Haber Merkezi / TIMETÜRK
Purim Katan zamanında eskiden Rabbiler arasında yapılan bir şaka varmış: Dünyadaki bütün Yahudiler Halaha?yı doldurup, Tahanun duasını okumamak için bir araya gelirlermiş.
Eğer ki bu şakadan da anlaşılacağı gibi her yerdeki bütün Yahudileri bir araya getirmek tek bir mitzva ise (hatta bunların içine Yahudi kimliklerinden haberi olmayanları da koyabiliriz.) bazı değerler bütün dünyadaki Yahudi komünitelerini bir araya getirmeye yeter.
DİJİTAL AİLE AĞACI
Şu anda eğer birkaç yardımsever İsraelli şirketin çalışmaları meyva verirse dünya Yahudi kimliğini birleştirmede büyük bir aşama kaydedilmiş olacaktır. Bu çalışmayı başlatan Famillion isimli İsraelli şirket oluşturduğu dijital aile ağacı ile her Yahudinin Yahudi olan ve olmayan bağlarını buradan da insanlığın bağlarını bulmayı amaçlıyor.
Bu çalışma proje olarak Famillion?un kurucusu Danny Rolls ve bilgisayar uzmanı ve eski bir pilot olan Iptach Kohen tarafından başlatıldı.
Bu fikrin başlamasını Iptach bu şekilde açıkladı:?? Bundan sekiz sene evvel Weizmann Enstitüsü?nde araştırmacı olan eşim beni genetik testler yapmaya itti. Genetikçiler için aile ağacımı yapmak zorunda kaldım ve bu anda benim genetik ağacımın diğerleri ile bir yere oturduğunu gördüm. Bu bağlantıdan yola çıkarak buradan bütün dünyanın genetik ağacını birleştirme fikri doğdu.
5 yıllık bir süre içinde aile ağaçlarının network görünümünün kullanılır bir hale gelmesini Danny ve Asya Rolls?un Weizmann Enstitüsü bienformatik bölümünde yazdığı yazılardan öğrendim. Buradan bilgisayar sistemlerinin nasıl biolojik sistemlere veri sağlayabileceğini bulduk. Buradan da grafik teoriler yardımıyla bunların matematiksel tasvirlerine ulaştık.
Bu çalışmaların sonucunda İngilizce ve İbranice olmak üzere (jworld.famillion.com ve jworld.familllion.co.il) isimlerinde kullanıcıların kendi aile ağaçlarıın çizebildikleri basit bir grafik içyüzüne sahip bir site geliştirdik.
Bu sitede yeni olan tek şey grafiksel aile ağacı programı. Yani asıl yeni olan bu programın gücü sayesinde oluşturduğumuz teknoloji tabanı ağaçlar arasında benzerlikleri ve farklı ağaçlar arasında bağlantıları bulabilmektedir.
HEDEF: YÜZ BİN YAHUDİ AİLE VE İKİ YÜZ BİN DİASPORA ALİESİ
Danny Rolls programın bağlantılar arasındaki yapıları bulduğunu belirtti. Rolls?a göre en son noktada programın bir boşlatma noktasında duracağını ve o zaman algoritmasına göre yeteri kadar aileyi girmiş olacağını belirtti. Bu bağlamda daha Yahudi dünyası için o noktaya varmadıklarını ve İsrael olarak 100.000 aile ve diasporadan ise 200.000 aileye ulaşmayı hedeflediklerini belirtti.
Program her iki dili tanımasının yanı sıra her iki ayrı veritabanını da bağlayabiliyor. Yani Itzak?in İngilizce karşılığı Isaac ile Ya?acov?un İngilizce karşılığı Jacob?u tanıyabiliyor.
Program daha şimdiden kendi içindeki aile ağaçlarını birleştirmeye başladı. Bu çalışmada ilk olarak Shlomo Goldstein?in kökü 17.yy?a bağlanan Hassidic ailesinin tanımlanmasında büyük aşama kaydedildi.
HEM YAHUDİLERİ HEM DE FARKLI CEMAATLERİ BİRLEŞTİREN BİR SİTE
Geçen hafta da Famillion Yad Vashem yetkilileri ile görüşerek pilot bir proje kapsamında Holokost?ta kaybedilen ailelerin tanımlanması projesi için izin istedi. Bu proje kapsamında 6 ayrı ölüm kampında hayatlarını kaybetmeden evvel ailelerin tanımlanması için fotoğrafları tamamlamaya yardım edecek. Famillion bunun yanında Diaspora Yahudileri Nahum Goldmann müzesi ile de çalışma yaparak 3.000 ayrı Yahudi komünitesinden 100.000 ismi sisteme girmeyi planlıyor.
Rolls kendisine gizlilik konusunda yöneltilen sorulara bu konuya büyük ciddiyet verdiklerini ve yollanan her bilginin kendileri için gizliliğe saygı unsuru taşıdığını belirtti. Bu bağlamda her kullanıcı hangi bilgileri veya bağları site ile paylaşıp paylaşmamanın kararını kendi vermektedir. Rolls bu sitenin bir anlamda ??Familipedia?? adı altında Yahudilerin hikayelerini anlatan ve hem Yahudileri hem de farklı cemaatleri birleştiren bir site olmasını amaçlıyor. Rolls eğer aileler paylaşmak isterlerse ??Jewish People on-line başlığı altında bir link oluşturarak hikayeleri paylaşabilriz dedi.
Kaynak: Jpost
