Cheney Ankara'dan yüz bulamadı

ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, Ortadoğu turunun son ayağı olan Ankara ziyaretini dün gerçekleştirdi. Cheney, nükleer programı gerekçesiyle İran'a yaptırım uygulanması ve Afganistan'a muharip Türk gücü gönderilmesi konularında aradığı desteği bulamadı.

ABD ve Türkiye, Irak'ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunmasında ise mutabık olduklarını yineledi. Polisin kuş uçurmadığı başkentte Amerika'nın iki numaralı ismi, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Tayyip Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt'la ayrı ayrı görüştü. İran ve Afganistan meselelerinin yanı sıra terör örgütü PKK ile mücadele, Irak'la ilişkiler ve Ortadoğu barış süreci masaya yatırıldı. Bölge turu çerçevesinde Erbil'de Mesud Barzani ile görüşen Cheney, Türkiye'ye 'diyaloğun arttırılması herkesin lehine' mesajı verdi. Ankara ise askerî operasyonların hedefinin sadece PKK olduğunu tekrarlayarak, gerekli görülmesi durumunda yeniden harekât yapılabileceğini bildirdi. Cheney, son bir ayda Washington'dan Türkiye'ye gelen üst düzey dördüncü ziyaretçi oldu. Ankara daha önce Genelkurmay İkinci Başkanı James Cartwright, Adalet Bakanı Michael Mukasey ve Savunma Bakanı Robert Gates'i ağırlamıştı.

Ankara, Dick Cheney'nin taleplerine mesafeli duracağını havalimanındaki karşılamada gösterdi. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Ertuğrul Apakan ve Ankara Valisi Kemal Önal tarafından karşılandı. Karşılamada hiçbir bakanın yer almaması dikkat çekti. Bu durum protokol açısından bir sorun oluşturmazken diplomatik çevrelerce yine de 'anlamlı' bulundu. ABD Başkan Yardımcısı ilk olarak Çankaya Köşkü'nde Cumhurbaşkanı Gül ile görüştü. Burada Genelkurmay Başkanı Org. Büyükanıt ile de bir araya gelen Cheney, son olarak Başbakanlık Konutu'nda Erdoğan ile bir görüşme gerçekleştirdi. Bölge turu çerçevesinde Erbil'de bölgesel Kürt yönetimi lideri Mesud Barzani ile bir araya gelen Cheney, Ankara'ya 'diyaloğun artırılması herkesin lehine' mesajı verdi. Türk tarafı ise askerî operasyonların hedefinin sadece PKK olduğunu tekrarlayarak gerekli görülmesi durumunda yeniden harekât yapılabileceğini bildirdi. Terörle mücadelede işbirliği yönündeki kararlık da bir kez daha teyit edildi.

NATO haftaya Bükreş'teki Afganistan zirvesine hazırlanırken Amerikan yönetimi, terörle mücadele için bu ülkeye Türk askerinin de gitmesini talep ediyor. Başbakan Erdoğan, Cheney'den Afganistan için ek asker talebi gelmediğini açıkladı. Diplomatik kaynaklar ise bu soruya direkt temas etmese de 'uluslararası güçlerin, Afganistan'da üstlenmekte olduğu rolün önem taşıdığının görüşmede vurgulandığını' aktardı. Org. Büyükanıt da Pakistan Büyükelçiliği'nin resepsiyonunda bu yöndeki soruya, 'Bu, TSK'nın değil, devletin politikasıdır. Bunu söylemekle yetiniyorum.' cevabını verdi. Org. Büyükanıt, bir hafta önce yaptığı açıklamada Türkiye'nin kendi terörle mücadelesini sürdürdüğüne dikkat çekerek bu amaçla Afganistan'a asker gönderilmeyeceğini açık dille ortaya koymuştu. Dışişleri Bakanı Ali Babacan ise hükümetin kararını 'önümüzdeki günlerde' vereceğini söylemişti. Babacan'ın sözleri diplomatik bir cevap olarak değerlendirilmiş; Cheney'nin ziyaretinden önce Ankara'nın kararını açıklamasının doğru adım olmayacağı belirtilmişti. Cheney, görüşmelerde Afganistan'ın istikrarı için Türkiye'nin altyapı çalışmaları ve yardım faaliyetlerine müteşekkir olduğunu dile getirdi.

Dick Cheney, İran konusunda ise 'Tahran'ın nükleer silahlanma programına' ilişkin endişelerini dile getirdi. Başbakan Erdoğan da İran'ın, Atom Enerjisi Kurumu ile çalışması ve uluslararası toplumda kaygıları giderecek şekilde sorunun müzakere edilerek çözülmesi gerektiği görüşünü ifade etti. Ankara böylece ilişkilerini giderek artırdığı İran'a yaptırım uygulanması konusunda Amerika'ya destek vermemiş oldu. Filistin'e büyük önem veren Ankara bu konudaki hassasiyetini de ABD Başkan Yardımcısı'na aktardı. İsrail'in Gazze'ye düzenlediği operasyonların Annapolis barış süreciyle çeliştiği vurgulandı. Kaynaklar, ABD'nin, İran'dan fırlatılabilecek uzun menzilli füzelere karşı Doğu Avrupa'ya kurmayı planladığı füze savunma kalkanı konusunun gündeme gelip gelmediği hususunda bilgi vermedi. Görüşmelere, Dick Cheney'nin kızı Elizabeth de katıldı.


Büyükanıt'tan büyükelçilik resti
ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin Ankara'ya düzenlediği ziyaretin önemli bir krize yol açtığı ortaya çıktı. Zaman'ın edindiği bilgiye göre, Amerikan tarafı Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Büyükanıt ile Cheney arasındaki görüşmenin Amerikan Büyükelçiliği konutunda yapılmasını istedi. Buna sert tepki gösteren Org. Büyükanıt, 'Türk makamları dışında herhangi bir yerde görüşme yapmayacağını' iletti. Bunun üzerine görüşme Çankaya Köşkü'ne alındı. Dün akşam Pakistan resepsiyonuna katılan Büyükanıt, Cheney ile ne görüşüldüğünün sorulması üzerine bu konuda bir şey sorulmamasını istedi. Cheney'nin basın toplantısı yapıp yapmadığını soran Yaşar Büyükanıt, gazetecilerin 'hayır' cevabı üzerine, 'nezaketsizlik olacağını' ifade ederek açıklama yapmayacağını bildirdi.


İstanbul'u gezecek
Cheney'nin Çankaya Köşkü'nde Gül ile yaptığı bir saatlik görüşmeye Dışişleri Bakanı Babacan da katıldı. Ziyaret dolayısıyla Ankara'da olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Cheney'nin konvoyuna muhtemel füze saldırısına karşı ABD'den getirilen uydu sinyallerini bozucu güvenlik araçları eşlik etti. Cheney'nin ziyareti Ankara ve İstanbul'da protesto edildi. Cheney, bugün İstanbul'da tarihî ve turistik mekanları gezecek.