİR

Konut fiyatlarının düşebileceğini söyleyenden biri de PWC Danışmanlık Grubu Ortağı Hüsnü Dinçsoy. Subprime mortgage krizinin ABD'nin ardından AB ülkelerinde konut fiyatlarının düşmesine neden olabileceğini belirten Dinçsoy, Türkiye'nin de bundan etkilenebileceğini dile getiriyor. Dinçsoy, önümüzdeki 6 ayda siyasi ve ekonomik koşullann da tetiklemesiyle konut fiyatlarında bir volatilite olabileceği görüşünde. Dinçsoy'a göre böyle bir ortamda beklemek, ancak uzun vadeli düşünüyorsanız yatırım yapmak mantıklı. Mortgage krizinin dört çeyrek daha sürmesinin beklendiğini

kaydeden Dinçsoy, 'Birçok ekonomist tarafından bu sürecin ardından paritenin dolar lehine döneceği ve uzun vadede 1.40'lar seviyesine geri geleceği söyleniyor' diyor.

Konut fiyatlarında düzeltme yaşanacağını söyleyen Ata Yatırım Başekonomisti Nurhan Toğuç ise, ev alacaklara fiyatların düşmesini beklemelerini öneriyor. Dolarda ciddi bir artış beklemediğini söyleyen Toğuç, 'Ancak gidişat çok kötü olur, örneğin AKP kapatılır, yöneticileri siyasetten men edilirse dolar 1,60 seviyelerine gelir' diyor. 2,00'li seviyelere kadar tırmanan euro'daki artışın ise çok fazla devam etmeyeceğini düşünen Toğuç, bu konuda ise şunları söylüyor: 'ABD'de finans ve bankacıların yaşadığı risk Avrupa'daki bankalara henüz tam olarak yansımadı. Avrupa Merkez Bankası'nm bu yılın ikinci yarısından itibaren faizleri indirmesini bekliyorum. O zaman euro YTL karşısında çok güçlü olmayacak.'

Döviz kurlarındaki artışın inşaat sektörüne etkisine değinen Akşam Gazetesi köşe yazan Hüseyin Yıldız ise şunlan söylüyor: 'Kurdaki ciddi artış üretiminin yüzde 70'ini ithal girdilere bağlı olarak yapan ülkemizde, maliyet cephesinden enflasyonist baskı yaratacak. Ancak eğer bu hal bir kriz ortamına dönüşecekse, durum pek iç açıcı olmaz. Çünkü ardından faiz artışları gelecek. Öncelikle tasarruf sahipleri harcamalarını kısacak. Kredi kuruluşları kredi vermekte ihtiyatlı davranarak, kredi faizlerini artıracaklar, yatmmcılar gayrimenkul varlıklarım satarak sermaye takviyesine girecekler. Bu durumda konut fiyatlarının düşmesi kaçınılmaz olur. Üstelik son beş yıldır konut fiyatlannda enflasyonun üstünde şişkinlikler yaşanmışsa...'

Kezban Gebetaş / tekborsa